Zonder perslucht staan veel fabrieken stil. Ook de opmars van elektrische aandrijvingen zal voorlopig weinig verandering in dit beeld brengen. Veel ondernemingen hebben echter geen idee hoeveel perslucht ze gebruiken en wat hiervan de kosten zijn. Volgens Rubix is het echter nog veel gekker. Want zelfs bij de nog steeds hoge energieprijzen worden makkelijk te realiseren besparingsmogelijkheden – van soms duizenden euro’s per jaar – massaal genegeerd.
Persluchtparadox: klein gaatje, hoge kosten
Naast het feit dat compressoren maar 20 tot 25 procent van de opgenomen energie omzetten in perslucht, zorgen filters, drogers, luchtlekkages en leidingweerstand nog eens voor verdere verliezen. Het totale energetische rendement komt daardoor amper boven de 15 procent uit. Los van wettelijke verplichtingen om te besparen op energiegebruik en de CO2-uitstoot in Nederland met een extra 4 megaton tot 2030 te verlagen, hebben bedrijven natuurlijk ook de maatschappelijke plicht om duurzamer te worden. Het opsporen/oplossen van luchtlekkages is een makkelijke manier om die doelstelling sneller te realiseren.
Speciale apparatuur
Als medewerkers iets in een fabriek of in een besturingskast horen sissen, wordt er zelden actie ondernomen. Wat kost lucht immers? Een vreemde paradox, want bij een 24/7-installatie en 7 bar systeemdruk zorgt een gaatje van 1 millimeter diameter al voor een verlies van 1,5 euro per dag. Vijftig van dat soort gaatjes kosten een bedrijf dus meer dan 27.000 euro op jaarbasis. En dat is in de praktijk echt geen uitzondering.
‘Lekkages kunnen heel gering zijn en niet of nauwelijks met het gehoor worden waargenomen, maar bij elkaar veel geld kosten’, benadrukt Hans van Oss, business unit director Fluid Power & Flow voor de Benelux bij Rubix. Dit bedrijf is multispecialist op het gebied van producten en diensten voor industrieel onderhoud, reparatie/revisie, condition monitoring en het opsporen/oplossen van persluchtlekkages. Rubix heeft in 22 Europese landen nu zo’n 750 vestigingen en biedt werkgelegenheid aan 850 mensen in de Benelux.
‘Met speciale apparatuur zoals richtmicrofoons die ultrasoon geluid detecteren, kunnen we de meeste lekkages snel opsporen’, vervolgt Van Oss. ‘Veelal is daarbij sprake van lekkende koppelingen of leidingen die we eenvoudig en tegen relatief lage kosten kunnen repareren. De winst kan enorm oplopen, want gemiddeld registreren onze inspecteurs zo’n zestig lekkages per dag. Het mooiste resultaat dat we hebben bereikt, is dat we bij een fabriek een besparing van 75.000 euro per jaar hebben gerealiseerd, alleen al door persluchtlekkages op te lossen.’
Link magazine september/oktober 2023. Thema: de heilige graal van volledige digitale integratie. Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op bij mireille.vanginker@linkmagazine.nl
Meer bewustheid creëren
Voor persluchtgebruikers heeft Rubix ook een Europees online platform ontwikkeld, vertelt Floris Lindhout, sales engineer en productspecialist perslucht bij Rubix. ‘Door hierop in te loggen, kan een exact overzicht worden bijgehouden van de binnen een bedrijf aanwezige persluchtlekkages. Hierdoor worden bedrijven zich meer bewust van de effecten en, vooral ook, de kosten van lekkages. Er zijn gevallen bekend waarbij na het oplossen van alle lekkages de compressoren in het weekend en tijdens productiestilstand niet meer aansloegen, terwijl ze daarvoor continu 24/7 perslucht stonden te leveren.’
‘Het opsporen en in kaart brengen van lekkages is belangrijk’, gaat Lindhout verder, ‘maar nóg belangrijker is dat je die zo snel mogelijk verhelpt, anders blijft de energieverspilling doorgaan. In dit kader onderscheiden we ons van veel servicebedrijven en compressorfabrikanten, omdat we ook alle producten in huis hebben en de servicetechnici in dienst hebben om die reparaties snel en trefzeker op locatie uit te voeren. Tevens meten we, als we er toch zijn, de druk voor en na de filtersystemen en worden filters zo nodig vervangen zodat de drukval weer minimaal is. Ook kijken we naar de systeemdruk. Want elke bar die je kunt verlagen, levert 6 procent energiebesparing op.’
Verder kijken
‘In sommige bedrijven komen we ook units tegen die olie aan de perslucht toevoegen voor het smeren van cilinders en ventielen’, zegt Lindhout. ‘Moderne persluchtcomponenten hebben dat echter niet meer nodig. Die smeringunits kunnen er dus vaak af, wat met name in de foodindustrie interessante hygiënevoordelen oplevert.’ Daarnaast kijken de Rubix-engineers of kritieke, oudere onderdelen nog wel verkrijgbaar zijn. Is dit niet meer het geval, dan loopt een bedrijf bij een defect een groot risico op kostbare productiestilstand. ‘We zoeken dan een alternatief component dat we in het weekend of tijdens een andere geplande productiestop monteren. We kijken dus veel verder dan persluchtbesparing alleen en brengen de totale installatie naar een hoger en vooral efficiënter niveau’, besluit Lindhout.
