De opwaartse prijsontwikkeling voor het materiaal gewalst staal lijkt haast niet te stoppen. Sinds medio 2020 is de prijs voor warmgewalste coils op de spotmarkt zo’n 60% gestegen en lijkt het dat er meer verhogingen in het verschiet liggen. In december verhoogde één van de grootste staalproducenten de basisprijzen voor kwartaal- of halfjaarcontracten van warmgewalste coils voor levering in het 2e kwartaal naar € 700 per ton. Begin januari volgde een nieuwe verhoging van € 30 en liet deze fabriek tussen de regels ook even doorschemeren dat er wellicht nog een stijging van € 20 aan ligt te komen.
Hoe reëel is het dat staal zoveel duurder is geworden?
Navolgend willekeurig de meeste belangrijke feiten en oorzaken op een rijtje:
1. De vraag uit de automobielsector is sinds kwartaal 3 van 2020 veel meer hersteld dan
voorzien;
2. De investeringen die de Chinese overheid gedaan heeft in openbare voorzieningen
als infrastructuur hebben de binnenlandse vraag enorm gestimuleerd;
3. Als gevolg van de toegenomen staalbehoefte in China vloog ook de prijs van ijzererts
omhoog, die deze week zelfs boven de $ 170 per ton lag;
4. De omschakeling van ruwstaalproductie op basis van ijzererts naar schroot joeg de
schrootprijzen naar duizelingwekkende hoogtes. In Turkije zelfs boven de € 300 per
ton;
5. De lage staalprijzen binnen de Europese Unie in combinatie met de
importbeperkende maatregelen (Safeguard), die de Europese Commissie
geïmplementeerd heeft leidde in 2020 tot een daling van de totale hoeveelheid
ingevoerd staal. Europese afnemers kochten daardoor méér bij de Europese
fabrieken;
6. Meerdere Europese staalproducenten hebben als gevolg van de vanwege COVID-19
ingezakte vraag in de loop van 2020 diverse productie-eenheden, zoals hoogovens en
walslijnen, tijdelijk of enkele zelfs definitief stilgelegd.
Dit alles heeft geleid tot een situatie waarin vraag en aanbod totaal uit balans raakten. Was er voorheen meer aanbod dan vraag dan is nu de situatie drastisch omgekeerd. Wat voor Europa geldt is vergelijkbaar met de situatie elders in de wereld met uitzondering van de Verenigde Staten, waar een nog veel striktere importbeperking bestaat. Het ultieme gevolg is daardoor dat staalprijzen in Europa allereerst laag bleven en bovendien achterbleven bij de ontwikkeling in landen op andere continenten in de wereld, maar ook dat een enorm grote schaarste aan materiaal ontstond. Om met dat laatste te beginnen: er zijn handelaren en service centers in Europa die dit en komend kwartaal tienduizenden tonnen materiaal te kort komen omdat fabrieken minder produceren dan overeengekomen en dan meestal ook nog veel later afleveren dan bevestigd. Zo circuleert er in de markt een bericht dat wanneer er nu Sendzimir verzinkt materiaal besteld zou worden er pas in juli of augustus geleverd zou gaan worden. Dan weet men bovendien nog niet welke prijs daarvoor betaald zal moeten gaan worden aangezien dat een levering in het 3e kwartaal betekent waarvan de prijzen echter nog niet bekend zijn. Als gevolg daarvan kunnen die handelaren en servicebedrijven de met hun afnemers overeengekomen leverhoeveelheden bij lange na niet realiseren. Zelfs dreigt er een zo groot tekort aan materiaal dat service centers noodgedwongen arbeidstijdverkorting zullen moeten gaan invoeren. Daarnaast zijn er producenten die bestaande contracten, zoals afgesloten in het 4e kwartaal van 2020, opnieuw willen en zijn gaan onderhandelen, waarbij zij contracten alleen maar willen afsluiten wanneer de afnemer een hogere en in hun ogen marktconforme prijs accepteert.
Bovengenoemde ontwikkelingen hadden en hebben een enorme impact op het prijsniveau. Zoals eerder geschreven vlogen de prijzen omhoog. Niet alleen in Europa, maar bijvoorbeeld ook in de Verenigde Staten, waar voor warmgewalste rollen momenteel méér dan $ 1.000 per ton (ca. € 820) betaald wordt en voor Sendzimir verzinkt méér dan $ 1.200 (ca. € 990). Inderdaad zijn er inmiddels tussen Europese fabrieken en afnemers kwartaalcontracten voor warmgewalste rollen (coils) afgesloten met een basisprijs van € 710 tot zelfs € 730 per ton. Hoe lang zal de prijsstijging nog doorgaan?
Er zijn diverse wereldwijde ontwikkelingen die effect kunnen hebben op de staalprijzen. Zo zijn grondstofmaterialen als ijzererts en schroot onwaarschijnlijk duur geworden o.a. vanwege eerdergenoemde oorzaken. Vraag en aanbod van staal is totaal in disbalans geraakt en dus willen Europese fabrieken natuurlijk profiteren van de ontstane schaarste op de markt. Maar staal moet wel betaalbaar blijven want anders kunnen de verbruikers hun producten niet meer afzetten waardoor de vraag naar staal zou gaan afnemen. Dus de vraag is gerechtvaardigd hoever de EU-fabrieken willen gaan? Daarnaast is de Europese markt weliswaar redelijk afgeschermd, maar het actuele prijsniveau is van dien aard dat fabrieken op andere continenten graag bereid zouden kunnen gaan worden om (weer) te gaan exporteren naar de EU, waarbij zij mogelijk zelfs bereid zouden zijn de geldende procentuele importheffing voor hun rekening te nemen. Dat zou dus een serieuze bedreiging kunnen zijn indien staal nog duurder gaat worden.
Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op bij mireille.vanginkel@linkmagazine.nl
Een wat meer concretere ontwikkeling, die van invloed op de wereldstaalprijzen kan zijn, is de sinds week 2 wat afgenomen vraag naar staal in China, waardoor daar ook de prijsstijging stagneerde en zelfs wat daalde (ca. 1-1,5%). Wellicht is de verklaring daarvan het naderende Chinese Nieuwjaar. Een andere oorzaak kan zijn een nieuwe uitbraak van het Corona-virus, wat onlangs in enkele provincies plaatsvond, waardoor bedrijven werden stilgelegd en dus de afname inzakte. Daarboven komt nog het gegeven dat in veel landen gedurende de periode januari t/m november 2020 de ruwstaalproductie afnam, echter niet in China. De World Steel Association (WSA) publiceerde onlangs o.m. de volgende gegevens: De ruwstaalproductie daalde in Europa (-15%), VS (-18%), India (-12%), Japan (-17%) en Zuid-Korea (-7%). Landen die hun productie verhoogden waren o.a. Vietnam (+28,8%) en China (+5,5%). Alleen al in november 2020 produceerde China ca. 88 miljoen ton, wat neer komt op een stijging van 8% in vergelijking met november 2019. Dat betekent een plus in één maand tijd dat bijna vergelijkbaar is met de totale productiecapaciteit per jaar van Tata Nederland (v/h Hoogovens). De staalproductie in China is dus erg hoog gebleven en is in begin deze maand nog verder gestegen naar 2,2 miljoen ton per dag. Als gevolg van die ontwikkelingen dreigt nu zelfs een overschot want al in de eerste decade van deze maand is de totale staalvoorraad in dit communistisch geregeerd land met 12% gegroeid naar ruim 13 miljoen ton, wat duidt op een afgenomen vraag. Tevens stellen we vast dat Chinese staalfabrieken en exporteurs actiever zijn geworden en contracten hebben afgesloten in de Europese en Turkse markt. Het is nu echter nog te vroeg om te veronderstellen dat we in Europe geen verdere prijsstijgingen meer zullen zien en zelfs ook te vroeg om te speculeren op een naderende prijsdaling, aangezien de onzekerheden erg groot zijn. Bijvoorbeeld is het de vraag of er wel of niet een herstel in de vraag naar staal zal komen zodra het Chinese Nieuwjaar voorbij is. De meningen in de markt hierover zijn zeer uiteenlopend. Sommige insiders denken dat de prijs in de loop van het 2e kwartaal zal stabiliseren, anderen zeggen juist dat een prijsverval zal gaan plaatsvinden aan het begin van het 2e kwartaal. Die laatste mening is mede gevoed vanwege het feit dat meer ruwstaalcapaciteit in gebruik zal zijn dan nu het geval is.
Voor wat betreft de consolidatie ontwikkelingen binnen de Europese staalmarkt kunnen we melden, dat het Italiaanse parlement een goedkeuring heeft gegeven aan de overeenkomst die de nationale regering en ArcelorMittal hebben bereikt, waardoor het ILVA-staalbedrijf zal blijven bestaan en de werkgelegenheid in Zuid-Italië grotendeels gehandhaafd blijft.
Over de ontwikkelingen rondom de fusie van Liberty met ThyssenKrupp Steel Europe respectievelijk de overname van Tata Nederland door SSAB kunnen we nu geen nieuws verstrekken.
Bron: Noviostaal Staaljournaal.
