Jaarlijks tekort van 20.000 MBO-opgeleide technici dreigt

De vraag naar technisch opgeleide vakmensen neemt door de aanhoudende economische groei sterk toe. Als niet meer jongeren in het MBO een technische opleiding gaan volgen, dreigt het tekort aan technici ieder jaar met 20.000 te groeien. Meer sturing van studenten kan helpen om het tij te keren. Schoolbesturen zouden hieraan bij kunnen dragen door bijvoorbeeld een numerus fixus op MBO-opleidingen met een lage baankans in te voeren. Ook zal praktijkonderwijs binnen het MBO een grotere rol moeten krijgen. Dit zorgt voor gemotiveerde techniekstudenten en een betere aansluiting op de arbeidsmarkt. Dit schrijft het ING Economisch Bureau in haar visie op een betere aansluiting van technisch MBO op de arbeidsmarkt.
Ceel Elemans, ING Sector Banker onderwijs: “Vandaag opgedane kennis is morgen verouderd. Onderwijsinnovaties laten zien dat we op de goede weg zijn, maar de vraag naar vakmensen groeit sterk. Meer sturing van studenten en intensievere samenwerking tussen MBO en bedrijfsleven is een goede mogelijkheid om meer techniektalent tot ontplooiing te laten komen.”
Numerus fixus bij onvoldoende arbeidsmarktperspectief
De arbeidsmarktkrapte is de afgelopen acht jaar niet zo groot geweest als nu. De MBO-techniek kent momenteel het grootste aantal ‘krapteberoepen’. Als er niets verandert worden er jaarlijks ongeveer 20.000 vakmensen minder opgeleid dan de markt vraagt. Door duidelijke keuzes in het opleidingsaanbod te maken kunnen scholen meer technische vakmensen opleiden. Zo zouden scholen vaker een numerus fixus kunnen invoeren bij opleidingen met onvoldoende stageplaatsen of onvoldoende arbeidsmarktperspectief. Zij kunnen opleidingen ook vaker schrappen, wanneer er geen regionale vraag meer is naar de diploma’s of een andere school dezelfde opleiding al aanbiedt. De overheid kan stimuleren dat MBO-scholen hun studenten meer naar kansrijke studies ‘sturen’. Bijvoorbeeld door arbeidsmarktrelevantie een grotere rol in de bekostiging te geven. Scholen krijgen nu geen prikkel om op baankansen te sturen.
Meer samenwerking om kwalitatieve mismatch te verkleinen
Het Nederlandse MBO staat internationaal hoog aangeschreven, maar de diversiteit in onderwijsresultaten verschilt van school tot school sterk. Hoe beperkter het aanbod van vakmensen, hoe sterker een kwalitatieve mismatch doorwerkt bij bedrijven. Voortgaande digitalisering vergt continue aanpassing van MBO-opleidingen op veranderende functie-eisen. MBO-scholen doen er daarom goed aan om intensiever met bedrijven samen te werken, praktijkonderwijs een grotere rol in de opleiding te geven en meer docenten uit het bedrijfsleven voor de klas te zetten. Maar ook bedrijven hebben hierin een verantwoordelijkheid. Meer stageplekken, meer werknemers beschikbaar stellen voor onderwijs en meer samenwerking in regionale opleidingscentra zijn zaken waarvoor extra inspanningen nodig zijn.