Dankzij het grootbedrijf zijn de bedrijfsinvesteringen in Nederland weer terug op het niveau van 2008. Uit de ING Investeringsbarometer blijkt dat na een aarzelende start ook de investeringen in het mkb nu op gang komen. Vooral in de industrie en bouw is de investeringsbereidheid groot. Als ondernemers investeren doen ze dat met name uit eigen middelen en met bankfinanciering. Van alternatieve financieringsmogelijkheden als crowdfunding maken zij relatief weinig gebruik.
Bedrijfsinvesteringen terug op niveau van 2008
De bedrijfsinvesteringen in voertuigen en machines liggen weer op het niveau van 2008, terwijl de ICT-investeringen daar al 20% boven liggen. Hogere winsten en noodzakelijke vervangingsinvesteringen liggen hier voornamelijk aan ten grondslag. In het mkb duurt het herstel wat langer, maar na een aarzelende start komen de investeringen daar nu ook op gang
Mkb heeft weer ruimte voor investeringen
De ING Investeringsbarometer – een graadmeter voor de investeringsbereidheid onder ondernemers in het midden- en kleinbedrijf (tot 250 werknemers) – staat momenteel relatief hoog. Na jarenlange terughoudendheid komt er ook in het mkb weer ruimte om te investeren. Met name in het kleinbedrijf (tot 50 werknemers) neemt de investeringsbereidheid toe. De bereidheid om te investeren trok eind 2015 al aan bij middelgrote bedrijven (50 tot 250 werknemers).
Investeringsbereidheid groot in industrie
Ondernemers in de industrie, groothandel en bouw hebben de grootste investeringsbereidheid. Dankzij de export is de industrie sneller herstelt van de economische recessie dan sectoren die zich op de binnenlandse markt richten. Ditzelfde geldt voor de groothandel. Beide internationale sectoren hebben inmiddels weer voldoende financiële armslag om te investeren. De bouwsector profiteert met name van een sterk aantrekkende woningmarkt.
Herstel detailhandel blijft fragiel
De bereidheid om te investeren in de detailhandel en transport is daarentegen nog zeer laag. Het herstel in de detailhandel blijft fragiel doordat de marges structureel onder druk staan als gevolg van veranderend consumentengedrag en een hoge mate van (online) concurrentie. De transportsector maakt nu een pas op de plaats nadat recentelijk veel uitgestelde investeringen hebben plaatsgevonden. Daarnaast staan ook hier de marges onder druk door stijgende (brandstof)kosten en aanhoudende concurrentie.
Zowel vervangings- als uitbreidingsinvesteringen
De investeringen in het mkb betreffen zowel vervanging– als uitbreidingsinvesteringen. Nadat investeringsplannen de afgelopen jaren vaak in de ijskast werden gezet, is de tijd voor de noodzakelijke vervangingsinvesteringen, zoals computers en inventaris, aangebroken. Nu de economie aantrekt wordt bovendien geïnvesteerd in marketing en personeel.
Gebruik alternatieve financiering beperkt
Mkb-ondernemers financieren investeringen grotendeels uit eigen middelen en met bankfinanciering. Hoewel alternatieve financieringsmogelijkheden als crowdfunding, informal investors en factoring in de belangstelling staan, maken zij hier relatief weinig gebruik van. Zowel eigen middelen als bankfinanciering worden vooral ingezet voor werkkapitaal en de aanschaf van bedrijfsmiddelen. Daarnaast wordt bankfinanciering ook gebruikt voor de aanschaf of verbouwing van een bedrijfspand. Zeker met de huidige lage rentestand vinden ondernemers het aantrekkelijk om het bedrijfspand te kopen. Hierdoor profiteren ze van een eventuele waardestijging, al maakt het bedrijven tegelijkertijd wel minder flexibel.
Investeringsbereidheid trekt verder aan in 2017
Nu veel seinen op groen staan voor de Nederlandse economie verwacht ING Economisch Bureau voor dit jaar een verdere verbetering van de investeringsbereidheid in het mkb. Met name de binnenlandse economie, waar het grootste deel van het kleinbedrijf actief is, doet het dit jaar naar verwachting goed. De positieve economische vooruitzichten in combinatie met een verbeterde financiële positie scheppen ruimte voor verdere investeringen.
