De dochter van een vriend vertelde me laatst dat ze tijdens haar stage bij BASF in Duitsland een hooggeplaatste manager in het voorbijgaan in de gang had gegroet. Dat werd door de man in kwestie ab-so-luut niet op prijs gesteld. Hoe durfde zij, laagwaardige stagiair, ver onderin de hiërarchie, het te wagen hem, belast met een groot aantal buitengewoon uitdagende strategische vraagstukken, te onderbreken in zijn overpeinzingen met een ‘guten Morgen’?
Nu ga ik er vanuit dat dit niet illustratief is voor de wijze waarop in de Duitse industrie met het personeel wordt omgegaan. Ik ga er maar vanuit dat het alleen iets zegt over de manager in kwestie, of hooguit over zijn bedrijf, of op z’n allermeest over de bedrijfscultuur in de Duitse chemische sector. Want anders zou het niets minder dan geweldig zijn dat de volgende recessie voor de deur van de Duitse industrie staat. Die zal immers een einde maken aan de arbeidsmarktkrapte en de noodzaak je te profileren als een aantrekkelijk bedrijf voor jonge mensen.
In Nederland hebben we die luxe voorlopig nog niet. De grootste remmende factor is hier nog altijd niet het gebrek aan vraag van de klant, maar een tekort aan aanbod van menskracht. Dus doen industriële bedrijven, van groot tot klein, hun best zo aantrekkelijk over te komen. Bij deze ondernemingen mogen stagiairs en andere jonge nieuwkomers hun hoogste baas niet alleen gedag zeggen in de gang, ze mogen vaak ook aan diens vergadertafel aanschuiven, om daar hún visie op strategische vraagstukken te geven. En dat niet alleen maar om ze te paaien, maar vanuit het besef dat niets fnuikender is voor een onderneming als een management dat cruciale beslissingen neemt in de beslotenheid van het eigen, benauwde referentiekader.
In deze uitgave een artikel over het inzetten van mensen met een autistische stoornis. Mensen die, (veel) meer dan degenen zonder zo’n stoornis, last hebben van het feit dat ze vanuit het eigen referentiekader denken en doen. Het zijn mensen die veelal alleen horen wat in dat kader past en die daarnaar willen handelen. Tot een dieper inzicht in wat de ander bedoelt zijn dikwijls ze alleen te brengen met doordachte communicatietechnieken.
Het zou een verrijking zijn juist deze mensen een baan te geven. Omdat ze ons een spiegel voorhouden. Een soort scheerspiegel die uitvergroot weerspiegelt waaraan wij, mensen zonder zo’n etiket, onszelf allemaal in meer of mindere mate schuldig maken.
Iemand vertelde me onlangs in zijn werk voor een ingenieursbureau geleerd te hebben dat het ontwikkelen en produceren van een succesvol product afhankelijk is van drie zaken: de fysica, de maakbaarheid en de communicatie. Naar zijn – en mijn – schatting wordt tachtig procent van de menselijke energie in bedrijven verspild aan miscommunicatie. Het belangrijkste instrument om die verspilling tegen te gaan is – autistische stoornissen of niet – het zorgen voor een gevoel van sociale veiligheid.
‘Ich wünsche Ihnen auch einen guten Morgen.’
