Al snel na de start in 2002 ontdekte Hygear te ver voor de troepen uit te lopen: voor het leveren van waterstof aan vulstations voor auto’s op waterstof bleek de markt nog niet klaar. De brandstofceltechnologie was voor de automotive-oem’ers nog te duur om op grote schaal toe te passen. Dus ging het Arnhemse bedrijf op zoek naar alternatieve markten voor zijn waterstofproductiesystemen – en vond die in vooral de glasproductie, metaalindustrie, food en semicon.
Hygear onderscheidt zich op H2-markt met leveringszekerheid en flexibiliteit
Hygear onderscheidt zich op die markten van de concurrentie – grote gasproductiebedrijven als Linde en Air Liquide – door waterstof niet te leveren vanuit centrale productieplants, maar vanuit een systeem, de Hy.Gen. Daarmee kan de klant zelf, op relatief kleine schaal, waterstof produceren. In feite, legt sales director Niels Lanser uit, maakt Hygear gebruik van dezelfde stoom-methaan-reforming-technologie als die grote gasbedrijven. ‘Maar zij leveren het gas toe met zogeheten tubetrailers. Dan rijdt er, voor 300 kilo aardgas (methaan, red.), een vrachtauto voor van veertig ton; een heel inefficiënt proces waarbij veel energie verloren gaat. Wij leveren complete systemen, ingebouwd in 20- of 40-voetscontainers, die bij de klant geïnstalleerd worden en zeer efficiënt zijn. Het aardgas wordt vrijwel volledig benut voor de productie van waterstof, omdat het ook gebruikt wordt voor het genereren van de warmte voor het reformproces. De restwarmte uit het systeem wordt gebruikt voor het produceren van de stoom.’ De productiecapaciteit van de systemen varieert van 50 tot 150 kuub per uur met een standaard zuiverheidsgraad van ‘6.0’, wat staat voor een percentage van zes negens: 99,9999 procent.
Markten
Voor de productie van vlak glas, bedoeld voor huizen en auto’s, wordt waterstof gemixt met stikstof; zo wordt zuurstof verdrongen en belvorming in het glas voorkomen. Een vergelijkbare werking heeft de mix bij het sinteren van metaalcomponenten, zoals tandwielen voor versnellingsbakken. Die moeten glad zijn: aanraking met zuurstof zou het oppervlak ruw maken. In de food wordt de waterstof gebruikt voor het hydrogeneren van oliën of vloeibare vetten, waardoor die harder worden en er margarine van kan worden gemaakt. En in de halfgeleiderindustrie gebruiken de klanten van ASML – bedrijven als TSMC en Intel – de waterstof voor het reinigen van de spiegels in de euv-chipproductiemachines. Daarnaast wordt ook waterstof geleverd voor de waterstofvulstations voor bussen en auto’s.
Halfgeleiderindustrie maken ASML TSMC en Intel gebruik van waterstof voor het reinigen van de spiegels in de euv-chipproductiemachines
Hygear brengt niet zozeer systemen aan de man, maar gasmoleculen en levert die met een grote mate van zekerheid en flexibiliteit. Lanser licht toe: ‘Wij beschikken zelf over een tubetrailervloot. Mocht de Hy.Gen uitvallen, dan kunnen wij de klant toch zelf beleveren. Hiertoe hebben wij afspraken gemaakt met andere gasleveranciers en per deze zomer beschikken we over onze eigen vulsite voor tubetrailers. Dat maakt onze klanten volledig onafhankelijk van de grote gasleveranciers en juist dat spreekt hen aan. En ook hoeven ze bij ons geen grote investeringen te doen. Wij willen onze systemen vooral verleasen, waarbij de klant per maand een fee betaalt. Dat scheelt hem kasstroom. Voor ons geldt: hoe meer van dergelijke klanten wij hebben, hoe makkelijker we onze business kunnen financieren. Daar komt bij: wanneer wij zelf het onderhoud doen is de uptime hoger en blijven wij voortdurend in contact met onze klant.’
Illustratie: Hygear
Wereldwijde groei
Deze zomer verhuist Hygear naar een nieuwe locatie op het Arnhemse Industriepark Kleefse Waard. Daar krijgt het wereldwijd opererende bedrijf de ruimte voor de groei die het doormaakt. ‘Wij zitten al in onder meer Rusland, Spanje, Turkije, de VS en Azië. Vooral in de VS en Azië willen we de markt nog verder ontwikkelen’, aldus Lanser, kort voordat hij weer eens naar de overkant van de Atlantische Oceaan afreist. ‘En zouden we aanvragen krijgen uit Zuid-Amerika, dan gaan we ook die markt bedienen.’
Niet alleen met de Hy.Gen, maar ook met de N.Gen (voor de productie van stikstof) en de O.Gen (voor zuurstof). En met diverse nieuwe modules waarmee Hygear een plek wil veroveren in het pre- of postproces om zo zijn businesspositie verder te versterken. ‘Waterstof is ons belangrijkste product, maar we leveren de complete set van belangrijkste industriële gassen, in de juiste verhoudingen gemixt. Voor bijvoorbeeld de glasfabricage wordt waterstof gemixt met stikstof. Daarvoor leveren we nu ook het mixstation. De grote gasbedrijven doen dat eveneens, maar vaak op voorwaarde dat ze ook de gassen mogen leveren. Dat klanten bij ons die verplichting niet hebben, waarderen ze zeer.’ Voorts is Hygear bezig met het ontwikkelen van een module voor het upgraden van biogas en lpg, zodat ook daarmee waterstof geproduceerd kan worden. ‘En we testen inmiddels onze Hy.Rec, een systeem waarmee waterstof na gebruik teruggewonnen en hergebruikt kan worden. Daar komen we volgend jaar mee op de markt.’
Tanken
Het nieuwe onderkomen van Hygear gaat voldoende ruimte bieden voor dat ontwikkel- en testwerk. Maar ook voor opschaling van de assemblageactiviteiten én voor de activiteit die de onderneming bij de start in 2002 in haar kern had: het leveren van een waterstoftankinstallatie voor voertuigen. ‘Niet voor niets ligt onze nieuwe locatie vlakbij een tankstation van Shell. Onze installatie is inmiddels operationeel: waterstofbussen en alle andere voertuigen die op waterstof rijden kunnen hier tanken.’
Hoge zuiverheidsgraad
De stoom-methaan-reformingtechnologie mocht dan bekend zijn, Hygear heeft er in de vijftien jaar van zijn bestaan veel aan geïnnoveerd. Centraal in de Hy.Gen staan de reformer en de pressure swing adsorption-module (PSA). In de reformer dient een speciale coating als katalysator. Gestimuleerd door een hoge temperatuur brengt die een reactie op gang tussen methaan (CH4) en water (H2O), resulterend in waterstof (H2) en koolmonoxide (CO). Vervolgens wordt in de low temperature shift (LTS) het koolmonoxide, in reactie met water, omgezet in waterstof en kooldioxide (CO2). Daarna wordt in de PSA, door in vier communicerende vaten druk afwisselend op en af te bouwen, waterstof afgescheiden. Het intellectueel eigendom van Hygear zit met name in het ontwerp van de reformer en de nauwkeurige afstelling van temperaturen en druk in reformer en PSA. Dit proces resulteert in waterstof van een hoge zuiverheidsgraad: voor glasproductie kan over het algemeen worden volstaan met 99,99 procent, de semicon en automotive vragen om 99,9999 procent.
