QuTech (een samenwerkingsverband van TNO en TU Delft) en ABN AMRO zijn een samenwerkingsverband gestart. Samen willen zij bewijzen dat de cirkel van optimaal beveiligd dataverkeer gesloten kan worden met een geavanceerde Quantum Key Distributie techniek, via glasfiber en door de lucht. Alleen hierdoor is de veiligheid van online en mobiel bankieren toekomstbestendig.
Quantum, een snelle en onomkeerbare ontwikkeling
Veruit de meest gehoorde term binnen de quantumtechnologie is quantum computing. Specialisten verwachten dat we binnen 5 tot 10 jaar een situatie bereiken waarin quantumcomputers berekeningen mogelijk maken die met de klassieke computers fundamenteel onmogelijk zijn. Er zijn veel positieve implicaties voor de toepassingen en ontwikkelingen die dit biedt. Toch is ook quantumtechnologie te gebruiken met goede en met kwade intenties. De toekomstige “universele” quantumcomputer (die naar verwachting over 10 tot 15 jaar een feit is) heeft de potentie om de huidige encryptiemethodes te kraken. De huidige beveiligingssystemen voor internet en mobiel bankieren voldoen dan niet meer.
Transformatie
Aan de andere kant kan de opkomst van de quantumtechnologieën juist zorgen voor de hoogst mogelijke veiligheidsgaranties. Door gebruikers met elkaar te verbinden via quantumnetwerken, kunnen fundamenteel veilige verbindingen gerealiseerd worden. Dergelijke verbindingen maken gebruik van het quantum verschijnsel ‘verstrengeling’, waardoor het altijd opgemerkt wordt wanneer iemand probeert af te luisteren of op een andere manier data wil vergaren. Quantumtechnologie staat nog in de kinderschoenen en voor de commerciële toepassing van quantumnetwerken is nog veel onderzoek nodig. ABN AMRO werkt in dit stadium al samen met QuTech om zo snel mogelijk tot bewezen toepassingen van quantum te komen.
Martijn Dekker, Chief Information Security Officer ABN AMRO: “Het is hier cruciaal om te gaan van praten, naar doen. Van te voren kun je alleen maar hopen dat dit soort technologie-gedreven ontwikkeling in een vroeg stadium wordt omarmd.”
Aanpak
Om een optimaal niveau van beveiliging te bewerkstelligen, richten de partijen zich op het realiseren van een geavanceerd systeem voor Measurement Device Independent-Quantum Key Distribution (MDI-QKD). Met deze nieuwe vorm van QKD kunnen, via een centrale meting, meerdere gebruikers met elkaar verbonden worden en vervolgens unieke en complexe codes uitwisselen. Het is nagenoeg onmogelijk deze af te luisteren. QuTech en ABN AMRO gebruiken daarnaast een combinatie van verschillende media om de veiligheid nog verder te verhogen. De quantumverbinding wordt tot stand gebracht door lasercommunicatie via bestaande glasvezel verbindingen (zoals al eerder door wetenschappers van QuTech is gedaan) én door de lucht (free space), via een methode die is ontwikkeld door TNO Space and Scientific Instrumentation.
Partners
In eerste instantie lijkt de deelname van een bank in de technologie-gedreven ontwikkeling van quantumtechnologie misschien niet vanzelfsprekend. Toch blijkt juist dat de kennis en ervaring in het werken met sensitieve gegevens de schakel was waar QuTech naar zocht.
“Een partij om in de praktijk met concrete en reële toepassingen te toetsen,” zegt Kees Eijkel, Director Business Development bij QuTech. “Elk van de samenwerkende partijen brengt een duidelijke en essentiële specialisatie mee in het baanbrekende project.”
Bij partner TNO Space and Scientific Instrumentation is dat de kennis over (space-based) optische satelliet communicatie. Kees Buijsrogge, directeur TNO Space: “Dat we nu met onze kennis van lasercommunicatie een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de beveiligingssystemen voor internet- en mobiel bankieren is geweldig.”
TU Delft, met name de QuTech Roadmap Quantum Internet and Networked Computing (QINC), is gespecialiseerd in de quantum communicatiesystemen waarmee een fundamenteel veilige verbinding tot stand wordt gebracht en unieke (en geheime) codes worden gegenereerd. ABN AMRO richt zich op het kunnen ontvangen en verwerken van de aangeboden quantum key gegevens waarbij de kwaliteit en veiligheid gewaarborgd blijft.
Edwin van Bommel, Chief Innovation Officer ABN AMRO: ”Het initiatief is veelbelovend, ik was snel overtuigd dat dit een waardevolle stap naar een nieuw ecosysteem is in combinatie met een goeie businesscase.”
Uitstraling
De keuze om onderdeel uit te maken van deze ontwikkeling is niet alleen gericht op de eigen rol van de partijen. Waar mogelijk, zullen ook andere belanghebbenden toegevoegd worden aan het ecosysteem, om zo samen verder te versnellen. Het is zeker dat meerdere bedrijfstakken, op termijn, het effect zullen merken van de ontwikkelingen op het gebied van quantumtechnologie. Zoals door een quantum beveiligd netwerk waar dit project het fundament voor legt. Overheden, kritische infrastructuren en defensie kunnen hier, ook voorbij de Nederlandse en Europese grenzen, veel baat bij hebben.
Demonstratie eind 2020
QuTech, TNO Space en ABN AMRO verwachten eind 2020 een demonstratie te kunnen geven van een fundamenteel veilige data verbinding waarbij de quantumcommunicatie zowel over glasfiber als via de lucht gaat.
