Bij spuitgieter Timmerije in Neede doen ze graag veel voor de klant. Maar toen Sylvia Smit van plastic-recycler Zsilt met háár klantvraag voorbijkwam, was het toch even slikken. Want zij vroeg iets wat nog niet eerder gemaakt was: hoogwaardig strandspeelgoed van gerecycled huishoudplastic. Met veel geduld, overleg, testen en uitproberen – én de hulp van recyclingbedrijf Morssinkhof – lukte dat uiteindelijk. ‘We hebben het echt samen gedaan.’
Sylvia Smit van plastic-recycler Zsilt
Circulair aan zee
Even terug naar hoe het is begonnen. Sylvia Smit is als geboren Zeeuwse gek van zee en strand. Mede daarom maakt ze zich grote zorgen over de enorme hoeveelheden plastic die daar overal rondslingeren. Smit wilde iets doen met het recyclen ervan. Haar man werkt in de afvalsector. In 2015 kwamen die lijntjes samen in een nieuw bedrijf dat ze in Amersfoort startte: Zsilt. ‘Doel: de inhoud van de strandtassen met kinderspeelgoed vergroenen. Niet langer die goedkope plastic troep uit China mee naar het strand, want dat is na twee keer spelen kapot. Nee, hoogwaardig speelgoed van 100 procent gerecycled plastic uit Nederlandse huishoudens. Zo hergebruik je het plastic en je zorgt voor kwalitatief goede spullen, die na langdurig gebruik ook weer gerecycled kunnen worden. Een circulaire leefwijze aan zee, zogezegd.’
Rinke van Remortel
Hobbels en obstakels
Smit zocht en vond een goede vormgever: Rinke van Remortel, die onder meer ook de iconische Dopper-waterfles ontwierp. Al vrij snel lagen de eerste digitale ideeën en ontwerpen op tafel. Maar toen kwamen de hobbels en obstakels. Want hoe kom je aan gerecycled plastic van de juiste kwaliteit? Dat veilig en kindvriendelijk is? En waar vind je een goede spuitgieter die daarvan een kwalitatief hoogwaardig eindproduct kan maken?
Op de Kunststoffenbeurs in Veldhoven in 2017 kwam Smit in contact met Timmerije. Het bedrijf in Neede, dik 85 jaar geleden als ijzersmederij begonnen, is een spuitgieter die technisch en visueel hoogwaardige kunststofproducten maakt – van complexe binnendelen tot behuizingen voor installaties. ‘De vraag was eigenlijk simpel’, zegt Frank Bruins, sales- & marketingmanager van Timmerije: ‘Of wij van recyclaat kunststof speelgoed konden maken. Het antwoord was moeilijker, want dat hadden we nog nooit voor die branche met de daarvoor geldende wetgeving gedaan. Maar Timmerije is van oudsher een innovatief en klantgericht bedrijf, dus die uitdaging gingen we graag aan.’
Frank Bruins
Geen water bij de wijn
En een uitdaging was het, zo bleek al snel. Smit: ‘Ik wilde per se gebruikmaken van 100 procent gerecycled plastic afkomstig van Nederlandse huishoudens. Alleen op die manier kunnen kopers van Zsilt-producten zélf actief de plastic-keten sluiten. Dit plastic afval zou anders verbrand worden of in het milieu terechtkomen.’ Via-via kwam Smit in contact met recyclingbedrijf Morssinkhof, dat met een productie van 300.000 ton per jaar één van Europa’s grootste producenten is van hoogwaardig herwonnen grondstoffen. ‘Klein’ probleem: Morssinkhof kon niet aan de vraag van Smit voldoen. ‘We hadden nog niet de mogelijkheden het ingezamelde plastic zo te scheiden en schoon te maken dat er granulaat van te maken was dat geschikt zou zijn voor Zsilt’, zegt Friso Peters, productmanager bij Morssinkhof Plastics. Omdat Smit geen water bij de wijn wilde doen, kwam het proces op dat moment min of meer stil te liggen.
Friso Peters
Bruikbare monostromen
Tot Morssinkhof in 2019 een nieuwe fabriek in Heerenveen opende. Daar wordt op geavanceerde wijze plastic uit huisvuil gehaald. Een groot deel van het kunststofverpakkingsafval uit Nederlandse huishoudens wordt er verdeeld in bruikbare monostromen. De verpakkingen worden vervolgens op kleur gesorteerd. Zonder sortering wordt de afvalstroom namelijk bij verwerking ‘olifantengrijs’ en zijn de gekleurde producten van Zsilt niet mogelijk. Peters: ‘Na de kleursortering gaat elke stroom afzonderlijk door een proces van koud wassen, heet wassen, flake sorting, compounding en homogenisatie. De eindproducten zijn basisgranulaten die zich allemaal eenvoudig laten inkleuren door middel van door de klant ingestelde kleurstoffen.’
Testen en uitproberen
Met twee van die basisgranulaten kon Timmerije aan de slag. Maar ook dat bleek niet eenvoudig, zegt Bruins. ‘We hebben heel wat tijd en geld moeten investeren om tot het juiste proces te komen. Op basis van testen en uitproberen konden we uiteindelijk toch aan de goede, gevalideerde specificaties voldoen.’
‘Dit project bewijst maar weer eens dat je in de maakindustrie niet zonder elkaar kunt’
Toen kwam de productie op gang. Er moesten matrijzen worden gemaakt om het speelgoed te kunnen produceren. Die kon Timmerije zelf maken – maar dat kost natuurlijk geld. Smit: ‘Gelukkig kwam er via Stichting Doen subsidie beschikbaar. Die maakte het mogelijk om de mallen door Timmerije te laten maken. En daarmee konden we verder met testen en uitproberen. Door onze hoge eisen waren ontwerpen moeilijk te maken. Maar uiteindelijk is het ons toch gelukt. En daar ben ik superblij mee.’
Link magazine juni/juli 2020, Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op: uitgever@linkmagazine.nl
Hoopvol ondanks corona
Smit roemt de bereidheid van Timmerije en Morssinkhof om mee te denken en om gedurende het gehele traject kapitaal en menskracht beschikbaar te stellen. ‘Zonder hen was het zeker niet gelukt. Ik ben blij dat we dit hoogwaardig speelgoed nu kunnen maken en verkopen. Er is al belangstelling van verschillende grote winkelketens, dus ik ben hoopvol gestemd, zelfs in deze coronatijden.’
Peters van Morssinkhof is blij met het initiatief van Smit: ‘Het is een goed idee om minder nieuw plastic te gebruiken. We hebben dit inderdaad samen gedaan. Het bewijst maar weer eens dat je in de maakindustrie niet zonder elkaar kunt.’
Bruins kijkt tevreden terug. ‘Het was moeilijk om het goed te krijgen, maar het is ons gezamenlijk gelukt. We hebben het speelgoed in productie genomen en de eerste serie van 5.000 stuks gemaakt. In onze eigen fabriek zetten mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt de producten in elkaar en verpakken ze. Dat heet volgens mij een win-winsituatie.’
Spuitgieten ‘next-level’
De samenwerking met Zsilt en Morssinkhof én het maken van het hoogwaardige speelgoed, horen bij de visie en missie van Timmerije, aldus Bruins. ‘Dit is spuitgieten next level, zoals wij dat noemen. Dat hoort bij ons. We zijn innovatief en toekomstgericht. Duurzaamheid is belangrijk, dat zie je ook aan de 100 procent circulaire producten van Zsilt.’
