De Nederlandse modeontwerpster Iris van Herpen, die onder meer Lady Gaga en Beyonce heeft gekleed, heeft in de Galerie de Minéralogie et de Géologie in Parijs een jurk gepresenteerd die mede ontwikkeld is door wetenschappers van de TU Delft. De jurk, onderdeel van de bredere Haute Couture-collectie Ludi Naturae, is tot stand gekomen door middel van een nieuwe printmethode die het mogelijk maakt om kunststof te combineren met natuurlijke kledingstoffen.
Zjenja Doubrovski
Assistant Professor Advanced Mechatronic Design
E.L.Doubrovski@tudelft.nl
Tel: +31 (0)15 27 86367
De jurk, die het openingsstuk van de show was, is gemaakt in het kader van Crossing Parallels, een samenwerking tussen TodaysArt en de TU Delft. Iris van Herpen is binnen dat programma een van de eerste ‘artists in residence’. In die hoedanigheid werkte de modeontwerpster samen met twee wetenschappers van de TU Delft: Jouke Verlinden en Zjenja Doubrovski. Ook 3D-printexpert Drim Stokhuijzen en studente industrieel ontwerpen Noor Aberle werkten aan het project mee.
Verlinden vergelijkt de jurk met een concept car: ‘Net als zo’n auto is deze jurk niet bedoeld voor dagelijks gebruik of massaproductie, maar zet het een visie neer. Het maakt het bovendien mogelijk om te experimenteren met nieuwe mogelijkheden zoals 3D-printing.’
Druppels kunststof
De jurk is gemaakt met behulp van een printtechniek waarbij meerdere spuitmonden tegelijkertijd verschillende materialen kunnen printen. ‘Je kunt het vergelijken met een inkjetprinter, maar in plaats van druppels inkt komen er druppels kunststof uit de spuitmond’, zegt Verlinden. De druppels die uit de 3D-printer komen bestaan uit zogeheten ‘thermoharders’. Dat zijn polymeren met een driedimensionale netwerkstructuur die verharden door toevoeging van energie.
Verlinden: ‘Tijdens het printen is gebruikgemaakt van ultraviolet licht om de structuren te laten uitharden.’ In totaal duurde het printen met deze methode ruim 260 uur. Daar kwam nog 60 uur aan handmatige nabewerking door Atelier Iris van Herpen bovenop.
Jouke Verlinden
Associate Professor Advanced Mechatronic Design
J.C.Verlinden@tudelft.nl
Tel: +31 (0)15 27 89321
Kunststof en textiel
Omdat de printer niet groot genoeg is om de jurk in één keer te maken, zijn steeds losse patches van 30 bij 30 centimeter geprint. Tijdens het printen van de patches is het printproces regelmatig stopgezet om het textiel, tule genaamd, in de printer te schuiven en zo de materialen met elkaar te verweven. Aterlier Iris van Herpen heeft de losse patches vervolgens gecombineerd tot één geheel. Verlinden: ‘Tot nu toe was het nog niemand gelukt om kunststof met verschillende eigenschappen op een goede manier te combineren met textiel, en we zijn trots op het resultaat.’
Wetenschap
Voor een wetenschapper als Verlinden is het mede-ontwerpen van een jurk zoals deze een manier om te experimenteren met nieuwe technologische mogelijkheden. ‘Normaal gesproken start je met een ontwerp. Met een project als dit neem je een nieuwe productiemethode en kijk je wat je ermee kunt. Het is heel verkennend.’
Digitale aansturing van traditionele, ambachtelijke processen zullen een steeds belangrijkere rol spelen in de kledingindustrie, verwacht Verlinden. ‘Dat beperkt zich niet tot 3D-printen. Denk bijvoorbeeld ook aan breimachines die digitaal aangestuurd kunnen worden, waardoor je zilverdraden in een weefsel kunt integreren en het uiteindelijke kledingstuk geleidend kunt maken. Of waardoor je elektronica met kledingstoffen kunt verweven.’
