Pim Kat Technobis
LioniX International heeft dit voorjaar, met steun van de overheid, het bedrijf PhiX opgericht. Daarin wil het packaging- en assemblage-technologie ontwikkelen voor alle typen fotonische chips, met de ambitie PhiX te laten uitgroeien tot een onderneming met een omzet van meer dan 1 miljard euro in 2025. Pim Kat, directeur van Technobis die ‘al jaren’ bezig is met het ontwikkelen van een vergelijkbaar proces en daarvoor nu een foundry bouwt, reageert verbaasd: ‘Publiek geld in een tweede foundry, terwijl ik al jaren met die technologie bezig ben. Daardoor krijg ik straks mijn foundry moeilijker rendabel en het is een verkwisting van belastinggeld.’
Technobis is al een flink end op weg met de ontwikkeling van een proces voor het packagen en (verbinden met de buitenwereld) en assembleren (het met elkaar verbinden van de verschillende onderdelen) van analoge pics (photonic integrated circuits). Sterker nog, de foundry daarvoor is momenteel in aanbouw en komt begin volgend jaar gereed, verwacht directeur Pim Kat. Zijn onderneming heeft zes jaar gewerkt aan dat proces, samen met het Ierse Tyndall National Institute en over die periode vele miljoenen euro’s geïnvesteerd. Ook heeft hij gebruik gemaakt van financiële steun uit verschillende Europese programma’s, Horizon 2020 en Clean Sky. In de nieuwe foundry zal Kat niet alleen de eigen Gator-pics gaan packagen en assembleren, maar ook ander pics, gebaseerd op andere materialen als TriPleX, indiumfosfide en silicium. ‘Wij hebben het proces bewust zo ontwikkeld dat het een brede range aan fotonische chips kan verwerken. Want alleen zo wordt het mogelijk de foundry te laten renderen en de packaging-prijs onder de duizend euro per chip te krijgen’, aldus Kat.
PhiX
In het oosten van Nederland, in Enschede bij Lionix, wordt sinds 2005 gewerkt aan packagen en assembleren (het met elkaar verbinden van de verschillende onderdelen) van fotonische chips. Oorspronkelijk gericht op optische chips voor zichtbaar licht applicaties, maar recentelijk ook toegespitst op telecom-en datacomapplicaties in het infrarode golflengte gebied. Voor deze applicaties worden meerdere typen fotonische chips gebruikt. ‘Het is daarom de bedoeling nu een assembly- en packagingtechnologie te ontwikkelen geschikt voor alle materialen en alle combinaties daarvan. ‘ Zo duiden commercieel directeur Arne Leinse en CTO en co-founder René Heideman van LioniX International wat ze voorhebben met PhiX. Dit bedrijf hebben zij dit voorjaar, samen met diverse publieke en private partijen, opgericht. ‘Doel is tot een packaging- en assemblage-technologie te komen waarmee alle typen fotonische chips voor uiteenlopende toepassingen in hoge volumes verwerkt kunnen worden.’
commercieel directeur Arne Leinse
Ambitie: 1 miljard euro in 2025
‘Wij hebben vanuit LioniX International reeds veel ervaring met het ontwikkelen en produceren van fotonische chips, werkend met zichtbaar licht, gebaseerd op alle gangbare materialen – TriPleX, indiumfosfide en silicium – of hybride vormen daarvan. Ook hebben we al tien jaar ervaring met het packagen en assembleren van pics (photonic integrated circuits) voor life science- en metrologie-applicaties. Met dit nieuwe proces willen we ook pics voor telecom-toepassingen kunnen verwerken.’
De ambitie is heel groot: ‘In 2025 moet PhiX een bedrijf zijn met een omzet groter dan 1 miljard euro’. Dat is volgens de LioniX International-managers reëel omdat er wereldwijd nog geen algemeen geaccepteerde standaard is voor het packagen en assembleren van pics en juist die wil PhiX ontwikkelen. ‘In de wereld van de elektronische chips is die standaard er wel. Daardoor maken daar de kosten voor het packagen en assembleren slechts 10 procent van de productprijs uit. Voor de fotonische chip geldt precies het omgekeerde: zijn de kosten voor packagen en assembleren goed voor maar liefst 90 procent van de productprijs. Door daarvoor een betrouwbaar en efficiënt hoog volume proces te ontwikkelen kunnen wij die kosten ver omlaag brengen’, aldus Leinse en Heideman.
Overlap?
Of de ontwikkelinspanning binnen PhiX overlapt met die van Technobis vindt Heideman lastig in te schatten: ‘Over het algemeen zal onze technologie heel complementair zijn aan wat al op de markt is of in ontwikkeling is. Net als Technobis zijn er meer bedrijven die voor het packagen en assembleren een eigen technologie ontwikkeld hebben, vaak alleen geschikt voor het assembleren van hun eigen product. PhiX daarentegen focust op het verlenen van services op het gebied van assembly en packaging en zal derhalve geen eigen producten vermarkten. Bovendien is het, gezien de ambitie van Nederland, tot uitdrukking gebracht in het PhotonDelta-initiatief, goed dat er meerdere Nederlandse spelers actief zijn op dit gebied’. aldus Heideman, verwijzend naar de plannen van het Nederlandse fotonica-ecosysteem van partijen uit de hele keten. ‘De tijd zal het leren welke van de technologieën door de klant het meest interessant wordt gevonden.’
PhiX is volledig in handen van Lionix International en een aantal publieke ‘regionale stakeholders’, waarvan Heideman de namen nog niet prijs wil geven. Het Koreaanse YMK Photonics heeft slechts een minderheidsaandeel in Lionix International, verzekeren Leinse en Heideman. ‘Bovendien zorgt de betrokkenheid van publieke en private partijen voor borging in de regio. Daardoor weten we zeker dat de ontwikkelde kennis op generlei wijze naar Azië verdwijnt. Niet voor niets is wat wij gaan doen volledig in cohesie met de roadmap van PhotonDelta.’
Verbazing
Pim Kat is verbaasd dat er in een klein land als Nederland nu op twee plaatsen geïnvesteerd wordt in dezelfde technologie. ‘Publiek geld in een tweede foundry, terwijl ik al jaren met die technologie bezig ben. Daardoor krijg ik straks mijn foundry moeilijker rendabel en het is een verkwisting van belastinggeld. Beter is als Nederlandse overheden investeren in de Nederlandse industrie en niet in business development in Korea.’
YMK-voorzitter Young Mom Kim vorig jaar in een persbericht over zijn ambities: ‘YMK is erop gespitst de fotonicabusiness te ontwikkelen in Pacific-Azië, niet alleen als investeerder, maar ook als strategische partner. Dankzij onze netwerken en kennis zullen wij op korte termijn marktleider worden.’
