In de voedsel- en medicijnenbereiding speelt hygiëne een absolute hoofdrol. Reden waarom robots in die werelden aan een gestage opmars bezig zijn. Maar niet iedere ‘voedselrobot’ is meteen ook een hygiënische robot, weten ze bij VSE Industrial Automation. Op de WoTS-beurs, begin oktober in Jaarbeurs Utrecht, trok de aandrijfspecialist/systeemintegrator veel bekijks met z’n integrale 4HD-aanpak. ‘Op het vlak van voedselveiligheid is nog veel te winnen.’
Ron Verleun, VSE
Voedselrobot zonder vieze handen
In 4HD staat HD voor Hygiënisch Design en 4 (lees VIER) voor Verlichting, Installatie, Engineering en Robotica. Ron Verleun, manager sales & marketing bij VSE: ‘Het automatiseren van hygiënische processen is een van onze speerpunten. Daarin komt onze kennis van motion – onze grootste niche –, servo- en besturingstechnologie plus robotintegratie samen met de kennis die we hebben opgebouwd van de do’s & don’ts in de bereidingsprocessen in de food en farmacie.’
Strenge eisen
Hygiënisch design is een groeimarkt, met een steeds grotere rol voor robots in het primaire (bereidings)proces. Want die hebben geen vieze handen, zijn nooit ziek, gaan door als voor mensen de werkdag erop zit en kunnen tegen kou of hitte. Daarbij staan ze borg voor veilig voedsel van constante, hoge kwaliteit. Verleun benadrukt dat ‘voedselrobots’ aan strenge eisen moeten voldoen. ‘Ze moeten gemaakt zijn van ‘food-grade’ materialen als rvs, titanium en teflon en hygiënisch ontworpen zijn: spiegelglad, met afgeronde hoeken, zonder kiertjes en gaatjes waarin micro-organismen kunnen wegkruipen. Daarbij geldt: vorm volgt functie. Verder moeten ze goed en makkelijk te reinigen zijn, ook onder hoge druk.’
Lang niet alle robotleveranciers die hun pijlen ook op de food en farma richten, voldoen aan alle eisen, weet hij. ‘De meeste gaan uit van de robots die ze voor andere toepassingen ontwikkeld hebben, dus met standaardbouwstenen. Voor tachtig procent van de applicaties prima, maar de crux zit hem in die overige twintig procent.’ Als voorbeeld noemt hij delta-robots waarin de assen bij elkaar worden gehouden door veertjes en/of waarin de aandrijving van de roterende as dicht bij het (voedings)product zit. ‘Niet of heel lastig reinigbaar. En open-en-dicht-gaande veertjes zijn ideaal voor micro-organismen.’
Klant snappen
Als niet-merkgebonden systeemintegrator vliegt VSE Industrial Automation dat anders aan. ‘Wij maken geen spullen, maar integreren die van gerenommeerde merken. Waarbij we vrij zijn om díe spullen te kiezen waar de klant in kwestie het beste mee geholpen is. Kern is dat wij de klant snappen en zijn voortschrijdend inzicht managen. Daarom beginnen we altijd met: waarom wil je het en wat wil je dan? Dat vullen we dan in met het hoe, met techniek. Heb je die twee vragen niet goed beantwoord, dan is de techniek per definitie nooit helemaal goed.’
Naast hygiënische robots heeft de Schoonhovense systeemintegrator vooral veel kennis van hygiënische processen. Daarvoor ontwikkelde hij de 4HD-aanpak. Verlichting is daar een onderdeel van. Met zijn spin-off Fledlight biedt VSE dedicated oplossingen op dat vlak. ‘De vorm van de armatuur is zodanig dat die geen stof verzamelt en simpel met water te reinigen is. En met led als lichtbron kun je Fledlight boven het proces hangen, hoef je veel minder snel te vervangen en is het geschikt voor verschillende temperatuurzones.’
Aandachttrekker
In engineering let VSE er scherp op hoe hygiënekritisch de situatie bij de klant is. Daarbij wordt onderscheid gemaakt in high care (omgevingen waarin de equipment direct invloed heeft op het product), medium care (indirecte invloed) en basic care (geen invloed; het product is bijvoorbeeld al verpakt). ‘Samen met de klant denken we heel goed na over wat hij niet meer in z’n high en medium care omgeving wil hebben. Dus: schakelkasten en zoveel mogelijk kabels uitbannen richting basic care. En ook: hoe lopen nou die kabels? Kan dat slimmer, korter? Zijn die kabelgoten wel makkelijk en goed reinigbaar? Goten waarin ratten en kakkerlakken rondlopen, komen vaker voor dan je denkt.’
De oplossingen die VSE aanbiedt voldoen aan de richtlijnen van de EHEDG, de European Hygienic Engineering & Design Group. ‘Onze medewerkers zijn daarin opgeleid, waardoor ze precies weten hoe hygiënische processen te engineeren en installeren. Daarbij nemen we ook aspecten als duurzaamheid mee. ‘Een robot die snel beweegt kan, maar hoeft niet altijd. Volstaan rustige bewegingen dan heb je minder slijtage, dus onderhoud, en bespaar je op energie. Uiteindelijk komt dat allemaal ten goede aan de voedselveiligheid.’
