Om de grote problemen op de arbeidsmarkt op te lossen is een nieuwe infrastructuur nodig waarin aan het werk gaan en het bewegen op de arbeidsmarkt soepel verloopt met nieuwe zekerheden. Zowel de overheid als werkgevers zullen daarin stappen moeten zetten, maar niet zonder oog voor de belangen van elkaar en van de (potentiële) werkende. In hun inaugurele rede op vrijdag 16 september schetsen de hoogleraren Irmgard Borghouts en Charissa Freese een model dat die belangen verbindt en een (onderzoeks)-agenda om tot die nieuwe infrastructuur te komen. Ze bezetten samen de leerstoel HRM en Sociale Zekerheid, die werd ingesteld door het Instituut Gak.
De arbeidsmarkt is de achilleshiel van onze economie. Zij is verknoopt met alle maatschappelijke uitdagingen waar Nederland voor staat, zoals de klimaattransitie, het gebrek aan woningen en armoede. Om deze uitdagingen aan te pakken, hebben we iedereen nodig. Maar op de arbeidsmarkt kampen we met personeelstekorten, staan nog steeds 1,3 miljoen mensen aan de kant, missen veel flexwerkers en zzp’ers sociale zekerheid, en zorgen robotisering en digitalisering voor een groeiende skills mismatch.
Voor het oplossen van deze vraagstukken bestuderen Freese en Borghouts zowel overheidsbeleid als werkgevergedrag. Wetenschappelijk valt dat onder de disciplines HRM (human resource management) en sociale zekerheid. Zowel in de wetenschap als in de praktijk zijn deze domeinen verkokerd, terwijl ze sterke invloed hebben op elkaar. Door hun gezamenlijke benoeming op deze leerstoel HRM & Sociale Zekerheid, kunnen de hoogleraren beide domeinen nauwer verbinden.
Transitioneel Inclusief HRM-arbeidsmarktmodel
Daartoe hebben ze het Transitioneel Inclusief HRM-arbeidsmarktmodel ontwikkeld, waarin cruciale factoren aan elkaar worden gekoppeld. Het is gefundeerd op een model van Günther Schmid (1995), dat stelt dat de arbeidsmarkt beter functioneert naarmate mensen beter in staat zijn om transities te maken. Borghouts en Freese onderscheiden vier essentiële transities: van inactiviteit naar werk, van contract naar contract, van werk naar werk, en transitie vanwege werk dat in de toekomst verandert, bijvoorbeeld door digitalisering.
Voor elke transitie schetsen de hoogleraren de stand van zaken in wetenschap en praktijk, en waar het heen zou moeten, steeds rekening houdend met de belangen van zowel de overheid als de werkgever en de (toekomstige) werkende. Daarbij is een belangrijke voorwaarde steeds dat mensen of organisaties veranderingen zowel willen als kunnen maken, en er de gelegenheid voor krijgen. Wanneer het armoedebeleid er bijvoorbeeld toe leidt dat werken niet voldoende loont, of dat mensen dan hun toeslagen kwijtraken, zullen mensen niet aan het werk gaan.
In het onderzoeken van nieuwe oplossingen werken Borghouts en Freese samen met onderzoekers uit het Research Lab Inclusive HRM en binnen de door hen geleide Academische Werkplaats Inclusieve Arbeidsmarkt van Tilburg University. Bij de werkplaats zijn Achmea, CNV, CSU/T-zorg, ING, KLM, NS, Philips, Rabobank, Randstad en UWV aangesloten. Het uiteindelijke doel van alles: voldoende inkomens-, werk- en sociale zekerheid voor elke (potentieel) werkende. Bron Tilburg University
Inaugurele rede
Prof. dr. Charissa Freese en prof. dr. Irmgard Borghouts spreken op vrijdag 16 september 2022 in de aula van Tilburg University hun gezamenlijke inaugurele rede uit onder de titel ‘Bewegen naar een inclusieve arbeidsmarkt met nieuwe zekerheden: Het samenspel tussen HRM en Sociale Zekerheid’. De rede is ook te volgen via een livestream.