FOM, Océ, UT en TU/e starten fundamenteel onderzoek dat twaalf jaar moet gaan lopen.
Stichting FOM, Océ, Universiteit Twente (UT) en Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) tekenden eind mei de samenwerkingsovereenkomst voor een nieuw FOM Industrial 
Partnership Programme (IPP), ‘Fundamental fluid dynamics challenges in inkjet printing’. Het omvangrijke onderzoek moet tot meer begrip leiden van de wisselwerking tussen de gejette druppels en papier, en de ontwikkeling van een nieuwe generatie inktjetprinters mogelijk maken. Het programma omvat twee programmalijnen. Uniek is dat de vier betrokken partijen de krachten hebben gebundeld om tot een coherent programma te komen; ze brengen de financiering eveneens gezamenlijk op. De totale omvang van het programma bedraagt 6,3 miljoen euro. Programmaleider is prof.dr. Detlef Lohse (UT).
Een nieuwe FOM-groep bij Océ Binnen het programma gaat een nieuwe FOM-onderzoeksgroep van start, die bij Océ gehuisvest is, en die deel van het programma uitmaakt. Naast twee groepsleiders die bij Océ zullen werken, worden binnen het programma twaalf promovendi (met thuisbasis Océ/Twente, respectievelijk Océ/Eindhoven) en twee postdocs (voor vier jaar) aangesteld. Het onderzoek gaat zich richten op druppelformatie, het voorkomen van luchtbellen en het drogen van de druppels op papier. Verder gaan de wetenschappers de interactie van inkt met verschillende soorten substraten onderzoeken. Het is de bedoeling dat er veel uitwisseling zal zijn tussen de drie locaties. De voorziene looptijd is zes jaar, met de intentie om de samenwerking na afloop met nog eens zes jaar te verlengen.
Samenwerking vervolg op eerder IPP
Al eerder werkten Océ en FOM naar tevredenheid intensief samen in het afgesloten IPP ‘Contact line control during wetting and dewetting’ waarvan Detlef Lohse eveneens programmaleider was. Ook heeft Océ in de loop der jaren een flink aantal verschillende projecten (mede) gefinancierd bij voornamelijk de TU/e en UT, die grotendeels afgelopen zijn. Met het oog op meer samenhang in het onderzoek besloot Océ tot de samenwerking in dit grote programma met een lange looptijd. Océ draagt vijftig procent in cash bij, de overige vijftig procent komt vanuit Impulsprogramma’s van de UT en TU/e, en uit het IPP van FOM.
Anton Schaaf, CEO van Océ, is blij met de totstandkoming van het IPP: “Al ruim 30 jaar is Océ een van de pioniers in inkjetonderzoek. We blijven hierin investeren en dat zie je ook terug in de baanbrekende producten die wij lanceren. De meerwaarde van dit onderzoeksprogramma zit hem in de brede samenwerking. Voorheen werkte Océ één op één met de drie onderzoeksinstellingen. We gaan nu alle beschikbare expertise benutten om het onderzoek tot nieuwe hoogtes te stuwen.”
Frank Baaijens, rector magnificus van de TU/e, onderschrijft de voordelen van de samenwerking: “De TU/e startte in 2013 met Impulsprogramma’s, die nieuw onderzoek omvatten met gedeeltelijke 
financiering uit het bedrijfsleven. Dit initiatief heeft veel vruchtbare samenwerking opgeleverd. We zijn er trots op dat Océ een van onze partners is.”
Ed Brinksma, rector magnificus van de UT, zegt: “De UT heeft goede ervaringen in het samenwerken met Océ. De kruisbestuiving tussen de Physics of Fluids groep en Océ heeft 
vele nieuwe vondsten, publicaties en promoties opgeleverd. Dat proces krijgt hiermee een vervolg. Dat is mooi.”
Programmaleider Detlef Lohse verwacht dat het onderzoek tot veel nieuwe inzichten zal leiden: “Je zou denken dat alle geheimen van het inktjetproces inmiddels onthuld zijn. Dat is niet waar. Zo is het bijvoorbeeld niet bekend hoe snel men kan jetten zonder de stabiliteit van het jetting-proces te verliezen. Door inzicht in dit mechanisme te krijgen hopen wij bij te kunnen dragen aan de inkjettechnologie van morgen. Maar het leuke aan dit programma is dat het ook voldoende ruimte geeft voor fundamenteel onderzoek op dit gebied. Dat was in het verleden in onze samenwerking met Océ ook zo en mondde uit in aansprekende publicaties over fundamentele problemen in de fysica van vloeistoffen; een voorbeeld hiervoor is de publicatie over de druppelformatie, zie figuur 1.”
Over IPP
Sinds 2004 koppelt FOM in een Industrial Partnership Programme (IPP) academische kennis aan industriële ambities, door hoogstaand natuurkundig onderzoek uit te voeren in samenwerking met bedrijven. In 2014 zijn de IPP’s geëvalueerd door een externe commissie, die in haar rapport concludeerde dat het IPP als instrument voor publiekprivate samenwerking een eigen en unieke positie binnen het innovatielandschap heeft, hoogwaardige wetenschap oplevert en daarom van groot strategisch belang is voor de fundamentele natuurkunde en de toepassing daarvan.
Over Océ
Sinds de oprichting in 1877 is Océ een wereldleider op het gebied van digital imaging, industrial printing en business services. De missie van Océ is het versnellen van nieuwe ontwikkelingen in digitale-printtechnologieën en deze toe te passen in producten en diensten van lokale creatieve studio’s tot wereldwijde multinationals. Océ, als onderdeel van de Canon Groep, heeft een uitgebreid netwerk van R&D-centra voor het ontwikkelen van opkomende digitale-printtechnologieën in toekomstige markten. Océ’s hoofdkantoor in Nederland ligt in het hightech hart van Europa.
Detlef Lohse, d.lohse@utwente.nl, 053 489 24 70
Michiel van den Hout, IPP-bureau FOM, michiel.van.den.hout@fom.nl, 030 600 12 73
