‘Dat wordt niks’, zo kreeg Twan Claessens ooit te horen bij een slachthuis. Maar om daarom maar te stoppen met zijn idee voor een health injector voor vee? Dat toch niet. Dus hield Claessens vol, hij stopte met zijn varkenshouderij in Noord-Limburg en startte Piglets Treatment System. En lijkt nu de tijd rijp voor de injector, die wordt aangedreven door een motor van producent maxon. De politiek is om, het buitenland lonkt. Klaar voor meer sturing met data: voor gezonder vee, meer inzicht per dier en een sluitende medicijnregistratie.
maxon helpt ontwikkelaar bij geautomatiseerde medicijntoediening vee
Twan Claessens knijpt zichzelf soms even in de arm. Want het gaat plots hard met zijn bedrijf Piglets Treatment System. Eerder dit jaar nam de Tweede Kamer al een motie aan, met daarbij het verzoek aan het kabinet om een pilot met het systeem. En sinds kort staan ook bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) de seinen op groen. Claessens is nog wat voorzichtig, hij wil niet te vroeg juichen. ‘Maar het ziet er gewoon heel goed uit.’
Liever voorkomen dan genezen
Het systeem van Claessens is ontwikkeld voor de veehouderij en bedoeld voor een sluitende medicijnregistratie, waarbij data duidelijk maken hoeveel antibiotica en vaccins een dier heeft gekregen. Zo ontstaat inzicht in de gezondheid van bijvoorbeeld een varken. Dan verschuift de focus van behandeling naar preventie en zorgen alle data samen voor een proces van track & traceability, mede via een rfid-oormerk per dier. Ook hebben Claessens en zijn team de bijbehorende software geschreven. Bovendien staan ze aan de basis van de health injector: een volautomatische spuit, die binnen het systeem direct communiceert met zowel een oormerk als de informatie op medicijnverpakkingen.
Conservatieve sector
Het gezondheidssysteem was twee jaar geleden al klaar, vertelt Claessens. ‘Maar kom er dan maar eens mee op de markt. Er zijn vele aspecten aan de regelgeving en acceptatie: je moet als het ware een hobbel over.’ En dat bovendien in de veehouderij, die volgens hem behoorlijk conservatief is. Al in 2012 vroeg Claessens patent aan op de health injector en onderzocht hij het potentieel van het product. ‘Ik deed navraag bij een van de grootste slachthuizen van Europa, waar ik wat mensen kende. “Dat wordt niks”, zo werd me verteld. Blijkbaar was de tijd er nog niet naar. Het duurt gewoon lang voordat mensen een product zoals dit normaal vinden.’
Zelf zag Claessens in elk geval wél voldoende kansen. Dus stopte hij in 2017 als varkensboer in het Noord-Limburgse Leunen, waar hij vervolgens met Piglets Treatment System een nieuwe weg insloeg. Inmiddels werken meerdere veehouderijen met zijn oplossing. Veelal in Nederland, al zijn ook in België en Duitsland bedrijven ermee aan de slag. En dan heeft Claessens het nog niet eens over het buitenland verder van huis. ‘Neem bijvoorbeeld de Verenigde Staten. Vooral daar betaalt de consument graag meer voor vlees van een dier dat nooit ziek is geweest.’
Licht moet het zijn
Hoe meer bedrijven met het systeem gaan werken, hoe zwaarder de kenmerken van de health injector wegen. Ook letterlijk, benadrukt Claessens. ‘Veehouders gebruiken de injector intensief. Daarom moet het gewicht ervan zo laag mogelijk zijn.’ Toch is dat uiteraard niet het enige. Denk bijvoorbeeld aan snelheid en aan de benodigde efficiency plus een lange levensduur. Het was volgens Claessens om al die redenen dat hij uitkwam bij een flatmotor van aandrijfproducent maxon, die in Nederland is gevestigd in Enschede. ‘De health injector weegt maar zo’n 600 gram, wat ongeveer de helft is van het gewicht van veel andere, soortgelijke devices. Toch biedt deze uitvoering ook veel kracht. We hebben met een prototype van de health injector 800.000 injecties van elk 2 centiliter uitgevoerd. Toen ging het mechanische deel kapot – maar de motor deed het nog steeds.’
Te warm is funest
De health injector bevat dan ook een borstelloze flatmotor, zegt Nico Wegman, key accountmanager bij maxon. ‘Zo’n borstelloos design verlengt de levensduur. Ook draagt het bij aan het toerental van de motor, dat dankzij de gekozen uitvoering kan oplopen tot 10.000 rotaties per minuut.’ Bovendien blijven borstelloze flatmotoren tijdens gebruik relatief koel, wat voor Claessens een voorname, zo niet de belangrijkste voorwaarde was. ‘De health injector vraagt telkens in een heel korte tijd om veel energie. Zou de motor te veel opwarmen, dan neemt het aandrijfkoppel af. Daar hebben we nu geen hinder van.’
Wegblijven van eigen ontwerp
De motor voor Piglets Treatment System is een off-the-shelf uitvoering, met daarbij alleen een configuratie voor de as en aansluiting, vertelt Wegman. ‘Weinig aanpassingen dus, waardoor we Twan en zijn team snel konden helpen. Waar het kan, behouden we zo lang mogelijk de standaard uitvoering. We streven samen met de klant naar een optimaal design, met in dit geval de standaard uitvoering als basis. Dat bespaart uiteraard tijd en kosten, wat zorgt voor een marktconforme prijs. Bovendien blijven reserveonderdelen met deze aanpak snel beschikbaar, en kunnen wij waar nodig vlug opschalen.’
Op naar een krachtigere variant
Inmiddels heeft Piglets Treatment System 1.200 maxon-motoren aangeleverd gekregen. Deels bedoeld voor 600 health injectoren die nog in productie zijn, terwijl de andere helft al is ingebouwd. Hoewel al deze spuiten voor varkens zijn, wordt de health injector in de nabije toekomst waarschijnlijk ook gebruikt voor grotere dieren, zoals koeien. ‘Dat vraagt om een nog krachtigere motor’, benadrukt Claessens. ‘Dus zijn we daarover in gesprek met maxon, dat voor ons meer is dan alleen leverancier.’
Dat laatste spreekt misschien voor zich, al benadrukt Claessens dat hij naar meer zocht dan ‘zomaar een motortje uit China’. ‘Wil een product als dat van ons optimaal werken, dan vraagt dat ook voor de motor het onderste uit de kan. Dus is er afstemming nodig. Nauwkeurig overleg, zodat de specificaties aansluiten bij onze behoeften. Met maxon hebben we zo’n partij. En dan is het fijn samenwerken.’