Kunnen we het Duitse voorbeeld volgen en Nederland uit de crisis innoveren? Volgens TNO wel. Duitsland verhoogde al meteen vanaf 2008 de nationale investeringen in onderzoek en innovatie wat het land een ‘gouden decennium’ opleverde.
Nu de ‘intelligente lockdown’ stapsgewijs wordt versoepeld komt er ook mentaal weer ruimte om na te denken over een herstart van onze economie. Met de bankencrisis in ons achterhoofd moeten we koste wat het kost voorkomen dat onze economie weer zó lang in het slop raakt. Wat kan Nederland nu anders doen? Duitsland verhoogde al meteen vanaf 2008 de nationale investeringen in onderzoek en innovatie. Terwijl het jaren duurde voordat omringende landen uit de crisis kwamen, beleefden onze oosterburen juist een ‘gouden decennium’ van snelle economische groei. Door te investeren in innovatie kan Nederland hetzelfde bereiken, aldus TNO in een nieuwe position paper ‘De economie na het coronavaccin’ .
TNO-ceo Paul de Krom Foto TNO
Natuurlijk is het op dit moment prioriteit om de coronacrisis zelf op te lossen. Want hoe langer het duurt voordat een vaccin beschikbaar is, des te langer de weg terug uit het dal. Toch is het verstandig om alvast na te denken over hoe Nederland economisch uit de crisis kan groeien, zo stelt het onderzoeksinstituut. ‘Direct stevig bezuinigen lijkt geen logische optie. Daarmee zouden we het effect van de huidige overheidssteun teniet kunnen doen. In plaats daarvan moeten we kijken naar de lange termijn’, verwoordt TNO-ceo Paul de Krom het.
Concurrentiepositie versterken
Economische groei wordt in theorie gegenereerd door verhogingen in arbeidsparticipatie en arbeidsproductiviteit. Maar door het gecombineerde effect van vergrijzing en ontgroening zal de beroepsbevolking de komende decennia krimpen. Dan blijft over de verhoging van de arbeidsproductiviteit. ‘Alleen met nieuwe of verbeterde producten, diensten en processen creëren we nieuwe waarde. En wordt de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven versterkt. Onderzoek en innovatie zijn daarbij cruciaal. Maar daar is ruimte voor verbetering. Wat betreft investeringen lopen we immers achter op onze buren.’
Lees Link magazine digitaal of vraag een proefnummer aan: uitgever@linkmagazine.nl
Voorbeeld van Duitsland ‘jatten’
Dat onderzoek en innovatie inderdaad leiden tot hogere productiviteit wordt bevestigd in de Groeibrief van het kabinet: elke euro extra resulteert op de langere termijn in vier-en-een-halve euro extra omvang van onze economie. Ook in de praktijk is bewezen dat het werkt. Anders dan in Nederland en veel andere landen zijn in Duitsland de uitgaven voor onderzoek en innovatie sinds de financiële crisis in 2008 juist opgevoerd. De Krom: ‘En met succes. Het voorbeeld ligt dus op de plank. Ik zou zeggen: beter goed gejat dan slecht bedacht.’
Voor Nederland liggen er volgens hem soortgelijke kansen. ‘We behoren tot de top drie van Europa waar het gaat om de kracht van de digitale economie. Sleuteltechnologieën als AI en quantum computing zijn volop in ontwikkeling. Ze verleggen grenzen en kunnen zorgen voor doorbraken in tal van sectoren. Ook ten behoeve van de grote maatschappelijke transities, bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid, energie en klimaat. Zo kunnen we economisch groeien én onze verantwoordelijkheid nemen. Natuurlijk, first things first. Het is eerst zaak om zoveel mogelijk werkgelegenheid zeker te stellen. Maar laten we voor het voor het vervolg dit keer wel anders doen. En blijvend investeren in een innovatieve en duurzame toekomst.’
