Een jaar geleden werd het startschot gegeven voor Techruption, het eerste blockchain fieldlab van Nederland. Verbonden aan de Brightlands Smart Services Campus in Heerlen. Een ‘community’ waarin gevestigde ondernemingen, startups, kennisinstellingen en overheden de mogelijkheden van blockchain-technologie en kunstmatige intelligentie onderzoeken en toepassen.
Eerste blockchain fieldlab van Nederland opereert vanuit Heerlen
Het is nog niet zo eenvoudig om een gaatje te vinden in de agenda van Vince Meens, blockchaingoeroe van de Heerlense campus en een overtuigd prediker van een totaal nieuwe toekomst. De gangbare businessmodellen verdwijnen, zo is zijn stellige overtuiging, en snel ook. Mensen gaan hun eigen auto’s en machines bouwen, worden samen eigenaar van gebouwen en energiecentrales. Betalingen en andere afspraken worden vastgelegd in een compleet nieuw, transparant systeem waarin de rol van banken, notarissen, boekhouders en alle soorten makelaars en tussenpersonen uitgespeeld is. Op de techniek van de blockchain dus.
Disruption
Een revolutie op zich, gecombineerd met de snelle opmars van artificial intelligence en het toepassen van algoritmes op basis van miljarden data en de disruption is compleet. Vince Meens kan het verhaal helder én overtuigend brengen en reist daarmee de hele wereld af. Enerzijds op uitnodiging, anderzijds om de campus in Heerlen en met name het Techruption-platform aan de man te brengen. Zijn tijd is dus beperkt, maar niemand klopt vergeefs bij hem aan. “Omdat we ons bewust moeten worden van de grote veranderingen die ons leven op de kop gaan zetten. De gedachte is toch dat we overdrijven, dat het zo’n vaart allemaal niet loopt”, zegt hij in het campusgebouw aan de zuidelijke entree van Heerlen waar vroeger een grote afdeling van pensioenverzekeraar APG was gevestigd. “Dus wel. De ontwikkelingen gaan enorm hard. Was internet al een revolutie, vergeleken bij de blockchain-technologie en het vermogen om robots met kunstmatige intelligentie uit te rusten, was dat kinderspel. Een rimpeling, meer niet.”
Heerlen
Met dat verhaal gaat hij inderdaad de wereld rond, maar niet om te prediken of te bekeren trouwens. “We zijn hier op de Brightlands campus in Heerlen iets unieks aan het opbouwen. Hier werken honderden specialisten aan de blockchain, aan de onderliggende techniek die de basis vormt voor een nieuwe basis van de maatschappij. Ze onderzoeken toepassingen, analyseren data, bouwen nieuwe algoritmes en werken aan nieuwe systemen. En het zijn niet de minste partijen die zich hier gevestigd hebben. IBM, Accenture, De Volksbank, APG, TNO, PGGM, Rabobank en CBS om er enkele te noemen. Zij willen weten wat er speelt, wat de veranderingen voor hun betekenen en hoe ze voorop kunnen lopen.”
‘We gaan delen’
Vince Meens schetst een toekomst die voor de meeste mensen nog onvoorstelbaar is. “Vergeet de autofabrieken. Mobiliteit gaat helemaal op de schop. Mensen hoeven geen eigen auto meer. Ze bouwen samen hun eigen auto voor gezamenlijk gebruik. Kwestie van modules in elkaar klikken die je via internet koopt of print op 3D. De auto’s worden openbaar bezit, je betaalt voor gebruik. Niet met euro’s, maar met een virtuele munt. De auto zelf betaalt weer het onderhoud, nieuwe banden of een reparatie. Daar komt geen mens meer aan te pas, want sensoren meten en sturen een seintje naar een platform als er iets gerepareerd moet worden. Een monteur kan de opdracht aannemen, krijgt betaald in virtuele munt en klaar. Zo zal het ook gaan met gebouwen, scholen, fabrieken, enzovoort. Bezit zoals we het nu kennen, verdwijnt. We gaan delen. Ik zie zo lokale gemeenschappen ontstaan; steden en wijken die zo alle voorzieningen zelf in de lucht houden. Ze regelen het groenonderhoud, herstel van wegen, enzovoort. Zonder gemeente, notaris, makelaar of welke partij dan ook. Elke transactie wordt door alle betrokkenen gevalideerd en ligt vast in de blockchain. Elkaar bedonderen gaat niet eens meer.”
Mobotiq
Science fiction? “Nee, hoor. Het project Mobotiq met de auto’s loopt al. We gaan hier op de campus elektrische voertuigen inzetten. Uiteindelijk draait het project zichzelf. Is er behoefte aan meer voertuigen, dan gaat er automatisch een opdracht naar marktplaats. Ik begrijp dat het lastig is voor te stellen, maar er ontstaan autonome systemen die wel ten dienste staan van de mens maar zelfstandig functioneren.”
Tot zover even de toekomst. Wat gebeurt er nu concreet op de Brightlands Smart Services Campus in Heerlen, één van de vier Limburgse Brightlands Campussen naast die in Geleen, Maastricht en Venlo? “In Heerlen ligt het accent op ICT, data-analyse en kunstmatige intelligentie”, gaat Vince Meens terug naar de basis. “We zijn ondersteunend aan de andere drie campussen, maar dat niet alleen. We behandelen hier vragen van grote en kleine ondernemingen en organisaties over bijvoorbeeld de blockchain, data-analyse, kunstmatige intelligentie, robotisering, enzovoort. De focus ligt daarbij op materialen, duurzaamheid en life sciences. We organiseren seminars en workshops, we delen kennis. In eerste instantie beschikbaar voor de organisaties die hier gevestigd zijn. Zij immers betalen huur en houden de campus in lucht. Nieuwe deelnemers zijn echter altijd welkom, uiteraard. Amper anderhalf jaar na de opening zien we veel nieuwsgierigheid. Elke maand komt er wel een partij bij.”
Startups
Langzaam maar zeker loopt het gebouw vol. Nu al werken er zo’n 500 mensen, in dienst van de ongeveer 60 deelnemende bedrijven en organisaties. De ondersteunende campus-organisatie die de evenementen organiseert en de partijen bij elkaar brengt is bescheiden. “De focus ligt ook sterk op startups. Jonge bedrijven met ideeën kunnen terecht bij de campus met hun idee. Ze nemen deel aan hackathons waarin we binnen een paar weken een businessmodel opzetten. Heel intensief, puur gericht op het concretiseren van een plan. Is dat levensvatbaar, dan gaan we verder met het zoeken van investeerders en partners. We hebben vorig jaar tien starters begeleid, binnenkort starten we met een tweede tranche van tien starters. Ze komen uit alle windstreken. Canada, Amerika, Rusland, Zuid-Afrika, India, Spanje. Waarom? Omdat hier overheid, kennisinstellingen en ondernemers samenwerken. Dit is een ecosysteem met alles erop en eraan, dat vind je nergens.”
Vertaling
Klinkt mooi allemaal, maar zij er al zichtbare voorbeelden? Vince Meens denkt even na waar te beginnen. “Hier lopen zo veel projecten en onderzoeken. Wat dacht je van de robot met een eigen paspoort die zelfstandig opereert en zo in een vliegtuig kan stappen? Bestáát. Er is een app ontwikkeld op basis van datasets waarin de belegger meteen ziet hoe duurzaam zijn portefeuille is. Er worden apps ontwikkeld voor de gezondheidszorg, voor de maakindustrie. Heel dichtbij is de blockchain-applicatie die precies de productiecyclus van staal zichtbaar maakt. Zonder dikke pakken papier met protocollen en certificering. We verwachten al op de hele korte termijn concrete toepassingen. Ook voor de maakindustrie.”
Banen
De ambities van de Brightlands Smart Services Campus en Techruption zijn allesbehalve bescheiden. De komende zeven jaar verwacht de organisatie 100 nieuwe bedrijven aan te trekken, 1600 studenten en in totaal 2000 nieuwe banen te creëren. Aan de andere kant verwacht Vince Meens dat blockchain banen kost. “Uiteindelijk wel. Veel controlerende functies vervallen. De verschuiving van de industrie naar wijken en steden zal ook minder productie betekenen. We gaan naar een meer duurzame economie waarin we meer delen. Daarvoor zijn minder nieuwe spullen nodig. Maar met de groei van de wereldbevolking zal dat geen probleem zijn.”
CEO Erik Duijsens
Op de Brightlands Smart Services Campus in Heerlen zijn 60 organisaties en startende bedrijven gevestigd. Chipmunk Health hoort in de laatste categorie. “We hebben een app ontwikkeld voor mensen met diabetes”, zegt CEO Erik Duijsens. “De mensen meten thuis hun bloeddruk, gewicht en glucose en voeren de gegevens in op hun telefoon of tablet. De huisarts kijkt mee en komt pas in actie als de waarden niet goed zijn. Zo kun je heel gericht mensen volgen zonder overbodige consulten én je bent nooit te laat als iets mis dreigt te gaan. Huisartsen waren eerst sceptisch, maar zijn nu heel enthousiast. Patiënten ook, want ze hebben zelf de regie in handen, ze hebben meer bewegingsvrijheid.”
Chipmunk koos voor Heerlen vanwege de beschikbare kennis en andere startups. “Hier heerst een sfeer van innovatie, van enthousiasme. De onderliggende techniek is natuurlijk ook belangrijk. Het gaat mede om het verwerken en analyseren van data. Dit is een goede uitvalsbasis om verder uit te breiden en te groeien.”
