Technische vaardigheden en creativiteit gekoppeld aan empathie en maatschappelijk engagement: deze studenten gingen een uitdagende ontwerpopdracht aan en vielen daarmee in de prijzen op de Cera Awards, waarmee projecten van technische studenten van de KU Leuven met een sterke sociale betrokkenheid beloond worden.
Drinken zonder morsen dankzij vernuftig membraan
“We veranderen het leven van duizenden mensen”
“Ontwerp iets dat het dagelijks leven van mensen met tremor verbetert.” Zo klonk de opdracht die negen studenten van verschillende faculteiten vorig academiejaar bij PiP (zie kader) voorgeschoteld kregen. Ze bedachten een membraan dat het morsen tijdens het drinken tot een minimum herleidt. Een schot in de roos: het ontwerp komt ook echt op de markt.
Tremor is het ongecontroleerd trillen van lichaamsdelen, zoals kan voorkomen bij de ziekte van Parkinson of multiple sclerose. “In ziekenhuizen en rusthuizen zijn we gaan praten met patiënten”, zegt Bert Van Raemdonck (21), masterstudent ingenieurswetenschappen. “Empathie was immers de eerste stap. Welke problemen ervaren zij in het dagelijks leven? Wat vinden zij belangrijk?”
Na weken van marktonderzoek, brainstormsessies en gesprekken met patiënten en specialisten werd duidelijk waar de studenten van team Tremtech zich op zou toespitsen. “Drinken zonder morsen bleek een algemeen probleem te zijn”, zegt Jens Vangindertael (23), masterstudent industriële wetenschappen. “Uit onze bevraging bleek dat veel tremorpatiënten niet meer op restaurant of op de koffie bij vrienden durven te gaan. Het schaamtegevoel is groot, en de bestaande oplossingen vaak stigmatiserend. Geen enkele volwassene wil op restaurant graag uit een tuimelbeker drinken.”
Met steun van RVO-Society – een initiatief dat techniek en wetenschappen bij jongeren wil promoten – en gewapend met een flinke dosis motivatie gingen de studenten aan de slag. Ze bundelden hun technische kennis en creativiteit om tot een eenvoudige maar geniale oplossing te komen: een flexibel membraan met drinkgaatjes aan de zijkant dat zich aanpast aan de grootte van je glas en dat het morsen tijdens het drinken tot een minimum herleidt. “De ring past gemakkelijk in een handtas of zelfs in een portefeuille”, legt Sabine Degeyter (23) uit, masterstudente toegepaste economische wetenschappen. “Het is een eenvoudig, onopvallend product dat je overal kan gebruiken, wat ook de bedoeling was.”
Festivalgangers
De patiënten die de studenten gesproken hebben, zijn alvast laaiend enthousiast, en zij niet alleen. Het ontwerp, dat de werknaam ‘NoSpill’ kreeg, zal over anderhalf jaar daadwerkelijk op de markt komen. De studenten kunnen daarvoor rekenen op de steun van CrossCare, een Europees fonds dat ontwikkeling en innovatie in de zorg wil stimuleren. Voor de uitwerking gaan ze in zee met COMmeto, een bedrijf dat actief is in de zorgsector en potentieel zag in het membraan. “Samen met hen gaan we ons product verder uitwerken”, legt Jens uit. “Hoe kunnen we het ontwerp nog meer gebruiksvriendelijk maken? Welk materiaal gaan we gebruiken? We worden heel actief bij het proces betrokken.”
Sabine: “Ons ontwerp is gemaakt voor mensen met een tremor, maar kan ook voor andere doelgroepen interessant zijn. Passagiers op een boot, bijvoorbeeld, of festivalgangers. Hoe meer mensen er gebruik van maken, hoe minder stigmatiserend het is.”
“Ik heb altijd uitvinder willen worden”, zegt Bert. “Door hieraan mee te werken, heb ik me ook even zo gevoeld. We hebben iets gemaakt dat mensen met tremor effectief kan helpen. Op het eindgala van PiP, waar we ons prototype voorstelden, zei de voorzitter van de jongerengroep van de Vlaamse Parkinson Liga dat we het leven van duizenden mensen zullen veranderen. Dat is een fantastische gedachte.”
De Uitdagingen van Pip
In een Product Innovation Project (PiP) werkt een interdisciplinair team van studenten gedurende één academiejaar samen aan een product dat een oplossing biedt voor een bepaald probleem. De opdracht komt telkens van een bedrijf, dat een werkingsbudget en de nodige begeleiding voorziet. Doel is om aan het einde van de rit een functioneel prototype en een businesscase af te leveren.
Studenten die een PiP hadden gevolgd in het Oostenrijkse Graz introduceerden het concept aan de KU Leuven. Ze kregen meteen ondersteuning van Lcie (Leuven Community for Innovation Driven Entrepreneurship), een community van studenten, onderzoekers en professoren onder coördinatie van Wim Fyen die de ondernemingszin binnen de KU Leuven wil aanwakkeren.
Vorig academiejaar ging PiP voor het eerst van start aan de universiteit, mét succes. Dit academiejaar werden twee nieuwe projecten gelanceerd, met onder meer Jens en Sabine als coördinator. “PiP biedt je een unieke ervaring”, klinkt het bij de twee studenten. “Je kan niet alleen je technische skills ontwikkelen, je leert ook samenwerken, een businessplan opstellen, contacten leggen met professionals uit het werkveld … Momenteel proberen we alle faculteiten te overtuigen om hun studenten aan PiP te laten deelnemen in ruil voor studiepunten. We willen zoveel mogelijk studenten de kans geven die wij gekregen hebben.”
