De meeste mensen associëren robots met harde machines, aangestuurd door een centrale computer die over elke stap moet nadenken. Maar er zijn ook zachte robots, die zijn gemaakt van zachte, flexibele materialen die zonder aansturing van buitenaf reageren op veranderingen in hun omgeving. Ideaal voor bijvoorbeeld toepassingen in de zorg. Bas Overvelde, hoofddocent bij de faculteit Mechanical Engineering, doet onderzoek naar deze robots. Hij kreeg vandaag samen met elf andere jonge Nederlandse onderzoekers een Early Career Award van de KNAW. De prijs is een erkenning voor hun vernieuwende en originele werk.
“Zachte robots zijn robots die er heel anders uitzien en voelen dan de harde, rigide robots die we doorgaans tegenkomen”, zegt Overvelde. “Zachte robots reageren op stimuli als luchtdruk of licht. Hun bewegingen komen voort uit de reactie en vervorming van het materiaal, waarin ‘m dus ook de intelligentie zit. Dat biedt veel ruimte voor complexe mogelijkheden.”
“Ze zijn een uitkomst op plekken waar robots moeten omgaan met kwetsbare objecten, zoals vruchten, of met mensen, zoals in de zorg. Een belangrijk voordeel is ook dat ze werken zonder centrale computer. Ze bewegen en reageren op hun omgeving dankzij ingebouwde reflexen in het robotlichaam.”
Kunsthart
Overvelde laat zich in zijn onderzoek inspireren door voorbeelden uit de biologie, en probeert deze na te bootsen in kunstmatige systemen. Hij werkt onder meer aan de ontwikkeling van een kunsthart van zacht materiaal dat op een natuurlijkere manier werkt dan bestaande kunstharten. “Dat draagt in de toekomst hopelijk bij aan een verbeterde en natuurlijkere interactie met ons lichaam, wat weer kan zorgen voor een betere levenskwaliteit voor de patiënt”, zegt Bas Overvelde.
De onderzoeker is verheugd met de toekenning van de prijs. “Het winnen van de KNAW early career award is een bemoedigende erkenning voor ons soft robotica-onderzoek. Het is fantastisch om met zo’n fijn en inspirerend team samen te werken: kudos!”
Interdisciplinair
Bas Overvelde is behalve hoofddocent binnen de Soft Robotics groep ook leider van de Soft Robotic Matter Group van AMOLF. Hij werkt voor zijn onderzoek nauw samen met collega’s van andere faculteiten en het Institute for Complex Molecular Systems. “Soft Robotics is wetenschappelijk gezien een broedkamer voor nieuwe richtingen en onderzoek. Het brengt onderzoekers bij elkaar uit allerlei disciplines, waardoor continu nieuwe ideeën ontstaan.”
“Zo’n interdisciplinaire aanpak is karakteristiek voor wetenschap waarmee we pionieren op allerlei gebieden: metamaterialen, mechanische intelligentie, interactie met de mens, design. Juist omdat het een heel andere en creatieve manier van denken vergt om verschillende onderzoeksvelden bij elkaar te brengen.”
Link magazine editie oktober 2022 | jaargang 24 thema: Afspraken maken en ze ook nakomen. Lees Link digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl’
Dat Overvelde samenwerking met andere onderzoekers belangrijk vindt, blijkt ook uit zijn lidmaatschap sinds oktober dit jaar van de Eindhoven Young Academy of Engineers, waar interdisciplinariteit hoog op de agenda staat. In 2020 ontving de onderzoeker een vijfjarige ERC-startsubsidie van 1,5 miljoen euro om het toepassingsperspectief van zachte robots te vergroten.
Young Career Award
De KNAW Early Career Award (een bedrag van 15.000 euro en een kunstwerk) is dit jaar voor de vierde keer toegekend. Hij is bedoeld voor onderzoekers in Nederland die aan het begin van hun carrière staan en vernieuwende, originele onderzoeksideeën hebben.
De winnaars komen uit de volle breedte van de wetenschap. Ze doen onderzoek naar bijvoorbeeld de positieve kanten van ADHD, het ‘eten’ van kankercellen, de invloed van sociale media op de waardering van wetenschap en de relatie tussen psychische problemen en het gebruik van verslavende middelen. Bron TUE
