De neerwaartse trend bij de staalprijzen op de Europese markt bleef ook in de afgelopen maand aanhouden, zoals we in onze vorige editie van het StaalJournaal min of meer voorspelden. Nog steeds zijn voorraden bij handelaren respectievelijk service centers te hoog en bovendien blijft de druk op de Europese staalprijzen hoog vanwege alsmaar goedkoper wordend importmateriaal. Fabrieken boeken nauwelijks nog opdrachten, wat er toe geleid heeft dat nog meer productielijnen tijdelijk stilgelegd werden. Daar schuilt voor de afnemers wel een gevaar in. Immers de voorraden bij de distributeurs mogen dan nog steeds niet afdoende gedaald zijn, dat wil echter niet zeggen dat hier en daar geen tekorten zouden kunnen ontstaan. Zo kunnen bijvoorbeeld bepaalde kwaliteiten, afmetingen en diktes opeens niet meer uit voorraad geleverd worden, omdat de handel die nog niet besteld heeft of wel besteld maar nog niet ontvangen heeft. Dat kan zomaar veroorzaakt worden doordat levertijden ineens uitlopen omdat producenten meerdere lijnen korter of langer stopgezet hebben, dan wel binnenkort nog meer lijnen gaan stil zetten. Zo heeft ArcelorMittal het voornemen nog dit kwartaal 20% minder te produceren. Kortom dat kunnen onzekere factoren worden wanneer de malaise in de markt aanhoudt en meer fabrieken meer productiecapaciteiten, als hoogovens en walsstraten, stil leggen.
Een andere factor van betekenis is hoe de Europese Commissie zal anticiperen op de alsmaar onderuitgaande importprijzen. Begin november bijvoorbeeld was de gemiddelde importprijs voor warmgewalste rollen (coils) ca. $ 520-550 per ton cfr Antwerpen, maar aanvang april dit jaar lag die nog ruim boven $ 900. Tijdens normale marktsituaties beweegt het verschil tussen importprijs en die van de spotprijs op de EU-binnenmarkt zich traditioneel tussen de € 100-150 per ton, daarbij rekening houdend met de vigerende importheffingen (Safeguards). Inmiddels is dat verschil veel kleiner geworden en zijn de huidige staalprijzen voor de Europese staalmakers verliesgevend. Ondanks de productiebeperkingen die zij hebben ingevoerd blijft de vraag naar staal nog zeer matig en dus stellen veel fabrieken, zoals VoestAlpine en ArcelorMittal, hun prognoses voor de rest van dit en komend jaar naar beneden bij. Natuurlijk “profiteren” zij ook van de gedaalde grondstofprijzen, maar de verliezen die ze leiden bij het huidige prijsniveau worden mede veroorzaakt door de hoge energiekosten. Een andere kostenfactor is echter de diverse milieulasten, die ze van nationale regeringen en de Europese overheid opgelegd hebben gekregen, maar die voor naar de EU exporterende landen niet of nauwelijks gelden. Vooral de dit jaar stagnerende Chinese economie heeft veel producenten in Azië, Noord-Afrika, Turkije en Zuid-Amerika doen bewegen zich meer op de Europese markt te richten. Dit temeer daar men verwachtte, dat er een groot gat zou vallen vanwege de hier ingevoerde ban op Russisch gewalst materiaal. De groei van het exportvolume naar de EU was en is echter buitensporig en compenseert meer dan ruim het tonnage voorheen afkomstig uit de Russische Federatie. Brazilië bijvoorbeeld verdrievoudigde haar export naar Europa vergeleken met 2021 tot ruim 350.000 ton warmgewalste rollen. Landen als Korea, Taiwan, Vietnam en India verhoogden ook hun export, maar Japan bleek een enorme uitschieter. In 2020 voerde het ca. 83.000 ton rollen uit naar Europa. Vorig jaar was dat volume bijna 600.000 ton, maar alleen al in de eerste 8 maanden van 2022 is de exporthoeveelheid maar liefst ruim 730.000 ton. Een verklaring hiervan is ten dele de stagnerende autoproductie aldaar. Los van deze enorme invoertoename bestaat er ook nog de gedachte, dat de huidige prijsdaling bij de staalimporten geforceerd wordt door Rusland om daarmee de Europese economie te treffen. Of zoals een Nederlandse professor het onlangs noemde: “Vergeet niet dat Rusland een militaire oorlog voert tegen Oekraïne, maar ook een economische oorlog tegen de Europese Unie.” Dat zien we bij de energiecrisis in Europa, maar doordat Rusland o.a. walsplakken en -knuppels tegen lage prijzen op de Aziatische en Midden-Oosten markt afzet kunnen de walserijen aldaar relatief goedkoop produceren en daarmee eigenlijk de Europese staalfabrieken kapot beconcurreren. Europa krijgt daarmee een aanval op haar zware industrie en de bedoeling van Rusland lijkt dan ook duidelijk. Namelijk proberen de eensgezindheid van de EU te breken, waarmee het wellicht bereikt dat de huidige sancties jegens Rusland versoepeld gaan worden. Het blijft de vraag dus wat de Europese Commissie tegen deze extreem lage importen zal gaan ondernemen en zo ja, wanneer? Er wordt gefluisterd, dat er nieuwe importheffingen komen, maar ook dat de huidige invoerbeperkingen verscherpt kunnen gaan worden. Ons is niets officieels bekend, maar als de EU-Commissie een dergelijk besluit neemt zou dat enerzijds legitiem zijn ter bescherming van de eigen Europese staalindustrie, maar staat anderzijds dat dan weer haaks op de filosofie van vrije handel, wat de EU immer propageert.
Rusland zou overigens proberen via sluipwegen toch gewalst staal naar Europa te leveren en daarmee de sancties op diverse producten trachten te omzeilen. Naar verluidt wordt er veel meer Russisch basismateriaal zoals ijzererts, steenkool en walsplakken geleverd naar o.a. Taiwan, Vietnam, Turkije en China. Deze grondstoffen worden aldaar verwerkt en zouden aansluitend gecertificeerd worden als zijnde hun oorsprong aldaar te hebben.
In het Verenigd Koninkrijk is vanuit de staalbranche al het verzoek gedaan voor nadere onderzoeken. Volgens schattingen gedaan door het Britse UK Steel zou bijvoorbeeld Turkije al bijna 40.000 ton rollen staal naar het Verenigd Koninkrijk geleverd hebben waarvan het basismateriaal veelal afkomstig is uit Rusland. Ook is dit jaar heel opvallend de export van warmgewalste rollen vanuit België naar de overzeese buurman vervijfvoudigd. Deze opmerkelijk gestegen uitvoer werd vooral gedaan door een Belgische staalwalserij met Russische roots, welke dat produceert met o.a. walsplakken geleverd uit Rusland. Wellicht dat er hoop gloort voor de EU-staalfabrieken vanuit Azië. Onlangs heeft de Chinese overheid besloten de vigerende strenge COVID-19 maatregelen enigszins te gaan verlichten. Tegelijk werd daar door onder meer de Volksbank van China (POBC) een financieel plan met 16 maatregelen bekend gemaakt met de bedoeling de vastgoedmarkt te stimuleren. De prijzen op de grondstoffenmarkt veerden licht op toen dit nieuws bekend werd en bijvoorbeeld ijzererts steeg met 3% naar ca. $ 94,50. Ook het bericht dat de grootste staalproducent van Vietnam maar liefst 5 hoogovens tijdelijk buiten bedrijf gaat stellen vanwege slechte verkoopprijzen, kan als gevolg hebben dat de disbalans tussen vraag en aanbod in Azië iets zal gaan verbeteren, wat dan weer mogelijk tot minder druk van importen op de Europese markt kan gaan leiden.
Intussen bereiden de Europese fabrieken zich voor op de onderhandelingen met hun afnemers voor de contracten voor het komende kwartaal of halfjaar. Naar verluidt willen ze bij contracten voor warmgewalste rollen naar een basisprijs van tenminste € 800 per ton en voor specifieke afnemers, zoals koudwalserijen, zelfs naar € 950 tot 1.000. De vraag blijft echter of de inkopende partijen dat zullen accepteren, gezien de actuele lage staalprijzen. Afnemers zullen zeker hun relatie met de fabrieken in stand willen houden en dus contracten sluiten. Echter zal het voor de fabrieken een hele toer worden hogere niveaus gerealiseerd te krijgen, kortom dat beloven interessante gesprekken te gaan worden. Sommige insiders zijn van mening, dat het prijsherstel in het komende kwartaal zal gaan plaatsvinden, maar duidelijke indicatoren hiervoor kunnen we nog niet vaststellen. Sterker nog: diverse economen voorspellen, dat de economie in een recessie zal belanden. Indien dat inderdaad gaat gebeuren is dat een ontwikkeling die de behoefte aan staal eerder zal doen afnemen en juist geen basis zal zijn voor hogere prijzen, tenzij de EU-Commissie aanvullende importmaatregelen zal invoeren. Enkele afnemers denken dat nu het laagste prijsniveau bereikt is en overwegen bij deze prijzen juist grotere volumes te gaan bestellen om eventuele prijsstijgingen te ontlopen. De vraag is dan wel weer of de fabrieken met deze speculatieve inkooppolitiek mee zullen gaan.
Duitsland (Salzgitter AG):
De Duitse staalproducent meldde over het 3e kwartaal 2022 een nettowinst behaald te hebben van € 165 miljoen, een daling ten opzichte van € 237 miljoen voor de periode van vorig jaar, met een omzet van € 3,13 miljard, tegenover € 2,57 miljard in het derde kwartaal van 2021. Voor het lopende kwartaal verwacht het concern een break-even of een licht verlies, volgens de analisten van Baader Helvea GmbH. De productie in het afgelopen kwartaal daalde naar 1,42 mto, wat volgens het bedrijf het gevolg is van een verslechtering van de staalmarkt voortkomend uit de hoge inflatie en de energiecrisis. Het waarschuwde dat het verwacht dat de activiteiten zich in de komende kwartalen langzamer zullen ontwikkelen en dat 2023 “gematigd, maar niet pessimistisch” lijkt.
Oostenrijk (Voestalpine):
Het Oostenrijkse staalconcern verwacht dat het staalverbruik in het 2e halfjaar van het fiscale jaar 2022-2023 zal dalen. Over de eerste helft van deze periode (eindigend op 30 sept.) boekte het bedrijf een hogere omzet, vooral dankzij de stijgende prijzen in Europa en wereldwijd. De gerealiseerde omzet van de staaldivisie steeg van € 2,5 miljard (1e helft FY 2021) naar €3,4 miljard (+ 39%). De nettowinst bedroeg € 715 miljoen t.o.v. € 485 miljoen in FY 2021 (+47%). De energiekosten stegen in het laatste kwartaal met 30%.Voestalpine verwacht dat de wereldeconomie in de tweede helft van FY 2022-2023 zal afkoelen en vooral Europa zal daarbij grote uitdagingen krijgen. Ook is het concern minder optimistisch gestemd over de ontwikkeling van de autobranche.
Luxemburg (ArcelorMittal):
Ook ArcelorMittal publiceerde onlangs haar tussentijdse resultaten. Over het 3e kwartaal werd een aanzienlijk lager resultaat behaald als gevolg van slechtere marktomstandigheden.
De productie daalde in vergelijking met 2021 met 12% tot ca. 8 mto. Het concern verwijst daarbij naar een aanmerkelijk gedaalde vraag in combinatie met gereduceerde productiecapaciteiten.
De staalafzet daalde naar 7,1 mto (-6%). De kosten voor energie stegen in het 3e kwartaal met $300 miljoen vergeleken met het 2e kwartaal 2022. Coor 2022 gaat de groep uit van een daling van het staalverbruik met 7%.
Europese Unie (Auto-industrie):
Op 10 november heeft de Europese Commissie een aangescherpte emissiegrensnorm voor personenvoertuigen (Euro 7) en vrachtwagens (Euro VII) voorgesteld. De nieuwe norm introduceert niet alleen strengere grenswaarden voor stikstofoxiden, formaldehyde, niet-methaan houdende organische gassen en ammoniak, maar ook volledig nieuwe metingen van emissies van remmen en bandenslijtage. De voorgestelde uitvoeringsdata zijn juli 2025 voor auto’s resp. bestelwagens en juli 2027 voor zware voertuigen. Europese automobielverenigingen vinden deze data onrealistisch, vooral voor vrachtwagens, omdat een enorm aantal auto’s voor die datum moeten worden aangepast en verbeterd. De ontwikkeling van Euro 7 zou zeer duur zijn, met hogere kosten voor de klanten tot gevolg. Bovendien, zo stelt de branche, is het milieuvoordeel van het voorstel van de Commissie zeer beperkt, terwijl het de kosten van voertuigen sterk verhoogt. Het richt zich op extreme rijomstandigheden omstandigheden die in de praktijk nauwelijks relevant zijn.
Het voorstel dat is gepubliceerd is niet gebaseerd op evenwicht en haalbaarheid. Het stelt eerder onrealistische extreme doelen, aldus Oliver Zipse, voorzitter en CEO van ACEA.
Eurofer (Staalverbruik):
De Europese Federatie van staalproducenten (Eurofer) heeft haar prognoses over de ontwikkeling van het staalverbruik in de Europese Unie naar beneden bijgesteld. In augustus verwachtte men voor dit jaar nog een daling van 1,7% en een groei van 5,6% in 2023. De herziene prognose luidt nu: 2022 een daling van 3,5% en voor komend jaar een afname van 1,9%.
Finland (SSAB):
De Zweeds-Finse staalfabrikant zal de productie van één van de hoogovens van haar fabriek in Raahe (Capaciteit ca. 1,3 mto/jr.) tijdelijk stilleggen. Als redenen worden genoemd dat het jaarlijkse onderhoud eerder zal plaatsvinden dan gebruikelijk en de afgenomen vraag naar staal binnen de EU.
Nederland (Tata Steel IJmuiden)
Tata Steel zal € 65 miljoen euro (64 miljoen dollar) investeren in het engineeringpakket van de op waterstof gebaseerde productieroute voor zijn vestiging in IJmuiden, Nederland.
De investering zal de staalproductie in IJmuiden duurzamer maken door de huidige hoogoventechnologie vóór 2030 te vervangen door directe reductie-installaties en elektrische ovens, met als doel in 2045 koolstofneutraal te zijn. Bron Noviostaal
Indicatieve basisprijzen per ton |
Warmgewalste coils | Koudgewalste coils | Sendzimir verz. coils | Kwartoplaat |
September 2022 | € 780 – 820 | € 890 – 930 | € 935 – 980 | € 1120 – 1180 |
Oktober 2022 | € 730 – 770 | € 810 – 850 | € 880 – 930 | € 1060 – 1100 |
November 2022 | € 670 – 700 | € 755 – 790 | € 800 – 860 | € 950 – 1050 |
* Bij deze prijzen dienen nog toeslagen voor kwaliteit, dikte/breedte/lengte en eventueel beitsen, evenals
vrachtkosten gerekend te worden.
*** Genoemde prijzen zijn indicatief, circa en geheel vrijblijvend