Drie jonge ondernemers, Iron Roots, uit Zoetermeer, Erik de Groot, Ashkan Hashemzadeh en Stefan Boerkamp, willen de wereldmarkt veroveren met hun duurzame sportkleding. Ze wisten aanvankelijk eigenlijk helemaal niets van kledingproductie af. Ruim twee jaar geleden hebben ze eerst maar eens hun bedrijfsnaam geregistreerd: Iron Roots. Dan zou de rest vanzelf wel volgen. Iron Roots staat voor een combinatie van technologie en natuur. ‘Een groot deel van ons succes tot nog toe is dat we weten waar we goed in zijn, en waar we partners voor moeten zoeken.’
‘Ik ga mensen niet bashen als ze naar de Primark gaan’
De drie combineren vele competenties. Erik deed sustainable studies op de Haagse Hogeschool en weet veel van marketing & sales. Hij doceert één dag in de week op zijn oude hogeschool om een basisinkomen te hebben. Ashkan is bezig met zijn laatste jaar bestuurskunde aan de Universiteit van Leiden en is prima thuis in it en webshopbeheer. Stefan volgt de Design Academy in Eindhoven. Erik: ‘We vragen ons steeds af: welke skills van ons drieën kunnen we combineren en hoe kunnen we bijleren? Zo hebben we naaicursussen gevolgd om de eerste modellen sportshirts zelf in elkaar te zetten. Ook nu nog zitten we achter de naaimachine om prototypes te maken. De productie besteden we inmiddels uit.’
Onze grondstoffen hennep en eucalyptus zijn nu nog zes tot tien keer zo duur als plastic grondstof.
Erik, Ashkan en Stefan zijn fanatieke sporters en raakten in discussie over sportkleding. De meeste sportkleding is van synthetische stoffen, stinkt snel en wordt statisch op de huid, concludeerden ze. En bovendien: plastic is nodig voor bijvoorbeeld medische apparatuur en auto-onderdelen, maar hoort niet thuis in kleding. ‘Bij elke wasbeurt komen microvezels vrij die in de oceanen verdwijnen en in vissen terechtkomen. Wij gingen op zoek naar een alternatief, maar vonden niks. Het product dat wij wilden, was er nog niet, dus besloten we het zelf te gaan produceren.’ Het drietal deed online research en bekeek documentaires. Hoe dieper ze erin doken, hoe meer ellende er naar boven kwam over de kledingindustrie, de slechte werkomstandigheden en de impact op het milieu. ‘Het kan en moet beter. We zijn met zijn drieën van de natuur, van buiten zijn. Ik ben opgevoed op een boerderij. We willen dat er goede producten gemaakt worden die niet ten koste gaan van alle moois in de wereld. We willen positieve impact. Mensen moeten zich goed voelen in hun sportkleding.’
Keten veranderen
En dus gingen Erik, Ashkan en Stefan steeds weer verder met hun speurtocht. Ze praatten met experts. Wat voor stoffen zijn mogelijk, hoe vertaal je dat door in efficiënte productie, hoe zit de industrie in elkaar? De heren staken al hun vrije tijd in het ontdekken wat wel en niet werkt. Erik: ‘Het is hoopgevend dat er steeds meer kleine, duurzame bedrijven komen die mooie stappen zetten en bijvoorbeeld stoffen van afval maken. Maar minder hoopgevend is dat je enorme schaalgrootte moet hebben om echt iets te veranderen binnen de keten.’ Belangrijke contacten voor Iron Roots waren Nederlandse ambassades. Die bleken zeer bereid om te helpen zoeken naar mogelijke producenten, aldus Erik.
‘Duurzaam ondernemen is leuk, maar om impact te hebben, moeten we groot worden’
De drie pioniers kwamen uit op twee stoffen voor hun sportkleding: eucalyptus en hennep. Portugese productiebedrijven hebben veel verstand van de ingewikkelde processen om van eucalyptushout lappen stof te maken. Eucalypusbossen groeien razendsnel, hoewel grote bosbranden geen zeldzaamheid zijn. Een fabriek in Roemenië probeerde een half jaar lang stoffen uit hennep te produceren, maar dat was geen gelukkige keus. ‘Toen hebben we in China gezocht. Daar wilden we eerst wegblijven, omdat de werkomstandigheden wellicht beroerd zijn, maar uit China komt echt de beste kwaliteit hennep. Technologisch zijn ze het verst. Grootschalige hennepteelt is daar nooit verboden geweest, in Europa en Amerika wel door de associatie met wiet. En het gaat er maar net om welke certificaten een fabriek heeft.’ Bij een fabrikant met een GOTS-certificaat (GOTS staat voor Global Organic Textile Standard) mag je er redelijkerwijs vanuit gaan dat de productie milieuvriendelijk en sociaal verantwoord is.
China komt echt de beste kwaliteit hennep. Technologisch zijn ze het verst. Grootschalige hennepteelt is daar nooit verboden geweest, in Europa en Amerika wel door de associatie met wiet.
In China willen Erik, Ashkan en Stefan nog op bezoek gaan bij hun leverancier, in Portugal zijn ze wel al bij de fabrikant geweest. ‘We willen een goede band opbouwen met leveranciers. Wie ben jij, wie zijn wij, wat is onze visie? De enige manier om hen te overtuigen om voor ons te werken, is te vertellen waar we voor staan. Als we zeggen van “Doe maar 400 shirts per jaar”, zeggen ze “Oké, maar we draaien er nu 90.000 per maand”.’
Leuk briefje erbij
Erik, Ashkan en Stefan lieten de eerste, zelfgenaaide modellen door bevriende atleten uittesten. De producten werden verder verbeterd en in november 2018 ging de webshop live. Ook twee winkels verkopen hun nog kleine assortiment. ‘We hebben de tijd genomen voor onze research. De timing is nu goed natuurlijk, veel consumenten zijn geïnteresseerd in duurzaam geproduceerde kleding.’ Als er nu een bestelling via de webshop binnenkomt, pakken de oprichters die nog eigenhandig in, met een leuk briefje erbij. Ze willen de klanten zo persoonlijk mogelijk bedienen, en de productie zo efficiënt mogelijk inrichten op den duur.
Ze laten alle geld dat ze verdienen in het bedrijf zitten en hebben zichzelf nog niets uitbetaald. Iron Roots kreeg een klein bedrag uit de EIT Climate-KIC Accelerator. EIT is het European Institute of Innovation and Technology en KIC staat voor Knowledge and Innovation Community. Het EU-EIT-programma ondersteunt innovatieve bedrijven met duurzame producten om daadwerkelijk de markt op te gaan. Onlangs is een crowdfundingcampagne van Iron Roots succesvol afgerond. Het minimaal gewenste bedrag was 50.000 euro, het kwam uit op 67.800 euro, met een kleine negentig investeerders. Het geld is nodig om het assortiment uit te breiden met sportbroeken en hoodies, en zo mogelijk ook verkooppunten buiten Nederland op te zetten. Alle investeerders, groot of klein, komen te staan in de Iron Roots Hall of Fame.
Juiste mindset
Iron Roots werkt nu aan een never out of stock-collectie met niet-seizoensgebonden, niet-modegevoelige items die lange tijd mee gaan. Volgend jaar moeten de producten in veel meer Nederlandse winkels liggen, en eind 2020 liefst ook in winkels over de grens. ‘Duurzaam ondernemen is leuk, maar willen we impact hebben, dan moeten we groot worden. Dan moeten we ook de mindset hebben om wereldwijd te gaan. Over vijf à tien jaar willen we hét alternatieve sportmerk zijn. Grote sportmerken zetten in op gerecyclede materialen, maar daar los je niks mee op qua microplastics. Dan ben je eigenlijk het probleem vooruit aan het schuiven.’
Een Iron Roots-sportshirt geeft een goed gevoel, gaat lang mee, maar is onvermijdelijk duurder dan zeg een Primark-shirt. Erik: ‘Mensen hebben een vertekend beeld van wat het allemaal kost. Onze grondstoffen hennep en eucalyptus zijn nu nog zes tot tien keer zo duur als plastic grondstof. Dat proberen we door grote aantallen omlaag te krijgen. De maakkosten vormen echter het grootste onderdeel van de kostprijs. Wie normale lonen in de keten betaalt, komt natuurlijk nooit uit op een sportshirt van vijf euro. Ik ga mensen niet bashen als ze naar de Primark gaan, dat moeten ze zelf weten. Leiden doet volgen, is ons devies. Wij vertellen ons verhaal, we staan achter onze missie. Ik heb afgelopen jaren geleerd om geduld te hebben en niet alles meteen te willen veranderen. We hebben een lange wensenlijst, maar we moeten reëel zijn.’
