De eerste voorzichtige stappen zijn gezet om de COVID-19 lockdown te versoepelen. Voetgangers en fietsers keren terug naar de straten van de stad. Nu het drukker wordt, kan het bewaren van de afstand van 1,5 meter in veel stedelijke gebieden een uitdaging zijn vanwege de manier waarop de openbare ruimte is ontworpen. Om hier meer inzicht in te krijgen, hebben wetenschappers van de TU Delft in samenwerking met AMS Institute het Social Distancing Dashboard ontwikkeld.
Het Social Distancing Dashboard maakt stadsplattegronden die op straat- en wijkniveau laten zien of het mogelijk is om de afstand van 1,5 meter in de openbare ruimte na te leven. Het dashboard brengt een overzicht in kaart van verschillende factoren die daar invloed op hebben, zoals de breedte van voetpaden en de locaties van bushaltes.
Open toegankelijk
De kaarten zijn open toegankelijk en beschikbaar voor gebruik voor beleidsmakers die belast zijn met het nemen van beslissingen over volksgezondheid en stadsplanners, die werken aan COVID-19 gerelateerde interventies voor steden. Het dashboard is ook bedoeld om bewustzijn te creëren bij bewoners, die zich zo veilig mogelijk door de straten van de stad willen verplaatsen.
Het team van onderzoekers, onder leiding van de assistent-professor van de faculteit Industrieel Ontwerpen van de TU Delft en research fellow bij AMS Institute, Dr. Achilleas Psyllidis, gaf het startschot voor het project met een routekaart van Amsterdam. Meer dashboards zijn in de maak voor andere steden zoals Rotterdam, Delft en Den Haag.
Data-gedreven ontwerp
Om de breedte van de voetpaden automatisch in te schatten en in te delen volgens een risicoprofiel combineert het Social Distancing Dashboard gegevens vanuit meerdere bronnen: de Basisregistratie Grootschalige Topografie, het Centraal Bureau voor de Statistiek en OpenStreetMap. Het gebruik van deze hoge resolutie datasets maken het mogelijk om analyses uit te voeren op verschillende schaalniveaus. Variërend van postcodegebieden tot buurt-, wijk-, stads- en regionale niveaus.
Bewegen in de stad op afstand
Om op een voetpad te voldoen aan de 1,5 meter afstandsregel, zou het idealiter mogelijk moeten zijn dat twee mensen naast elkaar lopen in dezelfde of in tegengestelde richting zonder van het voetpad af te stappen. Dit betekent dat het voetpad minimaal 2,5 tot 3 meter breed moet zijn. Daarom kleuren veel straten aan de grachtengordel van het centrum van Amsterdam op de kaart rood. Een patroon wat voor veel van de kenmerkende smalle straten in historische stadscentra zal gelden, ook internationaal.
Niet geschrokken door het rood op de kaart ziet de gemeente Amsterdam het Social Distancing Dashboard als een kans. Chief Technology Officer, Ger Baron: “Deze kaart visualiseert de uitdaging van bewoners om te leven in de 1,5 meter samenleving en de uitdaging van gemeentes en overheden om deze te ontwerpen. We kunnen deze kaart inzetten om straten die op de kaart rood en oranje gemarkeerd worden te vergelijken met de werkelijke situatie op straat. De data helpt ons bij het bedenken van interventies, nieuwe manieren om de openbare ruimte te organiseren en om op een transparante manier samen te werken met burgers en bedrijven”.
Overgangsfase
Dr. Psyllidis: “Deze COVID-19-crisis heeft opnieuw het belang van data aangetoond om besluitvorming te ondersteunen bij het ontwerpen van strategieën die steden en landen kunnen helpen bij de ‘overgangsfase’ naar een nieuwe werkelijkheid. Wij zijn van mening dat alle belanghebbenden in de stad moeten kunnen beschikken over instrumenten die kunnen helpen bij het maken van de juiste keuzes. Of dat nu op persoonlijk niveau is of op gemeentelijk niveau. Kennis is nodig om goede oplossingen te ontwerpen in de juiste context. Ons Social Distancing Dashboard project is een voorbeeld van hoe we kunnen bijdragen aan kennis en inzicht ten behoeve van besluitvorming over COVID-19 gerelateerde aanpassingen in de stedelijke planning.”
Automatische berekeningen
Het Social Distancing Dashboard wordt automatisch berekend, waardoor er een kleine foutmarge kan zijn. De Basisregistratie Grootschalige Topografie biedt de beste digitale kaart van Nederland, maar houdt nog geen rekening met nieuwe interventies die door verschillende gemeenten worden doorgevoerd om extra ruimte te creëren voor de 1,5 meter samenleving, bijvoorbeeld door het blokkeren van het autoverkeer op sommige plekken. Het onderzoeksteam is van plan om nauw samen te werken met geïnteresseerde gemeenten, om de gegevens te actualiseren en dichter bij de huidige praktijk te brengen.