Wil de Nederlandse hightech industrie voorkomen dat ze voor batterijtechnologie helemaal afhankelijk wordt van Azië, moet er worden samengewerkt. Om vragen te bundelen en met elkaar aan de oplossingen te werken, heeft Brainport Development het initiatief genomen een nationaal ecosysteem te creëren. Bij wijze van eerste stap wordt samen met Link een rondetafelbijeenkomst georganiseerd.
Ronde tafel Link eerste stap richting nationaal ecosysteem voor batterijtechnologie
Batterijtechnologie maakt deel uit van het thema Energie, op zijn beurt een van de maatschappelijke uitdagingen die in de Meerjarenagenda van Brainport Development zijn opgenomen. De keuze voor het versterken van een batterij-ecosysteem is ontstaan uit de gesprekken die Rutger van Poppel, international business developer en projectleider batterij, gevoerd heeft met bedrijven in de 21 gemeenten van Brainport Eindhoven.
Ecosysteem
‘Wereldwijd gebeurt er heel veel op het terrein van het ontwikkelen, produceren en toepassen van batterijtechnologie. Grote bedrijven als DAF en VDL zetten zich in om hun trucks en bussen te elektrificeren. Maar er zijn nog veel meer, veelal kleinere, bedrijven die met dezelfde uitdagingen geconfronteerd worden. Wij brengen partijen bijeen die complementair zijn aan elkaar en samen tot betere technologische oplossingen kunnen komen’, aldus Van Poppel. Dat de batterijcellen worden ontwikkeld en geproduceerd in Azië, is een gegeven. ‘Om te voorkomen dat we geheel afhankelijk worden van Azië, werken we hier samen in het Battery Competence Center. Om de transitie naar zero-emissie te helpen versnellen, willen we een nationaal ecosysteem organiseren, waarin alle technologie om de cellen heen kan worden ontwikkeld.’ Dan gaat het om technologie om de opslagcapaciteit te optimaliseren, om het opladen te verbeteren en te versnellen, om batterijen te kunnen recyclen, et cetera. ‘Onze rol is het bijeenbrengen van triple helix-partijen: de academische wereld, de overheid en de industriële bedrijven, die op verschillende plaatsen in de waardeketen actief zijn. Inclusief de gebruikers, als de transport- en busbedrijven, de bouwers van agv’s, kennisinstellingen en de beheerders van infrastructuur en stedelijk gebied.’
Nationaal
Die partijen hoeven overigens niet allemaal in de Brainport-regio gevestigd te zijn, stelt Jacline de Kort, in het Team Energie van Brainport Development verantwoordelijk voor de marketing en communicatie. ‘Als ontwikkelingsmaatschappij voor deze regio is het ons doel de concurrentiepositie van de bedrijven hier te versterken. Maar belangrijker is dat we de bedrijven bijeenbrengen die echt iets voor elkaar kunnen betekenen. Een mooi voorbeeld is de samenwerking van het Leidse LeydenJar met Solliance en Holst Centre uit Eindhoven: het benutten van hightech machinekennis voor batterijtechnologie.’
Vragen koppelen
Binnen VDL Groep doet vooral het r&d-bedrijf VDL ETS onderzoek naar en ontwikkeling aan technologie voor de elektrificatie van zware transportmiddelen. Om dat onderzoek rendabel te houden is samenwerking met andere partijen noodzakelijk, aldus directeur Menno Kleingeld: ‘Het is zaak de vragen die bij verschillende marktpartijen leven te koppelen, zodat we die in samenhang kunnen oplossen.’ Het bedrijf heeft al flink wat ervaring met samenwerking in onderzoek. Zo is het er onlangs in geslaagd de oplaadtechnologie VDL E-Power dusdanig te verbeteren dat de oplaadtijd voor de – samen met DAF Trucks ontwikkelde – elektrische vrachtwagen verkort is van een uur naar een half uur. VDL ETS werkt ook mee aan batterij-elektrificatie van totaalconcepten, inclusief wegtransport en scheepvaart. ‘Zo participeren wij samen met Heineken in een van de thema’s van de Groene Cirkels, een platform voor bedrijven en kennisinstellingen om samen hun duurzame ambities te verwezenlijken. Doel het bier zo duurzaam mogelijk naar de haven te transporteren. Een aanzienlijk deel van dat vervoer zou met elektrische schepen kunnen worden uitgevoerd.’
Tweede leven
Voorts is VDL ETS bezig batterijen die voor transporttoepassingen niet meer te gebruiken zijn, een tweede leven te geven. ‘Samen met Scholt Energy Control werken we in het samenwerkingsverband V-Storage aan een containersysteem dat dienst kan doen als aanvullende bron voor het primaire elektriciteitsnetwerk. Een dergelijk systeem zou door bedrijven ook benut kunnen worden voor het afvlakken van de onrendabele piek in het stroomverbruik die vaak ontstaat bij het opstarten van de processen. Omdat het tarief gekoppeld is aan dat piekvermogen kan dat de energiekosten reduceren.’ Ten slotte noemt Kleingeld het recyclen van batterijen. ‘Wij verkennen met onder meer het Belgische Umicore welke mogelijkheden er zijn om de zware metalen in batterijen terug te winnen.’
Ronde tafel
Een eerste stap richting een nationaal ecosysteem voor de ontwikkeling van batterijtechnologie is een ronde tafel, die Link Magazine samen met Brainport Development organiseert. Complementaire partijen, actief op verschillende plaatsen in de waardeketen, worden daarvoor uitgenodigd. ‘Een mooie gelegenheid om te bespreken hoe de hightech industrie zich het best kan organiseren om met batterijtechnologie bij te dragen aan zero-emissie’, aldus Rutger van Poppel.
Het verslag van de ronde tafel wordt gepubliceerd in de april-uitgave van Link. Deelnemers zijn onder andere: VDL ETS, DAF, AEBI Schmidt, Damen, Twente Centre for Advanced Battery Technology van prof. Mark Huijben, enz
Informatie over het ecosysteem: Link magazine John van Ginkel, 06-53937589
