Productieprocessen in de Nederlandse voedingsindustrie staan bol van technologische innovaties. Vanwege de hoge loonkosten in Nederland is dat ook nodig om de efficiëntie te verbeteren en de kosten te verlagen. Dat versterkt de concurrentiepositie wat belangrijk is omdat meer dan de helft van de voedingsmiddelenproductie wordt geëxporteerd. Huidige en toekomstige krapte op de arbeidsmarkt is een extra motivatie om meer te investeren in technologische innovaties. Technologie kan dan ook fungeren als drijvende kracht achter groei, hogere efficiency, veiligheid en verduurzaming van de Nederlandse voedingsindustrie.
De markt in beeld: krappe arbeidsmarkt en margedruk in een competitief speelveld
Nog steeds geeft de sector de enorme krapte op de arbeidsmarkt als grootste belemmering aan, aldus de recente CBS-cijfers. Bedrijfsprocessen verder automatiseren en robotisering kunnen deze belemmeringen deels wegnemen. Het lijkt er echter op dat de voedingsindustrie de rem heeft gezet op investeringen. De jaarlijkse investeringen van 2 miljard euro in vaste activa zijn in 2021 verder gedaald met 200 miljoen euro ten opzichte van 2018 en 2019 en volgens een CBS-peiling verwachten meer bedrijven een daling dan een stijging van hun investeringen.
De aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt kan voor voedingsbedrijven een heroverweging vormen om opnieuw naar investeringen in robotisering, automatisering en digitalisering te kijken, hoewel stagnatie van de economische groei deze investeringen wel kan drukken. Goed werkgeverschap houdt in het werk zo aantrekkelijk mogelijk te houden en bestaand talent en nieuw personeel te binden en te boeien. Robots bieden daarbij de helpende hand:
- Zware, repeterende en gevaarlijke taken worden zo verminderd;
- Hogere veiligheid: hoe minder handen in het primaire productieproces, hoe geringer de kans op besmettingen;
- Efficiëntie: Nederlandse voedingsbedrijven exporteren veel. De prijs moet dusdanig zijn dat zij ondanks hogere logistieke kosten toch competitief blijven. De Europese consument zal niet bereid zijn meer te betalen voor een gelijkwaardig product. Maximale efficiëntie helpt daarbij, vandaar het belang van Foodtech investeringen.
Optimalisering van bedrijfsprocessen
Grip op productie- en informatieprocessen is tegelijk cruciaal en uitdagend voor de voedingsindustrie. De energiecrisis, CO₂-reductie, arbeidsmarkt en gezonde voeding spelen tegelijkertijd in de sector, die zich kenmerkt door smalle marges.
Om de juiste keuzes te kunnen blijven maken moet je blijven investeren in optimalisering van je bedrijfsprocessen. Alleen de voedselprijsinflatie en de energielasten benadrukken die noodzaak al. Niet alle voedingsbedrijven slagen erin hun kostprijsstijgingen door te belasten aan hun afnemers. Dat houdt in dat je nog efficiënter zult moeten produceren.
In gesprek met Le Duc fine food: Investeren in Foodtech is essentieel
Hoe staat het met de innovatieagenda van Le Duc fine food? Voor Dick den Hertog, CEO en eigenaar van het inmiddels 25 jaar bestaande foodbedrijf dat zich in de loop der jaren heeft gespecialiseerd in Veggie appetizers, is technologische innovatie essentieel voor zijn bedrijf. Dick den Hertog, CEO: “als low cost organisatie staat productie efficiëntie bij ons elke dag centraal. Dat is nodig omdat je in een sterk concurrentieel speelveld opereert. Om maar een voorbeeld te geven. Waar we vroeger één ton per uur produceerden met 10 fte, produceren we vandaag 8 ton per uur met 20 fte per shift”. Zo heeft Le Duc een continumenger geplaatst zodat batchgewijs deeg aanmaken niet meer nodig is. Dat levert naast een hogere productie, een betere receptbeheersing op met een constant en hoger kwaliteitsniveau. Tegelijkertijd levert het een flinke fte-besparing op.
Dick: “heel veel verbeteringen komen van onderaf en dat past ook bij onze bedrijfscultuur die uitgaat van verantwoordelijkheid geven maar vooral ook zelf verantwoordelijkheid pakken. Dan ontstaat er een team dat elkaar stimuleert om het elke dag een stapje beter te doen. De gerobotiseerde verpakkingslijnen zijn daar ook een voorbeeld van. Onze eigen mensen dragen de innovatie”. Le Duc werkt natuurlijk ook nauw samen met machineleveranciers en ook in het MT zie je diezelfde mentaliteit. Deze manier van werken is ook absolute noodzaak licht Dick toe: “de kosten van grondstoffen zijn explosief gestegen, de energielasten stegen met een factor vijf, dus je moet in alle geledingen efficiënt draaien.
Hoe belangrijk is verduurzaming voor Le Duc? Dick: “als bedrijf moet je klaar zijn voor de toekomst en verduurzaming vergt de komende jaren veel energie. Zonnepanelen op ons eigen dak zouden hooguit 1% opleveren van de energiebehoefte, dus moet je investeren in verduurzaming van je productieprocessen. Bij Le Duc worden producten eerst verhit tot 180 graden waarna deze binnen 15 minuten teruggekoeld worden tot –18 graden”. Weliswaar gebruikt het bedrijf al groene stroom en CO₂-gecompenseerd gas, toch zal ook Le Duc van het gas af moeten.
Inmiddels worden alle afvalstromen gescheiden en food waste wordt opgevangen en verwerkt tot veevoer. Dick: “nu worden voorbereidingen getroffen voor een langetermijn duurzaamheidstrategie, inclusief een driejarenplan”. Het trotst is Dick op zijn personeel: “de dynamiek om met je mensen mooie producten te maken en processen continu te verbeteren door mensen van hoog tot laag erbij te betrekken. Die mix van kennis en ervaring met nieuw elan van buiten, dat is zo belangrijk”.
ING
Link magazine september/oktober 2023. Thema: de heilige graal van volledige digitale integratie. Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op bij mireille.vanginker@linkmagazine.nl
Wil je voedsel veilig en betaalbaar houden en tegelijkertijd ook duurzamer produceren, dan is continu investeren in automatisering, digitalisering en robotisering van wezenlijk belang. Voedingsbedrijven kunnen daarbij hun focus nog meer richten op efficiënte bedrijfsvoering.
Optimalisering van bedrijfsprocessen is complex en vraagt stelselmatig onderhoud en vernieuwing. Bovendien moet de productie doorgaan. Inzicht in de huidige bedrijfsprocessen is van belang, maar ook moeten de huidige en toekomstige logistieke stromen in beeld zijn. Op veel bedrijfsvloeren maken goederen te veel meters. Dat is ook logisch omdat een bedrijf meestal gaandeweg groeit en er ruimtegebrek ontstaat, wat vaak leidt tot ongewenste concessies. Niet te vergeten zijn de groeiambities van het bedrijf en wat daar de komende vijf jaar voor nodig is.
De voedingsindustrie heeft een hoge robotiseringsgraad binnen Europa. Het is belangrijk dit niveau ook de komende jaren vast te houden en uit te breiden. Dat is in het belang van een toekomstbestendige voedingssector in Nederland.
Drie tips voor ondernemers
- Investeren in Foodtech is essentieel, betrek daar zoveel mogelijk mensen uit je bedrijf bij. Samenwerking met afnemers, toeleveranciers en de allerbeste leveranciers levert veel op.
- Motiveer en stimuleer je personeel om met opleiding en scholing de nieuwste technieken te kunnen toepassen. Jouw mensen zijn de belangrijkste asset van het bedrijf.
- Zet bij elke investeringsbesluit ook een verduurzamingsstap en borg dat in je MT.
