Ieder bedrijf in welke sector dan ook kan circulair ondernemen. Wie producten maakt, moet ze ook kunnen ‘ontmaken’. Dat zegt Martijn van Engelen, ceo van SNEW in Vught. In de ict, waarop SNEW/No Time To Waste zich richt, is dat niet makkelijker of moeilijker dan elders, vindt hij. Het draait bij hem al jaren om drie woorden: recollect, reuse en recycle.
Martijn van Engelen van SNEW pleit voor loslaten lineair denken
‘elke sector kan zijn producten ontmaken’
Martijn van Engelen is druk. Hij neemt binnenkort een grote nieuwe bedrijfshal in Boxtel in gebruik met zijn twaalf medewerkers (zowel in het Belgische Menen als in Polen heeft SNEW er nog vier). Een aantal van hen is van de sociale werkplaats. SNEW (spreek uit: as new) heeft een nieuw contract met een grote Belgische telecomoperator waarvan hij de naam nog niet bekend wil maken. Zijn bedrijf gaat de hele retourstroom doen: oude apparatuur ophalen en uitsorteren, en waar mogelijk opknappen en hergebruiken voor een tweede en soms derde leven. Pas als technisch en cosmetisch refurbishen echt niet meer mogelijk is, gaat de apparatuur naar een recyclingpartij om de grondstoffen eruit te halen. ‘We hadden laatst de raad van bestuur van het telecombedrijf hier op bezoek. Ze waren flabbergasted over wat we doen en kunnen, en over ons bedrijfsmodel.’
Nu starten
Van Engelen (‘ik onderneem vanuit mijn hart’) weet zeker dat we de transitie moeten maken van een lineaire naar een circulaire manier van denken. ‘We kunnen zo niet doorgaan, we helpen de aarde naar de filistijnen, de grondstoffen raken op. Ik kom uit de autosloperij en was medeoprichter van brancheorganisatie voor autosloperijen Stiba. Onderdelen van auto’s worden nu al grotendeels hergebruikt. In de elektronica is dat nog lang niet zo. De elektronica-industrie is misschien niet van hergebruik gediend en wil hoogstens recyclen.’ Maar ondernemingen moeten simpelweg hun bedrijfs-dna verduurzamen. Het hoeft niet morgen klaar te zijn, als ze maar wel nu starten, benadrukt Van Engelen. ‘Consumenten kunnen al hun oude apparatuur inleveren, voor de zakelijke markt is er geen retoursysteem voor telecom- en it-spullen. Dus dat doen wij. Wie zijn retourstroom aan ons aanbiedt, doet al meteen iets aan circulair ondernemen.’ SNEW bepaalt en betaalt een eerlijke prijs en vertelt de klant wat er met de apparatuur gaat gebeuren. ‘Wij kunnen bedrijven helpen bij circulair inkopen, volgens ISO 20400, zodat ze hun doelstellingen op het gebied van mvo – maatschappelijk verantwoord ondernemen, volgens ISO 26000 – verder kunnen verbeteren. Deze normen zullen in de komende jaren een steeds belangrijkere rol gaan spelen om te komen tot een circulaire economie.’
Martijn van Engelen: ‘Steeds meer mensen snappen dat we met iets waardevols bezig zijn.’ Foto: SNEW
Hapje uit de boterham
SNEW levert opgeknapte, ‘as new’ producten aan de Europese markt. Ook gaat een stroom via een value-added distributeur naar Afrika. ‘Wat we brengen, halen we ook weer terug. We hebben een gesloten stroom. Als de gereviseerde apparatuur volledig op is, gaat deze terug naar een recyclepartij waarmee we samenwerken. We blijven van het begin tot het eind van de keten erbij.’ Circulair ondernemen is met elkaar samenwerken. ‘Iedereen krijgt een hapje uit de boterham, samen kunnen we ervan eten. Als de boterham op is, hebben we weer een nieuwe. Er gaat niets verloren. Zonder een keten van partners kun je niet circulair ondernemen.’ Samen met ontwikkelingsorganisatie 1We is het project ‘1We SNEW’ opgezet, om mensen in ontwikkelingslanden te trainen in het onderhoud en de uiteindelijke demontage van de geleverde apparatuur.
circulair ondernemen en wetgeving
Lastig aan circulair ondernemen is de wetgeving. ‘Ik mag een olielekkende auto naar Afrika transporteren, maar over gebruikte pc’s wordt moeilijk gedaan. Dat is ineens gevaarlijk afval, want er zit een accuutje in.’ En dan de financiering: ‘Ons hele systeem is nog gebaseerd op lineaire modellen. Geen bank wil investeren, ik heb mijn hele privéportemonnee leeggetrokken. Ik hoop snel op nog meer grote klanten zoals de Belgische telecompartij. Ik blijf hierin geloven, steeds meer mensen snappen dat we met iets waardevols bezig zijn.’ Van Engelen ziet ook meer mooie voorbeelden van bedrijven die hun productieprocessen aan het verduurzamen zijn, zoals Gispen in de projectmeubilairsector. ‘Het is niet meer de ver-van-mijn-bed-show.’
Geen bank wil investeren, ik heb mijn hele privéportemonnee leeggetrokken.
Energie- en grondstoffenneutraal produceren kan in elke sector, is de overtuiging van Martijn van Engelen. ‘Denk in termen van een omgekeerde winkel. In elke sector zijn oplossingen te bedenken om te ontmaken. Laat eerst dat dominante lineaire denken los. De grondstoffen die we gebruiken van de aarde, moeten we weer teruggeven aan die aarde.
Innovatief arbeidsmarktconcept
SNEW heeft onlangs een subsidie ontvangen in het kader van de Subsidieregeling Economie en Innovatie Noord-Brabant (SEIN) van de provincie. Het betreft een innovatief arbeidsmarktconcept voor mensen met een beperking, c.q. afstand tot de arbeidsmarkt. De kern van het project is om te komen tot duurzame en structurele inzet van moeilijk bemiddelbare mensen op alle operationele posities in het bedrijf. Zo koppelt SNEW de groei van de onderneming aan de groei van werkgelegenheid voor deze doelgroep. Met een innovatief opleidings- en begeleidingstraject komt SNEW tot een duurzame inzet van deze mensen in een bijzonder herproductieproces vanuit elektronisch afval.
