Op een akker in het Brabantse Heeze presenteerde Cerescon half april een asperge-oogstmachine. De machine is selectief, want steekt alleen de oogstrijpe asperges, in een betere kwaliteit asperges dan met handmatig steken, en lost het probleem van de te hoge loonkosten in West-Europa op. Cerescon is het bedrijf van cto Ad Vermeer (freelance high-tech systeemontwerper, onder meer actief voor SoLayTec en Liteq), echtgenote en ceo Thérèse van Vinken (voorheen actief in projectmanagement en marketing(communicatie) bij Philips, FEI en ASML) en private investeerder Cees Welten (oprichter en mede-eigenaar van het financiële opleidings- en detacheringsbedrijf Welten).
Broer Marc Vermeer, aspergeteler, bedacht het idee en was drijvende kracht achter de ontwikkeling. Helaas overleed hij eind 2014 op 51-jarige leeftijd. Bedreiging voor de aspergeteeelt in West-Europa was volgens hem de wetgeving dat aspergestekers van buiten Duitsland het Duitse minimumloon moeten krijgen, 9 euro per uur, in plaats van de gebruikelijke 6 euro. Een asperge-oogstmachine zou uitkomst kunnen bieden, broer Ad mocht hem gaan uitvinden. Cerescon werd ervoor opgericht en grote, in innovatie geïnteresseerde telers (ook uit Duitsland) namen plaats in een gebruikersgroep.
Ondergronds
Eerste uitdaging: hoe vindt de machine de asperge die gestoken moet worden? Wat is een wit asperge-kopje dat boven het bed uitsteekt en wat is een kiezelsteentje of een andere glinstering? Bovendien, het oogsten van asperges waarvan de kopjes al boven de grond uitkomen is niet optimaal, want violetverkleuring onder invloed van zonlicht vermindert de waarde. De machine zou daarom de asperge ondergronds moeten detecteren en oogsten.
Detectie
Radar bleek niet te werken en aan röntgenstraling kleefden grote bezwaren. Ultradunne staafjes die zachtjes door het zandbed glijden en voorzien zijn van een aanraaksensor, zouden de positie van een asperge kunnen bepalen, waarna de coördinaten worden doorgegeven aan de volautomatische steek-eenheid. Het concept werkte, maar de gebruikersgroep was niet overtuigd: door het tikje van een staafje liepen de asperges een lichte beschadiging op. Verstoring van het zandbed door de staafjes bleek echter geen bezwaar.
Ad Vermeer: ‘Dat was de doorbraak. Ik hoefde alleen maar de aanraaksensor te vervangen door een sensor die water detecteert, want een asperge bestaat natuurlijk vooral uit water. Daarna zouden er nog duizenden technische, praktische en organisatorische problemen langskomen, maar dat zou vooral een kwestie zijn van hard werken. Het fundamentele probleem was opgelost.’
Voordelen
De asperge-oogstmachine van Cerescon, die in 2018 op de markt moet komen, heeft vele voordelen, zoals veel minder personeelskosten en meer opbrengst vanwege hogere kwaliteit. En misschien nog wel het grootste voordeel: omdat de machine diep onder de grond kan kijken, kan hij ook asperges oogsten die handstekers pas morgen, overmorgen, of over drie dagen boven de grond zouden zien komen. Daardoor kan de machine in één oogstronde alles meenemen waar 60 tot 75 handstekers drie dagen achter elkaar voor terug zouden moeten komen.
Selectieve oogstmachines
Zo heeft een Brabantse familie ’s werelds eerste asperge-oogstmachine ontwikkeld, die ook nog eens kan selecteren wat hij wel en niet mag meenemen. Dat er voor het plukken van bijvoorbeeld tomaten, aardbeien, paprika’s en frambozen nog altijd mensen nodig zijn, is niet omdat een machine geen tomaten kan plukken, maar omdat alleen mensen in staat zijn het onderscheid te maken tussen een tomaat die geplukt mag worden, en een tomaat die nog even aan de plant moet blijven hangen. Voor selectieve oogstmachines is dus nog een wereld te winnen.
