Ondernemer en technoloog Roeland Coumans bedacht een procedé om het vederlichte en oersterke carbon te ‘coaten’ met een slijtvast en keihard keramiek. Een vinding met ongekende mogelijkheden. ‘CeraCarbon maakt vliegtuigen, machines, windmolens, boten, auto’s, fietsen, robots, enzovoort lichter en sterker. Een miljardenmarkt.’ Maar die laat zich niet vanzelf winnen. Drie jaar al zijn Coumans en consorten druk de verschillende markten te overtuigen, te laten zien wat je allemaal kunt met dit materiaal. ‘Dat betekent beurzen bezoeken, netwerken opbouwen en de hele wereld rondreizen. Langzaam maar zeker zien we de eerste resultaten.’
Jaar van de waarheid voor CeraCarbon
Als Max Verstappen wereldkampioen wil worden, moet zijn baas eens gaan praten met Roeland Coumans in het Zuid-Limburgse Stein. Misschien is daar de heilige graal te vinden die de bolide net dat beetje sneller en stabieler maakt dan die van zijn concurrenten. ‘Ha, wie weet’, lacht de ondernemer in zijn woonkamer die tevens dienst doet als kantoor en showroom voor de verschillende producten van CeraCarbon. ‘Feit is dat we een essentieel onderdeel van de schokbrekers kunnen vervangen, waardoor die sterker en lichter worden én minder trillingen geven. Dat laatste betekent weer minder energieverbruik en minder bandenslijtage. In de autosport gaat het om details, dus het zou zomaar kunnen.’
Schokbrekers
Voorlopig heeft Red Bull zich nog niet gemeld in Stein, maar in de motorsport heeft Roeland Coumans de eerste serieuze stappen gezet. ‘Vergelijk het met de klapschaats’, zegt hij zelfverzekerd. ‘Eerst was er scepsis, nu kun je op gewone schaatsen geen wedstrijd winnen. Kort samengevat gaat het om de buizen in de voorvork van de motor waarin de metalen ‘zuigers’ tijdens de race bewegen en samen voor stabiliteit zorgen. Wij hebben die stalen buizen exact nagemaakt met CeraCarbon, carbon met daarop een laagje keramiek. Materiaal dat vier keer lichter is dan het normaliter gebruikte metaal, twee keer sterker en vier keer slijtvaster. We zijn met enkele grote motormerken in gesprek. Het is niet de vraag óf er iemand overstag gaat, maar wíe er als eerste met de aangepaste schokbrekers gaat racen.’
Praktijk
De zelfverzekerdheid is wel ergens op gebaseerd. Vorig jaar testte een professioneel motorteam de gemodificeerde schokbrekers op het circuit van Zolder. Met succes: de coureurs meldden een betere grip en dito wegligging. ‘We wisten dat het materiaal veel beter was en prestaties kan verbeteren. Bewezen in de laboratoria en op de trekbanken, maar dan is het natuurlijk afwachten hoe de praktijk uitpakt. Uitstekend dus.’
Meer dan twee jaar sleutelde Roeland Coumans met een technisch ingenieur aan het nieuwe materiaal. ‘Een laag keramiek aanbrengen op metaal is geen kunst’, legt hij uit, ‘een kwestie van het keramische poeder verhitten en dan hecht het min of meer vanzelf. Met carbon is het een ander verhaal. Dat verdraagt immers geen hoge temperaturen. Met een zelf ontwikkeld elektrochemisch proces is het ons uiteindelijk gelukt om de twee materialen te hechten. Fantastisch, want hiermee combineren we de hardheid en slijtvastheid van keramiek met de sterkte en lichtheid van carbon. Ik hoef niemand uit te leggen welke mogelijkheden dit biedt. Elke industrie zoekt naar lichtere en sterkere materialen.’
Bootcamp
In 2015 kwam het eerste blokje CeraCarbon uit de werkplaats van Schoutrop in Stein, het galvaniseerbedrijf dat Roeland Coumans in de jaren negentig overnam van zijn schoonouders. ‘Met dat eerste blokje heb ik me aangemeld bij een bootcamp-sessie van de Brightlands Innovation Factory op de materialencampus in Geleen. Want we mochten dan wel een unieke vinding gedaan hebben, er daadwerkelijk de markt mee opgaan is nog niet zo eenvoudig. Waar begin je? Ga je zelf produceren en verkopen of zoek je opdrachtgevers voor specifieke producten? Na een pitch mochten we meedoen aan het programma en daarna is het snel gegaan.’
‘Eigenlijk is CeraCarbon toepasbaar in elk bewegend systeem’
Binnen een half jaar stond een businessplan op papier, was in Nederland patent aangevraagd op CeraCarbon én was een eerste concrete toepassing gevonden: de buis voor de schokbreker. ‘Misschien ligt die niet zo voor de hand, maar het is handig om een innovatie in de sportwereld te laten landen. Zeker als het zo’n zichtbaar onderdeel is. Vooral de echte motorfanaten willen zo’n nieuwe en betere voorvork. Het is net als de toerfietser die de beste derailleur wil of de nieuwste elektrisch gestuurde schakeling. We zien nu dat particulieren hun voorvork laten aanpassen met onze buis. De volgende stap is de professionele sportwereld.’
Sportwereld
De sportwereld is één van de grote potentiële afzetmarkten voor CeraCarbon. ‘Zonder twijfel. Behalve de motorsport heeft de zeilwereld interesse, omdat in een zeilboot veel hydraulische systemen zijn verwerkt. Met ons materiaal worden die systemen sterker en lichter in de bediening. Een andere toepassing is een fietstandwiel van carbon met keramische tanden. Duurzamer en lichter. In de professionele fietswereld scheelt elke gram in de bewegende delen. Met zo’n tandwiel kun je wel een paar ons winnen. Misschien een tip voor Tom Dumoulin?’
Eenmaal op gang is Roeland Coumans niet te stoppen in zijn enthousiasme. ‘Ik zie tientallen toepassingen. Bijvoorbeeld in de telescooppoten van de landingsgestellen van vliegtuigen en misschien meer nog in de diverse hydraulische systemen. Daarmee zijn tientallen kilo’s te besparen. Ook in de lucht- en ruimtevaart is gewicht één van de belangrijkste factoren. Verder zien we veel kansen voor machinefabrikanten, bouwers van windmolens en logistiek dienstverleners. Eigenlijk is CeraCarbon toepasbaar in elk bewegend systeem. Niet alleen omdat het zo licht en sterk is, maar ook omdat het slijtvast en flexibel is. Normaal gesproken kun je gebakken keramiek niet buigen, dan springt het kapot. Met dit materiaal kun je alles.’
Samenwerking
Roeland Coumans zet hoog in op samenwerking. Hij nam deel aan het programma LimburgMakers van LIOF en is een vaste klant op de Brightlands Campus waar hij onder meer gebruik maakt van de labs en kennis van DSM. ‘Ideaal voor kleine ondernemers. Alle faciliteiten zijn te huur. Dat betekent dat ik niet hoef te investeren in peperdure labs of testbanken. Er lopen ook onderzoeksprojecten met enkele universiteiten en hogescholen. Elke mogelijke toepassing moet uiteraard eerst onderzocht worden. Dit najaar gaan twee stagiairs in ons bedrijf aan de slag met de carbon-keramische tandwielen.’
Drie jaar na de introductie van het eerste blokje is CeraCarbon toe aan de volgende fase. ‘We zijn nu nog druk bezig om de verschillende markten te overtuigen, te laten zien wat je allemaal kunt met dit materiaal. Dat betekent beurzen bezoeken, netwerken opbouwen en de hele wereld rondreizen. Langzaam maar zeker zien we de eerste resultaten. Er is veel nieuwsgierigheid.’
Link magazine 4 2018, Lees verder in Link
Concrete projecten
Zo mocht Roeland Coumans pitchen bij Toulouse Space en is hij geselecteerd voor deelname aan de Mondial Tech in Parijs in oktober, een prestigieuze beurs. Wordt 2019 het jaar van de waarheid? ‘Volgend jaar verwacht ik meer concrete projecten. Internationaal ja, de patentaanvragen voor Europa en de VS lopen. We moeten kunnen opschalen, allereerst met businessmanagers en later in de productie. Hoe we het precies gaan doen, weet ik nog niet. We kunnen licenties uitgeven, werk uitbesteden of zelf produceren. We zijn nu in gesprek met verschillende investeerders.’
