Het rijk, een aantal provincies en regio’s, bedrijven en kennisinstellingen investeren samen 236 miljoen euro in het versnellen van de ontwikkeling van geïntegreerde fotonica. Onder de vlag van PhotonDelta ondertekenden alle partners, waaronder de provincie Overijssel, Oost NL en de Universiteit Twente, daartoe een gezamenlijk convenant. Met de brede samenwerking wil PhotonDelta Nederland een wereldwijde koppositie geven en fotonica naar de markt brengen. Marius Prins, algemeen directeur van Oost NL: ‘Nederland is, mede door de kennis bij bedrijven en kennisinstellingen in Twente, Eindhoven en Nijmegen, wereldwijd koploper op het gebied van geïntegreerde fotonica.’
Innovatieve toepassingen
Geïntegreerde fotonicachips werken met lichtdeeltjes (fotonen) in plaats van met elektriciteit. Daardoor zijn ze nauwkeuriger, sneller, zuiniger en betrouwbaarder dan conventionele chips. De technologie heeft vele nuttige toepassingen: goedkopere en zuinigere datacentra, 5G, nauwkeurige zichttechnologie van zelfrijdende voertuigen (LIDAR), zeer gevoelige sensoren om bijvoorbeeld vervormingen in vliegtuigvleugels of bruggen te meten, en kleine en betaalbare medische scanners. Deze toepassingen zijn niet alleen commercieel interessant, maar dragen ook bij aan het oplossen van maatschappelijke uitdagingen zoals betaalbare zorg. De verwachting is dan ook dat de markt voor geïntegreerde fotonica – net als afgelopen jaren – elke 2,5 jaar verdubbelt. Vanwege deze potentie heeft de EU fotonica benoemd tot één van de vijf sleuteltechnologieën.
De ondertekenaars van het PhotonDelta plan scharen zich achter de ambitie om in 2026 met ten minste 25 bedrijven een omzet van € 1 mld. en 4000 arbeidsplaatsen te realiseren binnen een ecosysteem dat verdere bedrijvigheid en werkgelegenheid voor Nederland genereert. Daarmee kan Nederland de massa organiseren om haar voorloperspositie te behouden.
Hotspot in de wereld
Eddy van Hijum, gedeputeerde Economie provincie Overijssel is blij met het convenant: ‘Regio Twente en provincie Overijssel hebben fotonica bij het Rijk op de agenda gezet. We hebben ons hard gemaakt voor een nationaal investeringsprogramma. Kennisinstellingen en bedrijven in met name Eindhoven en Twente vormen samen een hotspot in de wereld voor fotonica en deze samenwerking gaan wij stevig uitbouwen. We leggen zo de basis voor een slimme en energiezuinige maakindustrie in ons land en versterken de nationale economie en de werkgelegenheid.’
Ontwikkelingsmaatschappij Oost NL is sinds 2016 actief betrokken bij de regionale en landelijke ontwikkelingen op het gebied van geïntegreerde fotonica. Marius Prins, algemeen directeur van Oost NL: ‘Fotonica heeft de toekomst. Wereldwijd is fotonica een van de belangrijkste innovatieve sleuteltechnologieën. Nederland is, mede door de kennis bij bedrijven en kennisinstellingen in Twente, Eindhoven en Nijmegen, wereldwijd koploper op het gebied van geïntegreerde fotonica. Als je de krachten bundelt, kun je die positie verstevigen en innovaties met maatschappelijke impact op de markt brengen.’
Fraunhofer Project Centre: sterke connectie met de Duitse industrie
Op de Universiteit Twente werken momenteel zo’n 100 onderzoekers aan fotonica, georganiseerd binnen het MESA+ instituut. Dit is een van de grootste concentraties op dit vakgebied in Nederland, met een wereldwijde faam. Door samenwerking met de Saxion Hogeschool en verschillende spinoffs op het gebied van fotonica maken ze deel uit van een krachtig regionaal ecosysteem. Via het Fraunhofer Project Centre is er bovendien een sterke connectie met de Duitse industrie en kennisinstellingen. Belangrijke onderzoeksgebieden zijn onder andere sensortoepassingen in het biomedische domein, veilige quantum communicatie gebaseerd op fotonica, lasers met ultrasmalle bandbreedte, passieve devices, optische filters en versterkers, en integratie met CMOS en andere materiaalsystemen.
