De uitdagingen in de maakindustrie dwingen bedrijven meer dan ooit om vooruit te kijken en keuzes te maken. Michel van Buren en Jeroen Both, directeuren van advies- en realisatiebureau BLMC, zitten daarom wekelijks aan tafel bij ceo’s van productiebedrijven die advies vragen. Omdat de productie de vraag niet kan bijhouden. Omdat de kosten omlaag moeten, de output omhoog, of omdat ze te maken krijgen met acute ketenverstoringen. Daarbij komt het probleem van structurele arbeidstekorten.
Both, die jarenlang directiefuncties had in productiebedrijven: ‘De tijden van oneindige supply zijn voorbij. Vroeger draaide alles om efficiëntie en productiviteit, vooral om kosten te besparen. Vandaag de dag moeten we meer doen met minder, omdat er minder is. De vraag is niet alleen: hoe gaan we produceren, maar ook: wat gaan we produceren.’
Van Buren vult aan: ‘Ook de internationale concurrentie neemt toe. Het feit dat je in Europa zit, dicht bij je afnemers, is niet genoeg meer. Je moet beter zijn dan anderen, in kwaliteit, in prijs, in service. Zo komen bedrijven steeds meer te staan voor strategische keuzes: waar ben je écht goed in en welke klanten wil je bedienen? Je kunt niet alles zijn voor iedereen.’
Dat wil niet zeggen dat een bedrijf zich moet (hyper)specialiseren, zegt Both. ‘Veel producenten bedienen meerdere product-marktcombinaties. In het algemeen zien we een tendens naar modulariteit. Dus van eto naar cto of ato. Producenten kunnen zo sneller en goedkoper produceren, ze hebben meer grip op voorraden en het onderhoud wordt eenvoudiger. Bovendien is er minder engineeringcapaciteit nodig. Voor veel klanten werkt dit prima. Toch zullen er altijd afnemers zijn die wel tot op zekere hoogte maatwerk nodig hebben en ook bereid zijn om daarvoor te betalen. Die wil je niet kwijtraken. De oplossing is om verschillende klantsegmenten te onderscheiden en daar de productie op aan te sluiten.’
De 1-daagse masterclass vindt opnieuw plaats op woensdag 17 april en donderdag 3 oktober 2024. Aanmelden en informatie.
Van Buren legt uit: ‘Je hebt dan bijvoorbeeld enkele klanten die je bedient op basis van maatwerk, een cluster waar je modulair voor werkt en een aantal afnemers die je alleen standaardcomponenten uit voorraad levert. Bij die verschillende product-marktsegmenten hoort een ander operationeel proces. Als je dat naast elkaar inricht, weet je zeker dat je de meeste tijd en middelen besteedt aan de klanten die ook het meeste opleveren. De klanten die minder lucratief zijn, bedien je met een eenvoudiger product en proces.’
Na het maken van strategische keuzes en het onderscheiden van product-marktcombinaties, volgt de stap naar de operatie. ‘Anders gezegd’, verduidelijkt Both, ‘wat ga je concreet per segment doen?’ Hieruit volgt een productiestrategie en een strategische planning. Factoren die hierbij aan de orde komen zijn de inkoop, het productienetwerk, de productiestrategie, het logistieke netwerk, het voorraadbeleid en de inzet van mensen, machines en kapitaal. ‘Dan kun je nog steeds tot de conclusie komen dat je te veel wilt doen; je kunt resources immers maar één keer inzetten. Deze fase noemen we daarom ook wel de reality check. Die kan alsnog leiden tot scherpere keuzes.’
Vervolgens is het tijd om de gekozen aanpak in praktijk te brengen en de resultaten steeds te evalueren. Van Buren: ‘Strategie is niet iets dat je een keer vastlegt en daarna strikt volgt. Het is vooral een uitgangspunt, een koers, die zorgt dat je wendbaar blijft. Je hebt immers de grote lijn voor elkaar. Daarbij is het de moeite waard om te investeren in het opzetten van een goede datastructuur. Dat geeft steeds inzicht in output, kosten en opbrengsten en stelt je in staat tijdig bij te sturen als dat nodig is.’
Juist als de wereld om je heen beweegt en je als maakbedrijf met steeds nieuwe uitdagingen te maken krijgt, is het belangrijk de regie te pakken. Dat betekent bewuste keuzes maken, die zijn gebaseerd op waar een bedrijf goed in is, wat de financiële doelen zijn en wie het waarmee wil bedienen. Op basis daarvan richt je de productie in, op een gedifferentieerde manier. ‘Dat is niet makkelijk, maar wel de enige manier om wendbaar, gezond en toekomstbestendig te zijn’, aldus Both.
