De markt van quantumcomputing groeit naar verwachting wereldwijd van 838 miljoen dollar in 2024 naar 5 tot 7 miljard dollar in 2029. Het Delftse bedrijf Qblox, leverancier van aansturingselektronica voor quantumcomputers, groeit met de markt mee. Het tempo waarmee dat gaat kan uitdagend zijn. Toch weet het jonge bedrijf nachtmerrieachtige uitdagingen in de complexe supplychain te omzeilen, met Exact Online Productie Premium.
- ‘We zoeken flexibiliteit en snelheid, zetten zoveel mogelijk door naar de toeleveringsketen.’
- ‘Wil je volgend jaar januari een hoeveelheid modules maken, dan moeten deze orders vandaag naar de toeleverketen.’
- ‘We kunnen ons systeem meer naar eigen smaak inrichten.’
- ‘De benodigde informatie is nog sneller beschikbaar.’
In quantum computing zijn qubits de onmisbare, kleinste eenheden van informatie. Waar de vertrouwde bits de waarde 0 óf 1 hebben, kunnen qubits beide waarden tegelijk aannemen. Bovendien kan door het fenomeen ‘verstrengeling’ de toestand van één qubit afhankelijk zijn van de toestand van een andere qubit, ongeacht de afstand tussen beide. Mede dankzij deze eigenschappen zijn quantumcomputers geschikt voor specifieke en complexe berekeningen, zoals het simuleren van moleculaire structuren, cryptografie en het oplossen van optimalisatieproblemen.
Wetenschappers over de hele wereld werken aan de relatief nieuwe quantumtechnologie. Die ontwikkelt zich snel, wat vraagt om een groei in de rekenkracht van quantumcomputers, naar op termijn een miljoen qubits. De wegen die wetenschappers en onderzoekers hiervoor bewandelen verschillen, net als de technologie die ze daarbij gebruiken. Vandaar dat de producten van Qblox bruikbaar zijn voor alle richtingen en stromingen. Het in Delft gevestigde bedrijf voorziet zijn klanten, inmiddels honderd wetenschappelijke en industriële laboratoria wereldwijd, van de controle- en sturingsapparatuur van quantumcomputers. Hiermee richt het bedrijf zich specifiek op het zenuwstelsel van de machine.
Explosief groeiende markt
‘De markt voor quantumcomputing ontploft,’ zegt Eric Kievit, coo van Qblox. Het Zuid-Hollandse bedrijf groeide zelf ook explosief: het begon in 2020 met twee mensen, inmiddels werken er meer dan honderd. Naar verwachting houdt de groei de komende anderhalf jaar aan. Afgelopen maart toonde Qblox samen met partners de eerste werkende quantumcomputer op een beursvloer, een exemplaar met 5 qubits. Kievit: ‘We helpen het veld steeds grotere quantumcomputers te bouwen en aan te sturen. Hoe groter een systeem, hoe moeilijker het is om de signalen stabiel uit te sturen en ook weer op tijd accuraat terug te lezen. Dit vanwege een enorm snelle en storingsgevoelige informatieoverdracht.’
Van traag en duur naar modulair
Kievit toont een foto van de aansturingselektronica voor een 5-qubit-systeem uit 2017, gemaakt door een gebruiker. Zichtbaar zijn drie manshoge serverkasten, waaraan van alle kanten een gigantische wirwar van kabels vastzit. ‘Stel je voor dat je van 5 naar 1.000 of 10.000 qubits wilt opschalen; dat is met zo’n systeem niet te doen. Het is nu al te duur, te traag en vol fouten. Daar zit de propositie van Qblox. Ons 100-qubit-systeem is één toren van een meter hoog.’
‘Je moet MRP helemaal gebruiken, of helemaal niet’
De zogeheten Qblox Clusters zijn gemonteerd in een 19-inch-racksysteem. Kievit: ‘In de Clusters kunnen 21 cassettes worden geklikt en aangesloten, die alle functionaliteiten van de oudere kasten miniaturiseren, integreren en synchroniseren. Klanten kunnen de modules wisselen, uitbreiden en combineren, naar eigen smaak of toepassing, om een quantumcomputer aan te sturen. Het is een extreem modulair systeem: terwijl een klant oneindig veel combinaties van modules kan kiezen, hebben wij in ons operationele proces te maken met tien gestandaardiseerde producten. Onze klanten, zoals universiteiten, onderzoeksinstituten en industriële bedrijven, kunnen kiezen uit een familie van modules en zo functionaliteiten combineren. Wij ontwerpen die modules en onze leveranciers produceren ze.’
Uitdagingen supplychain
De uitdaging zit er voor Qblox in dat de eindassemblage van het racksysteem meerdere clusters bevat, die bestaan uit verschillende modules. ‘Die modules bestaan uit meerdere subassemblages, opgebouwd uit honderden wereldwijd ingekochte componenten, die allemaal traceerbaar moeten zijn’, legt Kievit uit. ‘Elke module en elke subassemblage heeft een eigen serienummer, dat voor planning, audits, kwaliteitscontrole en exportcontrole wordt gebruikt. De supplychain is complex, ook omdat de levertijden van componenten variëren van twee tot in extreme gevallen driehonderd dagen.’ Qblox heeft 40 productiepartners en 600 algemene leveranciers. ‘We zitten op tien actieve eindassemblages.’
Als producten nieuw zijn, assembleert en test Qblox de eerste batches zelf. ‘We willen revisies kunnen doen en zoeken flexibiliteit en snelheid. Daarna zetten we zoveel mogelijk door naar de toeleveringsketen’, vertelt Kievit. ‘Daar hebben we een proces voor ingeregeld, want ook de productiepartners moeten natuurlijk weten om welke serienummers het gaat.’
Helemaal, of niet
Klanten die Qblox’ producten kopen, hebben doorgaans een ambitieuze ontwikkelagenda en weten precies wanneer ze welke producten uit Delft nodig hebben. Om aan die klantverwachtingen te voldoen heeft het bedrijf een supplychain nodig die het hele proces van inkoop tot het testen van de assemblage omvat. ‘Zo kwamen we uit bij Exact. We hebben een team van 20 mensen voor onze operatie, van inkoop, assemblage, testen en logistiek, maar zonder digitalisering kunnen wij die puzzel onmogelijk leggen’, weet Kievit. ‘We maken veel gebruik van de functionaliteit voor MRP (material requirements planning, red.), waar per component de levertijd in staat.
Wil je volgend jaar januari een hoeveelheid modules maken, dan moeten deze orders vandaag naar de toeleverketen. Anders haal je het niet. We doen de hele supplychain, de voorraden en de financiën in Exact, met ondersteuning van ons zelfontwikkelde testsysteem Watts.’
Forecasting verloopt bij Qblox met een apart, gekoppeld CRM-systeem. ‘Eén van de lessen die we hebben geleerd, is dat je MRP helemaal moet gebruiken, of helemaal niet’, zegt Kievit. ‘Je moet het in één keer helemaal goed daarin doen, en erbij blijven. Daar steken we ook tijd in: welke componenten hebben welke leadtime? Het is belangrijk dat we precies weten welk serienummer van het onderliggende onderdeel in het moederproduct hoort.’
Gemakkelijk extra velden toevoegen
De flexibiliteit die in Qblox’ producten zit, zocht het bedrijf ook in zijn productiesoftware en die vond het bij Exact. Met de nieuwe feature ‘Flex’ in Exact Online Productie Premium kan Qblox extra velden toevoegen voor elementen die voor het bedrijf heel belangrijk zijn. Denk bijvoorbeeld aan manufacturing part codes, bepaalde revisienummers of een export-controlenummer. Kievit: ‘Velden die we in de standaardfunctie vroeger niet hadden, kunnen we met Premium toevoegen. Daardoor kunnen we ons systeem meer naar eigen smaak inrichten. Het draait nu vijf maanden en daar zijn we heel tevreden over.’
Qblox vroeg Exact om de nieuwe velden via een API te kunnen ontsluiten. ‘Toen we erom vroegen, was het ontbreken van deze functionaliteit nog geen groot probleem’, zegt Kievit. ‘Maar met het stijgen van de volumes zou het niet meer werkbaar zijn. Die velden worden door het platform erachter ondersteund en we kunnen ze nu ook aanroepen via API’s, wat voor ons van belang is. Ik ben heel blij dat Exact het snel heeft opgepakt, zodat we er vlug gebruik van konden maken.’
Aanpassen aan behoeften
Chris Spaander, senior product marketing manager bij Exact, wil niet spreken van maatwerk. ‘Exact Online blijft gewoon een standaard SaaS-product met alle voordelen van dien. Wat Exact Online Productie Premium speciaal maakt, is dat je de software meer kunt aanpassen aan jouw bedrijfsbehoeften. Hoe uniek of complex je processen ook zijn, jij kunt de software volledig naar eigen wens inrichten door bijvoorbeeld het toevoegen van eigen extra velden. Denk aan een containercode, een productspecificatie op een artikelkaart of een speciale status van een klant of relatie. Bovendien kun je eigen menu’s maken om snel te linken naar rapportages en is het mogelijk om Power BI-rapportages te ontsluiten. Hierdoor is de benodigde informatie nog sneller beschikbaar.’
Naadloze integratie met de boekhouding
De koppeling met finance is voor Qblox ook een wezenlijke. ‘Cashflowmanagement is belangrijk voor ons’, vertelt Kievit. ‘De nauwe aansluiting tussen de financiële boekhouding en inkoop- en productieboekhouding geeft je bijna realtime winst- en verliesrekeningen, cashflowanalyse, en dergelijke. Als je dat helemaal los van elkaar doet, heb je altijd een vertraging of gat tussen die datastromen. Bovendien hebben we met Exact een ERP-platform waar veel accountants bedreven in zijn.’
Zodra een Qblox-product is verkocht, maakt het salesteam een order aan in het CRM-systeem. De orderinformatie, met stuklijsten en de levertijden van de componenten, gaat het MRP-systeem van Exact in, dat onder meer de inkooporders voor alle onderdelen genereert. Voorafgaand aan de assemblage komt via een API de orderinformatie binnen in het testsysteem. Dan is op serienummerniveau bekend welke componenten en subassemblages nodig zijn, en welke firmwareversie en configuratie nodig zijn. Wanneer alle onderdelen en modules zijn gemonteerd en aangesloten, volgt de test op alle specificaties. Wordt de test doorstaan, dan is het product beschikbaar voor de klant. Kievit: ‘Dankzij Exact besparen we veel tijd en zijn onze processen gestroomlijnd.’