Om als Europese industrie niet afhankelijk te zijn van Amerikaanse clouddienstverleners en tegelijk de Europese samenwerking te versterken, moet er een Europese cloud worden ingericht. Dat vergt allereerst een veilige datareferentiearchitectuur, een set van communicatiestandaarden waaraan het verzenden en opslaan van data moet voldoen. Daartoe hebben de Duitse en Franse overheid anderhalf jaar geleden GAIA-X opgericht, waar Nederland zich al snel bij heeft aangesloten. Mede om die architectuur praktisch te kunnen gaan gebruiken, is nu het Duits-Nederlandse fieldlab Artificial Intelligence for Digital Twins (AI4DT) opgericht. De oprichting en uitvoering van het AI4DT-netwerk wordt ondersteund door de Duitse deelstaat Baden-Württemberg, de provincie Noord-Brabant, het Fraunhofer Instituut voor Productietechniek en Automatisering, het Steinbeis-Innovationszentrum en door netwerken zoals het Nederlandse Smart Industry-programma en de Alliance Industrie 4.0 uit Baden-Württemberg.
Dit fieldlab is een virtuele en fysieke experimenteeromgeving die de samenwerking aan het fenomeen digital twin, gebruikmakend van AI, tussen Nederlandse en Duitse kenniscentra, oem’ers en mkb-bedrijven een boost moet geven, duidt Peter van Harten, namens het Nederlandse Smart Industry-platform, de overlegpartner van GAIA-X en een van de initiatiefnemers van dit eerste Duits-Nederlandse fieldlab. ‘Want juist op dit onderwerp zijn de industrieën van beiden landen behoorlijk complementair. Duitsland heeft grote automotive-oem’ers die al relatief veel ervaring hebben met digital twinning in hun ontwerp- en industrialisatieprocessen. Maar om die kennis en ervaring toegepast te krijgen in de toeleverketen is samenwerking nodig, en juist met ketensamenwerking heeft onze industrie weer veel meer ervaring dat de Duitse. En in Duitsland is veel onderzoeksbudget voor het ontwikkelen van digital twin-technologie voorhanden, maar Nederlanders zijn sterker in het omzetten van de onderzoeksresultaten naar praktische toepassingen.’ De digital twin-technologie, met AI als een van de tools, zal niet alleen gebruikt worden voor het ontwerpen van producten en het inrichten en plannen van processen. ‘Het is de bedoeling dat ook specificaties worden opgenomen van het energieverbruik dat het toepassen van bepaalde componenten met zich meebrengt, of van toeleverprocessen in de supply chain’, aldus Van Harten. ‘Dan kunnen we straks veel sneller en slimmer gaan samenwerken in de keten en producten ontwikkelen en simuleren.’
De GAIA-X-architectuur moet voor al deze data-uitwisseling een veilige infrastructuur gaan bieden. Al eerder is binnen het Nederlandse Smart Industry-fieldlab Smart Connected Supplier Network (SCSN, tegenwoordig een stichting) een format ontwikkeld voor het eenduidig uitwisselen van data in de toeleverketen, zodat leveringsinformatie naadloos van ERP naar ERP kan stromen. Voor het ontwikkelen van dat format is vanaf de start de datareferentiearchitectuur gebruikt van GAIA-X (inmiddels geen Duitse organisatie meer maar een Europese vereniging, gevestigd in Brussel). ‘Daarmee is SCSN perfect voorbereid op GAIA-X.’
Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl
Om er praktijkervaring mee op te doen in de industrie is inmiddels een door GAIA-X goedgekeurde Nederlandse GAIA-X-hub opgericht. Brainport Industries heeft de opdracht gekregen om de architectuur uit te gaan rollen binnen het domein Industrie in Nederland, TNO heeft ingezet op de supervisie over de uitrol over alle economische domeinen. Bijvoorbeeld het domein Healthcare. Daarvoor kan GAIA-X relevant zijn voor het op afstand monitoren van allerlei medische apparatuur. Op enig moment moeten de data-infrastructuren van de verschillende domeinen – als ook Agriculture, Smart living en Energy – natuurlijk nog wel aan elkaar gekoppeld worden.
Hub, SCSN en de Nederlandse kant van het fieldlab AI4DT hebben hun fysieke onderkomen allemaal op Brainport Industries Campus in Eindhoven. Onderlinge uitwisseling zal er dus zeker zijn.
Dat alles is dus gericht op het ontwikkelen van een veilige Europese data-infrastructuur, die los van de Amerikaanse clouddienstverleners kan functioneren. ‘Een decentrale cloud die gefaciliteerd kan worden door partijen als KPN, maar ook door Google en Amazon, mits die zich conformeren aan de GAIA-X-standaarden. Die stap zullen ze pas zetten als grote klanten als Volkswagen hen daartoe dwingen.’
