Ad van Rijsbergen
Regenbuien worden heftiger, riolering en gemalen moeten meer water in korte tijd opvangen. Ga je systemen uitbreiden om die piekbelasting aan te kunnen? Hoeft niet altijd, bedacht Ad van Rijsbergen, accountmanager bij civieltechnisch bureau CT-Plus, samen met zijn engineers. Hou het simpel, regel anders, zet slimme software in. Gemeenten en waterschappen reageren enthousiast op het ontwikkelde besturingsplatform AWM control. Het past helemaal in het circulaire denken.
Andere regelstrategie doet wonderen in riool
Het begon met een probleem in Moerdijk, waar CT-Plus om advies werd gevraagd, vertelt Ad van Rijsbergen. ‘Elk woonhuis heeft zijn eigen pompje om water op het riool te storten, de tuinbouw aan de overkant van de straat doet dat ook. Het ging soms niet meer samen, de pompen stonden tegen elkaar in te drukken en de centrale afvoer was overbelast.’ Dan kun je het in traditionele oplossingen zoeken zoals grote wateropslagputten bij de bedrijven, maar hoe zou het anders kunnen? Noem eens een belangrijke variabele, vroeg Van Rijsbergen zijn werktuigbouwers. Cruciaal is de tegendruk in de buizen, daar moet je je besturing op aanpassen, was het antwoord. ‘Dat gebeurt nog niet, een pomp gaat aan of uit en dat is het.’
En zo kwam het dat CT-plus samen met aandrijfspecialist Control Techniques het besturingsplatform AWM control ontwikkelde. Het heeft zoveel potentie dat ze er een apart bedrijf voor oprichtten, Advanced Water Management. Een contactloze radarniveausensor en drukmeter spelen de hoofdrol. ‘Een pomp hoeft niet te wachten tot een maximaal waterniveau om te starten. Vanaf een bepaald niveau mag gestart worden: de gemeten druk bepaalt of en wanneer dat ook echt gebeurt.’ Een plc laat iedere pomp steeds op het energie-efficiëntste punt van de pompcurve werken. Zo is het systeem steeds optimaal voorbereid op wat komen gaat. De partijen hebben eind 2016 octrooi aangevraagd op AWM control, waarmee de waterstroom gecontroleerd kan worden afgevoerd.
Energiewinst
De andere regelstrategie heeft vele voordelen, aldus Van Rijsbergen. ‘De energiewinst is tot maximaal dertig procent vergeleken met een regulier aan/uit-systeem. Een gemiddelde gemeente heeft vijf-, zeshonderd gemalen staan, dus dat telt lekker op. We meten en monitoren met de slimme software bovendien slijtage, temperatuur en eventuele blokkades. Een pomp kan zo nodig even terugdraaien. We kunnen de software eenvoudig upgraden. Het aantal componenten in het systeem is beperkt, het geheel is zo onderhoudsvrij mogelijk.’ Heftige regenbuien leveren veel minder problemen op en het systeem bewijst ook zijn diensten bij andere pieken, bijvoorbeeld als iedereen ’s morgens onder de douche staat. ‘Er is altijd een optimale en constante flow door het gehele systeem richting een rioolwaterzuivering.’
Sanne Carrière. directeur Dr2 New Economy: ‘AWM control is zo’n verschil met de oude benadering van de besturing.’ Foto: dr2.nl
Belasting spreiden
‘Met zo’n systeem heb je goud in handen’, zegt Sanne Carrière van Dr2 New Economy uit Den Haag. Haar bedrijf ondersteunt bedrijven bij de transitie naar circulair ondernemen. Eind maart tijdens een presentatie op de Aqua Nederland vakbeurs gebruikte ze AWM control als een schoolvoorbeeld van circulair denken. ‘Dit is zo’n verschil met de oude benadering van de besturing. Technische systemen zijn nu vaak ingericht op piekgebruik: alleen bij een zware regenbui hoeft alles vol aan het werk, dus is zo’n systeem het grootste deel van de tijd overgedimensioneerd. Je wilt de belasting juist spreiden en het aantal componenten terugdringen.’ AWM gaat uit van een bestaande infrastructuur waarin duidelijke innovaties worden aangebracht, onder meer met slimme software. ‘In die zin is het circulair. Er wordt veel minder beslag gelegd op grondstoffen, door van de bestaande constructie uit te gaan en minder componenten te gebruiken, en geen ingewikkelde nieuwe dingen te doen zoals waterreservoirs aanleggen. Het geheel bespaart grondstoffen, energie en onderhoud.’ Tijdens een sessie van de Circo Business Design Track (van innovatienetwerk CLICKNL, onderdeel van de topsector Creatieve Industrie), waarin bedrijven samenwerken aan concrete circulaire business, werd AWM control als meest uitgesproken circulair project aangemerkt.
De oplossing is simpel maar doeltreffend en kent nog veel meer toepassingsmogelijkheden, denk aan wateroverlast via oppervlaktewater. Control Techniques en CT-Plus blijven doorontwikkelen en samen de markt benaderen. Ad van Rijsbergen: ‘Wij willen totaaloplossingen in de civiele techniek bieden, Advanced Water Management is een prachtige toevoeging op ons aanbod.’
Ruimte voor innovatie
Control Techniques en CT-plus werken nauw samen aan AWM control. CT-plus in Oirschot richt zich helemaal op civieltechnisch werk. Control Techniques en Leroy-Somer (10.000 medewerkers, 42 landen wereldwijd) maken sinds 1 februari 2017 deel uit van Nidec. Het Japanse Nidec (omzet 11,5 miljard dollar) is wereldleider in elektrische aandrijftechniek en biedt veel ruimte voor innovatie.
THEMA Circulaire ketens: samenwerken aan eeuwige waarde
Wie eindproducten maakt die voor de mensheid eeuwig van nut zijn, biedt de meeste toegevoegde waarde. Ook wat dat betreft zijn de prestaties van onze zeventiende-eeuwse schilders nauwelijks te evenaren. Elke andere producent zal moeten accepteren dat zijn producten op enig moment veel van hun waarde verloren hebben. Maar waardeloos – of zelfs een kostenpost – dat mogen ze nooit worden. En dat is ook niet nodig. Mits de producent wat hij maakt ‘ontmaakbaar’ ontwerpt. Hoe lastig is dat? Of zit het probleem vooral bij de andere schakels, met hun ‘lineaire’ verdienmodellen? Dit thema laat zien waar in de circulaire keten welke knelpunten zitten. En waar de (deel)oplossingen liggen.
