VHE Industrial Automation in Eindhoven is een typisch high-mix, low-volume bedrijf dat kwaliteit wil paren aan snelheid en ook nog eens de gehele productcyclus, van concept tot end-of-life, wil bestrijken. Dat stelt hoge eisen aan de procesbesturing en dus zet het bedrijf op eigen kracht vol in op digitalisering. Maar is zelf een besturingssysteem bouwen wel verstandig en efficiënt? En moet dat volledig ‘monkeyproof’ zijn of moet VHE juist vertrouwen op zijn medewerkers? Deze dilemma’s kwamen begin juli op tafel bij het bezoek van het Productiviteitsplatform van Link Magazine aan VHE. ‘Wij denken allemaal als techneuten: we weten het zelf beter en vinden ons eigen proces uniek.’
Vierde bijeenkomst van het platform Productiviteitsverbetering van Link Magazine bij VHE in Eindhoven. Staand rechts managing director Joop Essing. Foto’s: Bart van Overbeeke
‘Waarom is er geen geschikte IT-tool voor procesbesturing?’
– ‘We hebben het nu te snel gedaan en daardoor weerstand opgeroepen.’
– ‘Eerst een jaar nadenken en dan een jaar gaan bouwen, dat kan niet meer.’
– ‘Wijzigingen geven een extra variatie in processen die lastig te beheersen is.’
– ‘Naarmate onze klanten innovatiever zijn, passen ze beter bij ons.’
Het platform Productiviteitsverbetering laat ondernemers en managers met elkaar praten over verbeteringen in hun processen, bij voorkeur tijdens een bedrijfsbezoek. Dit keer is dat bij VHE in Eindhoven, waar na een uitgebreide bedrijfstour de discussie losbarst. Thema is de inrichting van de digitale werkplek en het meten en verbeteren van de productiviteit per medewerker.
‘De IT is de jus van je bedrijf’
Gastheer VHE legt zich toe op industriële automatisering met de disciplines engineering, panelenbouw en kabelassemblage. Het bedrijf zet 40 miljoen euro om en telt zo’n 220 medewerkers op locaties in Eindhoven (engineering, prototyping en projectmatige productie), Veldhoven (lean productie) en Oost-Europa (low-cost toelevering). VHE wil klanten in sectoren als semicon, automotive, food, packaging, solar en e-mobility de beste automatiseringsoplossing bieden, van concept tot productie en end-of-life management. ‘Wij zitten in de markt voor high mix, low volume en gaan voor de laagste total cost of ownership in de kortste tijd’, verklaart managing director Joop Essing. ‘We zijn op kwaliteit en snelheid ingericht.’ Daarom zet VHE in op automatisering en digitalisering – onder meer met een intelligente knipstraat, die het aantal fouten bij het knippen van draad en kabel verder moet terugdringen – en op lean productie. ‘Wat we in Veldhoven leren over dingen die nog handiger kunnen in productie, passen we ook hier in Eindhoven toe’, vertelt accountmanager Rick Valkenburg tijdens de fabriekstour. Verder werkt VHE samen met TNO aan cobots voor het bedraden van panelen.
Joop Essing: ‘Naarmate onze klanten innovatiever zijn, en dus met meer wijzigingen komen, passen ze beter bij ons.’ Foto Bart Overbeeke
Uiteenlopende drivers
De digitalisering begon bij VHE in 2013, op de kabelafdeling. De eerste driver was de grote variatie: toen 11.000 en inmiddels 20.000 verschillende orders per jaar. Hoe houd je alles uit elkaar en hoe vind je alle onderdelen op de juiste locatie? Dat vereiste een goede database. In 2016 waren het de almaar verscherpende kwaliteitseisen. Het loggen van alle tussenstappen in het productieproces moest fouten er sneller uitfilteren en de first time right omhoogbrengen. In 2018 was snelheid de driver voor nieuwe digitaliseringsstappen: om de leadtime omlaag te brengen, werden voortaan automatisch interne productieopdrachten en bestellingen bij leveranciers gegenereerd als de klant een order had ingeschoten. Anno nu is bij klanten track & trace hot, dus moet bijvoorbeeld van alle componenten het serienummer worden ingescand en worden alle testdata digitaal bewaard.
Plannen op leadtime en capaciteit
Voor digitale procesbesturing werkt VHE met een eigen systeem, Zerox geheten, dat vier modules omvat: Design, Build, Maintain en Management. In Design werkt VHE aan automatisering van het ontwerpproces. Bij Build gaat het onder meer om de productieplanning, de monitoring van kwaliteit en efficiency en de technische ondersteuning van medewerkers (met digitale werkinstructies). Maintain omvat track & trace, spares management en beheer van servicedata. Management tot slot bevat een soort cockpit voor de procesbesturing en beheert de leveranciers- en klantrelaties. De productieplanning vindt plaats op basis van leadtime en capaciteit. Uitdagingen daarbij zijn de variëteit aan producten, de sterke fluctuaties in orders en de geringe orderomvang, waardoor er per dag tot wel honderd orders de werkvloer opgaan en er gemakkelijk ‘files’ kunnen ontstaan.
Slimmer en gedetailleerder
Frank van Seggelen, manager automatisering, demonstreert de digitale productiebesturing van de kabelassemblage bij VHE.
Zerox is nog volop in ontwikkeling, benadrukt Joop Essing. Zo wil VHE, met hulp van JADS (Jheronimus Academy of Data Science van de universiteiten van Eindhoven en Tilburg), meer met kunstmatige intelligentie (AI) gaan werken. AI moet helpen om de planning nog slimmer en gedetailleerder te maken. Bijvoorbeeld door orders aan specifieke medewerkers toe te wijzen, afhankelijk van hun competenties en ervaring. Of door het systeem te laten adviseren welke medewerker – gebaseerd op diens werkhistorie – welke training zou moeten volgen. Of welke controles bij welke medewerker kunnen worden overgeslagen omdat daar (bijna) nooit fouten zijn geconstateerd. ‘In stappen willen we naar meer diepgang in de planning van orders’, vertelt operations director Marc van Happen. ‘We kijken nu naar beschikbaarheid van mensen, benodigde competenties, de tijd die ervoor staat en de geplande eindtijd. We willen nog meer naar processen gaan kijken, ook naar incidenten, om te zien of daar patronen in te herkennen zijn. Bijvoorbeeld als we denken dat een persoon vier uur nodig heeft om een kabel te maken en hij blijkt er zes uur over te doen. Dan moeten we dus zo slim zijn dat we kunnen bepalen of er sprake is van een calculatiefout, of dat we die persoon nog meer moeten trainen of dat we gewoon moeten vragen wat er aan de hand is.’ Vanaf 2013 heeft VHE zijn medewerkers in de Eindhovense vestiging meegenomen bij de invoering van Zerox. Essing: ‘Het is onderdeel van de bedrijfscultuur geworden, ze zien het niet als controleren.’ In de lean fabriek in Veldhoven is VHE pas recentelijk begonnen met de introductie van Zerox en daar loopt het minder soepel. ‘We hebben het nu te snel gedaan en daardoor weerstand opgeroepen. Voor medewerkers voelt het dan wel als controle.’
Zelf bouwen
Al met al is het besturingssysteem voor VHE een veelomvattend systeem en dat brengt Essing tot een verzuchting: ‘Waarom is er geen geschikte IT-tool voor procesbesturing op de markt? En hoe zorgen we dat onze eigen tool onderhoudbaar is en we niet te afhankelijk zijn van de één, twee personen die deze bouwen?’ Hij roept er bij leden van het platform herkenning mee op en ook wel erkenning. ‘Zo’n systeem moet ook heel breed zijn, van statistische informatievoorziening over elke werkplek tot kwaliteitsborging en urenregistratie’, weet Gerlof van den Haak, operations director van Lely. Dat is natuurlijk bij elk bedrijf weer net even anders ingericht en dan doet zich de aard van de productiemanager gelden. ‘Wij denken allemaal als techneuten: we weten het zelf beter en vinden ons eigen proces uniek. Maar moet je wel uniek willen zijn met je proces, het gaat toch om je product?’ Thomas Luiten, mede-eigenaar van LeanTeam, pleit ervoor om een besturingssysteem gelaagd en modulair te bouwen. ‘Je kunt bijvoorbeeld met standaard-ERP van Exact werken plus bedrijfsspecifieke modules. De IT moet je wel bij jezelf houden, dat is toch de jus van je bedrijf.’ Daar kan Essing zich in vinden. ‘De IT-tool is key voor ons. Die willen we juist zelf bouwen omwille van de snelheid, want eerst een jaar nadenken en dan een jaar gaan bouwen, dat kan niet meer. Tegen die tijd is het alweer achterhaald. Een generiek systeem gebruiken is lastig, want wij zijn inderdaad eigenwijs. Dus moeten we het altijd met eigen modules aanvullen.’
Accountmanager Rick Valkenburg leidt hier de rondleiding bij VHE. Per dag gaan tot wel honderd orders (de blauwe bakken op de voorgrond) de werkvloer op.
Monkeyproof maken
Belangrijk element is de digitale werkplek in productie. Bij de inrichting daarvan blijft de medewerker een cruciale factor en dus is het onderliggende mensbeeld van belang. Moet je de productiebesturing volledig monkeyproof maken om zeker te stellen dat je aan de kwaliteitsnorm van de klant voldoet? Of moet je juist vertrouwen op het vakmanschap van de medewerker en hem enige vrijheid geven bij z’n werk, zodat hij gemotiveerd en alert blijft? Het heeft ook alles met de actuele arbeidsmarktproblematiek te maken. Kun je gekwalificeerde mensen aantrekken en behouden, of ben je aangewezen op ‘zij-instromers’ die niet per se intrinsiek gemotiveerd en lang niet altijd honkvast zijn. ‘Voor werk waarin het draait om continu verbeteren zijn vakmensen nodig, voor het standaardwerk kun je beter anderen inzetten’, vindt Van den Haak. Daarmee triggert hij Essing. ‘Het productiesysteem helpt het werk makkelijk te maken voor de mensen, omgekeerd kan de vakman helpen de inrichting van het systeem te verbeteren. De vraag daarbij is hoe je mensen traint in het goed uitvoeren van hun taken. Daarmee sorteer je eigenlijk voor op de introductie van cobots, die je immers ook moet trainen.’
Verantwoordelijkheid geven
Wat betreft de optimale aansturing van medewerkers, heb je te maken met verschillende karakters, weet Marc van Happen. ‘De één wil elke keer wat anders, de ander wil week in, week uit hetzelfde werk doen.’ Dat heeft ook invloed op de structurering van het werk. ‘Het aantal stappen waarin we een opdracht opknippen, kunnen we afhankelijk maken van de ervaring van de medewerker.’ Zo gaat het richting sturen op de verantwoordelijkheid die mensen willen en kunnen nemen en dat vinden sommige platformleden toch wel ver gaan. Niet dat medewerkers bij VHE constant op de vingers worden gekeken, tekent manager automatisering Frank van Seggelen aan. ‘De first-piece check blijft natuurlijk altijd, daarna kunnen mensen hun eigen gang gaan en bij vragen altijd bij de productietrainer terecht.’ Bovendien hoeven medewerkers niet te blijven vastzitten in hun huidige werk. VHE biedt veel mogelijkheden voor doorstroming, met name van de kabelafdeling naar de paneelbouw, zegt Essing. ‘Aan onze monteurs die proto’s bouwen, geven we bijvoorbeeld heel veel verantwoordelijkheid. Wij pretenderen dat we alles van a tot z doen. Daar komen heel verschillende werkzaamheden bij kijken en daar zetten we dus heel veel verschillende mensen op.’ Hij blijft nog wel met een haast filosofische vraag zitten. ‘De mens leert van fouten, heet het. Maar hoe zit het dan bij 1 promille (één fout per duizend stuks toegestaan, red.). Waar zit dan nog het leren en de creativiteit?’
Prikkelende vragen
Patrick Kilkens, supply chain manager bij NTS, gooit enkele prikkelende vragen in de groep. ‘Als je medewerkers voor hun werk criteria gaat opleggen, bijvoorbeeld vastgelegd in kpi’s (key performance indicators, red.), hoe voorkom je dan dat ze alleen daarop focussen en andere belangrijke zaken, zoals langetermijndoelen, uit het oog verliezen?’ Essing herkent de vraagstelling. ‘In mijn verhaal heb ik nu de nadruk gelegd op sturing. Maar vanuit ons dna willen we dat mensen blijven experimenteren en hun vinger opsteken als ze een idee hebben.’ Concreet wordt er nu gewerkt aan de inrichting van een VHE-wiki, waarin medewerkers hun ideeën kunnen voorleggen aan de productietrainer. Pascal Bos, manager engineering van JAZO Zevenaar, vertelt over Mijn Idee: de indiener van een serieus idee wordt bij JAZO de ‘ondernemer’. ‘Dat resulteerde het eerste jaar in 256 ideeën die ze zelf hebben uitgevoerd; het leverde hun een kleine beloning en vooral veel trots op.’
Creatief boekhouden
Ook de tweede vraag van Kilkens gaat over de medewerker die graag wil voldoen aan de norm. ‘In de basis willen productiemedewerkers dat de nacalculatie voor hun werk overeenkomt met de voorcalculatie. Hoe voorkom je dan dat als ze bij productieorder A nog dertig minuten over hebben na afronding van de werkzaamheden en bij productieorder B nog dertig minuten tekortkomen, ze creatief gaan boekhouden, waardoor potentiële verbeteringen niet naar voren komen?’ Oftewel, wat is de psychologische impact van een voorcalculatie? Bij VHE denken ze daar zeker over na. ‘Wij rekenen mensen er niet op af als ze de voorcalculatie niet halen’, zegt Van Happen. ‘We denken er zelfs over na of we niet op het werkformulier bijvoorbeeld tachtig dan wel honderd uur moeten zetten, afhankelijk van de ervaring van de medewerker.’ Daar kan de AI van JADS zeker bij helpen, denkt Luiten.
Omgaan met wijzigingen
Blijf op de hoogte van nieuws uit de industrie, Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar aan info@linkmagazine.nl
Voor Van den Haak is het allemaal toch te veel managen op getallen. ‘Als productiemanager zie ik op de werkvloer de problemen zelf wel; daarvoor hoef ik niet naar de getallen te kijken. De oorzaak zit ’m vaak in de vele wijzigingen vanuit engineering. Wijzigingen zijn essentieel voor innovatieve bedrijven, zeker om een korte time-to-market te realiseren. Anderzijds geven ze extra variatie in processen die lastig te beheersen is.’ Essing ziet hier uiteindelijk het bestaansrecht voor VHE en de maakindustrie in de regio, van groot-Eindhoven tot heel Nederland: het goed kunnen omgaan met wijzigingen. ‘Want naarmate onze klanten innovatiever zijn, en dus met meer wijzigingen komen, passen ze beter bij ons.’
VHE legt zich toe op industriële automatisering met de disciplines engineering, panelenbouw en kabelassemblage.
Platform Productiviteit
Het platform Productiviteit, begin 2019 opgericht door Link Magazine, is bedoeld om ondernemers en managers op een ongedwongen manier met elkaar te laten praten over verbeteringen in hun productieprocessen en de supply chain. De leden knopen daar graag een bedrijfsbezoek aan vast. Dit keer treedt VHE op als gastheer. Vertegenwoordigers van FMI Instrumed, itsme, JAZO Zevenaar, Lely, Masévon Group, NTS, Prodrive Technologies en Vencomatic Group geven acte de présence. Ook Boers & Co, BOZ Group, Matas Electronics, Timmerije en Wila maken deel uit van het platform.
