Bedrijven, onderwijs en onderzoek werken straks samen in nieuw onderkomen.
In augustus wordt in Zwolle de hightech-makersvillage Perron038 in gebruik genomen. Binnen het open-innovatie-ecosysteem ontwikkelen onderwijsinstellingen, bedrijven en onderzoekers straks samen digitale productietechnologie. Talent krijgt er alle ruimte. Om zo ook het sterke wij-gevoel te creëren dat al wel in het Eindhovense wordt waargenomen, maar nog niet in het Zwolse.
Het heeft bijna iets altruïstisch. Nee, de bedoeling van Perron038 is niet dat de deelnemende bedrijven hun investeringen erin – ‘al gauw vijf tot zeven miljoen euro in de komende tien jaar’ – moeten terugverdienen. De uitkomsten hoeven niet te zijn dat er technologische ontwikkelingen uit voortkomen die op enig moment vertaald kunnen worden in een versterking van het businessmodel van de ITM Group, verzekert managing director Jeroen Slobbe.
‘Familiariteit’
Perron038. De naam verwijst naar de locatie, vlak achter het station van Zwolle. Daar wordt momenteel gewerkt aan het upgraden van een bestaand gebouw, eigendom van NS Stations. In het pand moeten activiteiten van bedrijven, onderwijs en onderzoek elkaar vinden. Bedrijven als ITM, AWL, Tricas, MechDes en participatiemaatschappij Wadinko, onderwijsinstellingen waaronder hogeschool Windesheim en het Deltion College, en onderzoekers van het Fraunhofer Project Center en Universiteit Twente, participeren. Er moet een open omgeving komen waarin partijen uit de regio rond Zwolle op eendrachtige wijze samenwerken, met oog voor de lange termijn en het gemeenschappelijk belang. Een ‘familiariteit’ die de Eindhovense Brainport heeft met haar gemeenschappelijke Philips-historie, maar die de kop van Overijssel nog node mist, zo analyseert Slobbe de noodzaak van Perron038.
Open-innovatie-ecosysteem
‘Het is voor de betrokken bedrijven geen investering die zich op enig moment rechtstreeks moet vertalen in bedrijfseconomische winst. Voor innovatie hebben wij als ITM niet per se een Perron038 nodig. Wij opereren al in samenwerking met ketenpartijen, met kennisinstellingen als universiteiten. Dit initiatief is in de eerste plaats gericht op het ontstaan van een open-innovatie-ecosysteem. Het draagt bij aan een regio waar het prettig wonen en werken is, en waar goed onderwijs gevolgd kan worden dat nauw aansluit bij wat er speelt in het regionale bedrijfsleven. Lokale bestuurders beschikken vaak wel over de budgetten, maar weten niet hoe ze die gelden zinvol moeten inzetten. En een onderwijsinstelling als Windesheim biedt wel technologisch onderwijs, maar heeft niet altijd de mensen die kunnen doceren over bijvoorbeeld augmented reality, virtual reality, robotica, artificial intelligence, data-analyse, et cetera. Perron038, gedreven door de ondernemende praktijk, kan wel die zinvolle minor-projecten bieden plus de experts om de projecten te begeleiden.’ Daarnaast hebben de betrokken bedrijven vaak betere ingangen bij toeleveranciers als Festo, Beckoff en ABB, zodat talenten kunnen werken met de meest innovatieve productietechnologie, aldus Slobbe.
Digitale technologie en talent
Het ontwikkelen van hoogwaardige, digitale technologie staat centraal binnen Perron038. Om daarmee een bijdrage te leveren aan een toekomstige productieomgeving die niet meer is opgebouwd uit dedicated productielijnen, maar uit losse werkcellen die in continue onderlinge afstemming het werk precies dan uitvoeren wanneer dat het meest efficiënt en effectief kan. ‘Vandaar ook de betrokkenheid van Fraunhofer dat zich in Nederland helemaal toelegt op het ondersteunen van maakbedrijven bij hun digitaliseringslag.’ Daarnaast is het ontwikkelen van bestaand en nieuw talent een belangrijke pijler onder Perron038, om zo de toekomst van de hightech maakindustrie vorm te geven, stelt Slobbe.
Maar Perron038 richt zich dus niet specifiek op de behoeften van de initiatiefnemers. ‘Het wordt een geïntegreerde, verdiepende ontwikkelomgeving van algemeen nut van de partijen die erin participeren. We nodigen dan ook nadrukkelijk bedrijven uit de brede regio uit om met ons mee te doen. Als over een jaar of vijf à tien blijkt dat het onderwijs, het onderzoek en het ondernemerschap in deze regio zijn versterkt, maar het zwaartepunt in die samenwerking is komen te liggen op robotica-oplossingen met veel meer direct nut voor een AWL dan voor ITM, dan nóg is Perron038 ook voor mij zeer geslaagd. Perron038 wordt een open omgeving voor iedereen die vooral iets wil komen brengen.’
Hightech-makersvillage
Momenteel lopen in Perron038-verband de eerste onderzoeksprojecten met onder andere Fraunhofer. Intussen wordt het pand achter het station, Hal 22, opgeknapt en ingericht. Het streven is in augustus, bij de start van het nieuwe studiejaar, alles op orde te hebben: ‘Een hightech-makersvillage met twee lagen, met werkunits en machines en in het hart een plek voor inspiratie en ontmoeting’, zegt kwartiermaker Marius Woldberg, voormalig directeur van Kennispoort Regio Zwolle.
‘Perron038 wordt een open omgeving voor iedereen die vooral iets wil komen brengen’
Ten strijde tegen het plastic rietje
Het wordt alom gezien als één van de meest kwalijke ingrediënten in de plastic soup waartegen Boyan Slat met zijn Ocean Cleanup-systeem ten strijde trekt: het plastic rietje. In de loop van dit jaar doet Groot-Brittannië het gebruik ervan volledig in de ban, per 2021 geldt dat voor de EU. Bij ITM (de letters staan voor International Tobacco Machinery) in Kampen hebben ze alle verstand van het in hoog tempo produceren van hulsjes van hoogwaardige kwaliteit. Het bedrijf, dat zich met zijn competenties steeds meer wil toeleggen op andere, maatschappelijk verantwoorde producten, ziet hier kansen. Het papieren rietje bestaat natuurlijk al, maar als dat 10 minuten in een drankje staat, wordt het zacht. ITM heeft een spintechnologie ontwikkeld waarmee een dun strookje papier spiraalsgewijs wordt gewikkeld tot een stevig rietje. En dat in een tempo van 100 meter riet per minuut. In juni gaat ITM ermee de markt op: die is naar schatting zo’n 6 biljoen (!) rietjes groot. Met een verleden in de sigarenproductie – onder andere van het merk Olifant – is het de intentie niet de machine, maar de rietjes te vermarkten. De eerste rietjesfabriek komt in Kampen. Ook komt er een center of excellence voor deze technologie in Luxemburg. ITM wil daarna meer eigen productievestigingen elders in Europa neerzetten en de technologie in licentie vermarkten aan producenten buiten Europa.
