Een rondbelactie onder bedrijven met vestigingen in Rusland maakt duidelijk dat de lange arm van het Kremlin ook Nederlandse industriële bedrijven raakt. Om te voorkomen dat hun Russische medewerkers in problemen komen met hun overheid, moeten ze heel omzichtig over de oorlog in Oekraïne praten, zo laten ze weten. Dus wordt volstaan met een korte, zo neutraal mogelijk geformuleerde reactie van het buitenlandse hoofdkantoor.
‘We hebben alle nodige stappen ondernomen om de impact op onze bedrijfsactiviteiten tot een minimum te beperken. Dit omvat onder meer het waarborgen van de leveringszekerheid van energie en grondstoffen en het borgen van onze transportlogistiek’, aldus Sarah Herweg Vice, President Communications & Branding Europe bij het hoofdkantoor van Schaeffler in Schweinfurt (D) in een schriftelijke reactie. Schaeffler heeft in Oekraïne zes mensen in dienst en in Rusland in totaal 174 mensen.
‘Te volatiel’
Sommige bedrijven vinden de situatie ‘te volatiel’ om een reactie op te kunnen geven. Hun commentaar volgt zodra het conflict meer gestabiliseerd is en ook de sancties van de EU meer zijn uitgekristalliseerd, zo zeggen ondernemers toe. Andere bedrijven willen sowieso niet graag over de bühne brengen dat hun business serieus geraakt wordt door de oorlog. Of, als dat niet het geval is, toch zover mogelijk van dat beeld wegblijven. Dat geldt zeker voor bedrijven die beursgenoteerd zijn en die de omzet die de laatste jaren in Rusland behaald is vanwege de ‘koersgevoeligheid’ niet kwijt willen. ‘Geraakt worden’ staat meestal voor het wegvallen van omzet doordat er niet geleverd kan worden. Niet dat machinebouwers dan vaak met de spullen blijven zitten. Die gaan naar klanten in andere landen die een week geleden dachten nog maanden op hun machine te moeten wachten.
Terugstorten niet mogelijk
Het abrupt afschakelen van Rusland van het internationale betalingsnetwerk Swift heeft zo ook zijn effecten. Daardoor kunnen reeds geleverde goederen niet betaald worden. Of, andersom, kan er niet geleverd worden terwijl de Russische klant vooruit heeft betaald. Terugstorten is echter niet mogelijk. Sommige softwarebedrijven maken gebruik van modules die door Russische programmeurs zijn ontwikkeld. Licentievergoedingen afdragen is momenteel echter onmogelijk. Veelal is de sourcecode in bezit, dus zijn er voor de korte termijn geen problemen.
Emoties
Hun terughoudendheid om te reageren wil vanzelfsprekend niet zeggen dat de oorlog de directeuren in kwestie niet persoonlijk raakt. Omdat ze het niet met hun geweten kunnen verenigen trekken ze zich volledig terug uit Rusland, zo laten enkele machinebouwers weten.
Een Russische inval in heel Oekraïne had Remy Lubbe, ceo van groenbedrijf Molter, in zijn wildste dromen niet voorzien, zo vertelt hij in Forum, het opinieblad van VNO NCW. Molter kweekt en veredelt vaste planten en exporteert ze wereldwijd naar meer dan 30 landen. Lubbe kwam één keer per maand in Oekraïne, De dag dat Poetin binnenviel zal Lubbe niet snel vergeten. ‘Omdat ik zo internationaal werk, check ik ’s ochtends als eerste de nieuwssites. Ik hing direct aan de app en telefoon naar mijn meest warme contacten.’ De eerste Nederlander die Lubbe belt, woont tussen Kiev en het vliegveld in. Hij vertelt dat ze die ochtend om 5 uur werden gewekt door raketinslagen op de luchthaven. Hoorbaar geëmotioneerd vertelt Lubbe: ‘Het hele huis stond te trillen. Kiev is omringd door rivieren. Bang dat de bruggen gebombardeerd zouden worden, reden ze om 6 uur al de stad uit, op weg naar Nederland.’
