Binnen kleine bedrijven worden strategische keuzes vaak sterk bepaald en beïnvloed door de DGA (directeur/grootaandeelhouder). Uit dat onderzoek blijkt dat netwerken van ondernemers een belangrijke informatiebron kunnen zijn. ‘Netwerkpartners kunnen een ondernemer helpen bij zijn dagelijkse taken, maar ook zeker bij onderwerpen die van invloed zijn op een duurzame toekomst voor het bedrijf. Uit eerdere onderzoeken blijkt dat het gebruik van netwerken door ondernemers goed is voor de continuïteit en groei van bedrijven. Dat geldt met name voor kleine bedrijven’, Aldus het onderzoek van Jan-Willem Kamp waarop hij is afgestudeerd aan de Universiteit Twente, Faculty of Behavioural, Management and Social Sciences, voor het behalen van zijn MBA.
In zijn onderzoek gaat hij in op het maken van strategische keuzes in vier verschillende fases van besluitvorming.
Initiatiefase: netwerk minder belangrijk
In deze aanloopfase krijgt een ondernemer het gevoel dat er iets verandert en/of er dus iets verandert dient te worden. Het blijkt dat in deze eerste fase van het strategische proces de inbreng van netwerk partners relatief laag is. In 22% van de gevallen werd er een netwerk partner betrokken. Alle betrokken personen waren bestaande relaties voor de DGA met enerzijds veel industrie/technologisch specifiek kennis of met anderzijds veel business en ondernemers ervaring. Deze netwerk partners droegen enerzijds bij door een business opportunity te creëren en anderzijds door als adviserend en inspirerend sparring partner te fungeren. Het is daarbij interessant om te vermelden dat de laatste genoemde groep niet perse in dezelfde industrie actief hoeft te zijn als de DGA. Wat ook naar voren komt is dat voor de laatste genoemde groep DGA’s kiezen voor personen waar ze een bepaalde connectie mee hebben, en waar ze tegelijkertijd een sterke vertrouwelijke relatie mee onderhouden, aldus Kamp.
‘Zoals eerder uitgelegd maken we ook onderscheidt tussen ‘strategische keuzes’ en ‘minder strategische keuzes’ om te zien of dit invloed heeft op de inbreng van netwerk partners. Uit de bevindingen maken we op dat de inbreng van netwerk partners voor ‘strategische keuzes’ significant meer was dan voor ‘minder strategische keuzes’. Alle ‘minder strategische keuzes werden van binnenuit geïnitieerd. Wat we zien is dat de het merendeel van de ‘strategische keuzes’ wordt aangezwengeld door DGA’s die zelf extern georiënteerd zijn.’
Variatiefase: netwerk heeft meeste impact
Tijdens deze fase verzamelt de ondernemer allerlei informatie, al dan niet vanuit verschillende invalshoeken/perspectieven om een beter beeld te krijgen van het strategische issue. In deze fase was de inbreng van netwerk partners veruit het meest. In 90% van de gevallen werden er 1 of meer netwerk partners betrokken tijdens deze fase van het strategische proces. Naar aanleiding van de bevindingen kunnen er vier verschillende groepen netwerk partners worden onderscheiden.
- 1. De eerste groep noemen we de ‘toezichthoudende partijen’ bestaande uit business coaches, commissarissen, accountants en minderheidsaandeelhouders (kapitaal/kennis krachtige investeringsmaatschappijen). Deze netwerk partners waren in 30% van de variatiefases van het strategische proces betrokken. DGA’s onderhouden sterke vertrouwensrelaties met deze partners en de meest belangrijke motivatie voor DGA’s om deze personen te betrekken is vanwege de kennis die ze bezitten in combinatie met de grote dosis ervaring die ze hebben opgedaan.
- 2. De tweede groep kan worden gekwalificeerd als ‘industrie-specifieke partners’ bestaande uit directeuren/managers van concurrenten, klanten en leveranciers. Deze groep wordt betrokken in 45% van de variatiefases. Zeer interessant is het feit dat DGA’s alleen maar partners benaderen met wie ze bestaande relaties hebben en benadrukken ze het belang van een bepaalde ‘connectie’ met de netwerk partner. Bovendien prefereren DGA’s ‘industrie-specifieke partners’ die al lange tijd mee gaan in de markt. Logischerwijs zien we dat deze groep netwerk partners hoofdzakelijk bijdraagt door industrie specifieke informatie te delen.
- 3. De derde groep bestaat uit co-ondernemers, netwerkclubleden en mensen uit de sociale kring en scharen we daarom samen onder de noemer ‘business en/of sociale partners’. Deze groep netwerk partners wordt het meest frequent betrokken van alle netwerk partners tijdens de variatiefase, met een percentage van 63%. De relaties met deze netwerk partners zijn vriendschappelijk, de informatie/advies uitwisseling is wederkerig en er voor beide partijen spelen er geen economische belangen. De meest belangrijke reden voor DGA’s om deze personen te betrekken is omdat ze hen vertrouwen. Vervolgens, als deze essentiële factor aanwezig is, geven DGA’s aan dat ze naar deze partners luisteren vanwege: hun ondernemers/business ervaring, bekendheid met het strategische onderwerp en eerdere ervaringen met deze persoon. In de meeste gevallen wordt de mening gevraagd van deze netwerk partners, en informeren ze de DGA over het onderwerp.
- 4. De vierde en laatste groep kan worden gelabeld als ‘professionele partners’. Deze groep heeft met 13% de minste betrokkenheid tijdens de variatiefase van het strategische proces. Wat we zien is dat DGA’s zowel bestaande als niet bestaande relaties hebben met betrokken professionele partners. De voornaamste reden waarom ze worden betrokken is vanwege hun specifiek kennis, vaak industrie of technologie specifiek. Vaak is het zo dat DGA’s bepaalde kennis niet in huis hebben en daarom deze partners raadplegen. Door hun specifieke input zien we ook dat deze groep als ze betrokken worden vaak ook een significante invloed hebben op de uiteindelijke strategische keuze. Grappig is dat DGA’s vaak in contact komen met deze groep partners doordat ze worden geadviseerd door andere netwerk partners.
Selectiefase: inbreng netwerk laagst
In deze periode bepaalt de ondernemer welke keuze gemaakt wordt. In deze fase was de inbreng van netwerk partners het laagst. In minder dan 10% van de gevallen werd er een externe partner betrokken. Het interne team heeft een belangrijke rol want in meer dan 50% van alle gevallen zijn zij betrokken. In 45% van de gevallen is het zelfs alleen de DGA die een rol speelt. In het kleine aantal gevallen waar dus wel een externe rol is weggelegd voor een netwerk partner gaat het vaak om ‘experts’ die specifieke kennis inbrengen. Het gaat dan ook vaak om ‘strategische keuzes’. DGA’s benadrukken ook de belangrijke rol van het interne team bij het maken van ‘strategische keuzes’. De bevindingen lijken aan te tonen dat de invloed van het interne team hier significanter is dan voor ‘minder strategische keuzes’. Dit zou natuurlijk te maken kunne hebben met het feit dat ‘strategische keuzes’ een meer drastische verandering teweeg brengen en dus de dagelijkse taken van interne mensen meer gaan veranderen.
Retentiefase: experts uit het netwerk worden betrokken
De fase waarin de uiteindelijke strategische keuze geïntegreerd wordt in en geadopteerd wordt door de organisatie. In deze laatste fase werd in 15% van de gevallen een netwerk partner betrokken. De netwerk partners die betrokken werden door DGA’s kunnen het best worden gekarakteriseerd als ‘experts’ doordat zij specifieke kennis inbrengen die helpt bij het integreren van de strategische keuze. Ondanks dat het level van specifieke kennis het meest belangrijk is om ze te betrekken vinden DGA’s het daarnaast ook erg belangrijk dat zij een bepaalde ‘klik’ voelen met deze externe partner.
In 85% van de gevallen worden er geen netwerk partners betrokken en is het de DGA samen met zijn interne team die de strategische keuze inpassen.
Bewustmaken van gedrag
Dit onderzoek geeft DGA’s/ondernemers, aldus Kamp, de mogelijkheid om zich meer bewust te worden van hun gedrag tijdens het maken van strategische keuzes, en dan met name het al dan niet gebruiken van hun netwerk. ‘Het laat zien welke netwerk partners worden betrokken, waarom deze worden betrokken, hoe zij eigenlijk bijdragen en wat de invloed is van deze bijdrage op de uiteindelijke strategische keuze. Daarnaast geeft het DGA’s/ondernemers een kans om te zien in welke fase van het strategische proces zij externe mensen betrekken, en laat het zien dat ze de rol van netwerk partners verschilt voor meer ‘strategische keuzes’ in vergelijking met ‘minder strategische keuzes’.’
