SynAffix versnelt ontwikkeling unieke ‘labels’
Met een nieuwe, zelf ontwikkelde methode voor het koppelen van een antilichaam en een toxine heeft SynAffix een veelbelovende technologie in handen voor het ontwikkelen van een doelgerichte kankertherapie. Inmiddels heeft het bedrijf investeerders en farmaceutische bedrijven weten te interesseren en komt de eerste klinische validatie in zicht.
De kiem werd gelegd aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Floris van Delft, een van de oprichters, werkte daar als universitair hoofddocent. Medeoprichter en directeur operations/technology development , gepromoveerd aan dezelfde universiteit: ‘Floris en ik delen de interesse in bioconjugatie en kopervrije kliktechnologie. Kort na de patentaanvraag op het molecuul bicyclononyne (BCN) kwam het idee op om samen een bedrijf op te richten om BCN te vercommercialiseren.’ Dat betekende in 2010 de start van SynAffix, met als hoofddoel BCN aan te bieden als reagent, zodat andere partijen er zelf nieuwe toepassingen mee kunnen ontwikkelen. Kort daarna werd de huidige ceo, Peter van de Sande, aangetrokken voor de nodige industriële en businesservaring.
Met de term ‘kliktechnologie’ verwijst SynAffix (synthesis en to affix, het aan elkaar koppelen van twee componenten, de kernactiviteit van het bedrijf) naar de snelheid waarmee het koppelen gebeurt. Oorspronkelijk betrof het azide en alkyn, die door middel van een koperkatalysator razendsnel met elkaar reageren tot het gewenste product. Voor het laten reageren van die twee componenten in de aanwezigheid van biologische materie, is koper echter ongewenst vanwege de nadelige gevolgen voor eiwitten en dna. De oplossing van SynAffix is te werken met het uiterst reactieve bicyclononyne, BCN, als alkyn. ‘Omdat wij de kliktechnologie graag wilden toepassen op biologische systemen, meer specifiek op eiwitten, hadden wij een methode nodig om een van de componenten selectief te installeren op een eiwit’, zegt Van de Sande. ‘Met behulp van de valorisation grant van STW hebben we kunnen zoeken naar de meest geschikte methode en zo een baanbrekende technologie ontwikkeld, GlycoConnect. Het vormt één interessant stukje van de puzzel, waarmee partnerbedrijven een nieuwe generatie state-of-the-art kankertherapieën kunnen ontwikkelen.’
Commercieel potentieel
Technologiestichting STW, die excellent technisch-wetenschappelijk onderzoek en de maatschappelijk-economische toepassing ervan financiert met subsidies, kende een valorisation grant toe van 25.000 euro voor de eerste fase (haalbaarheid). Daarin bleek de technologie al snel veelbelovend. ‘Op het moment van toekenning was alles nog heel prematuur. We hadden een molecuul ontwikkeld, maar moesten nog kijken wat we ermee konden. Dankzij de bijdrage van STW konden we de grenzen van BCN verkennen en zo goed in kaart brengen. Daarnaast hebben we marktonderzoek gedaan om te zien op welke andere commerciële vlakken we ons zouden kunnen bewegen. De toepassingen van deze nieuwe technologie zijn immers legio’, verklaart Van Berkel.
Ook voor de tweede fase van de grant kreeg SynAffix groen licht, en 200.000 euro van STW. ‘De commissie oordeelde dat het businessplan veel commercieel potentieel had. Bovendien toonden de ondernemers zich zeer gemotiveerd’, verklaart Wouter Segeth, program officer bij STW en secretaris annex spreekbuis van de beoordelingscommissie. Aan positieve punten geen gebrek. ‘Een sterke technologie met unieke componenten voor het chemisch labellen van eiwitten. Overtuigend model voor waardevermeerdering en met trade sale (verkoop van onderneming aan sectorgenoot of investeerder, red.) een interessant verdienmodel’, somt Segeth op. ‘Verder werd er al geld verdiend met de verkoop van BCN, was er sprake van een goede ip-basis (voor intellectueel eigendom, red.) en had men de juiste samenwerkingspartners in het vizier.’ Op dat moment, begin 2012, plaatste de commissie nog wel wat kanttekeningen omdat het een nieuwe, onbekende markt betrof, wat meer risico met zich meebrengt.
In de tweede fase ontwikkelde SynAffix de benodigde complementaire technologie om een toxine te kunnen koppelen aan een antilichaam, dat vervolgens een tumor binnendringt en daar doelgericht kankercellen vernietigt. Gezonde cellen blijven onaangetast, wat resulteert in minder bijwerkingen dan bijvoorbeeld bij chemotherapie. ‘Deze zogeheten antilichaam-drug-conjugaten (ADC’s) zijn op dit moment de belangrijkste toepassing van GlycoConnect, omdat deze technologie ADC’s produceert die zowel homogeen als stabiel zijn. Homogeniteit houdt in dat geen ongewenste bijproducten gevormd worden, wat een positief effect heeft op zowel kosten als effectiviteit’, legt Van de Sande uit. ‘En stabiliteit is belangrijk omdat je niet wilt dat het toxine loskomt en schade toebrengt aan andere cellen.’
Snellere ontwikkeling
De ontwikkeling van nieuwe medicijnen is een langdurig proces, onder meer vanwege het valideringstraject, en vergt doorgaans een miljoeneninvestering. Vorig jaar wist SynAffix een aantal investeerders te interesseren voor dit traject: het Zwitserse Aravis, MS Ventures (durfkapitaalfonds van Merck Serono) en twee Nederlandse partijen: BOM Capital en BioGeneration Ventures. De investeerders zijn ook vertegenwoordigd in de raad van bestuur. ‘Zij openen nieuwe mogelijkheden voor SynAffix om de ontwikkeling van de technologie te versnellen.’ Daarnaast is SynAffix diverse samenwerkingsverbanden met toonaangevende farmaceuten aangegaan, in zowel de Verenigde Staten als Europa. Over de inhoud van die samenwerkingen willen beide directeuren dit kwijt: ‘Het gaat voornamelijk om projecten waarbij we kijken hoe goed onze technologie past bij de antilichamen en toxines die farmaceutische bedrijven al in handen hebben voor een bepaalde toepassing. Daarna gaan we om tafel zitten en kijken we hoe GlycoConnect commercieel toe te passen is, doorgaans op basis van een licentie op de technologie.’
Klinische trials
Hoewel inmiddels vijf jaar en een reeks patenten verder, is introductie van de nieuwe medicijnen voorlopig nog niet in zicht. Wel is de benodigde opschaling voor klinische en commerciële productie reeds voorhanden en staan voor eind dit jaar immuno-toxicologische studies in apen gepland. ‘En dan is onze technologie nog maar één stap verwijderd van klinische trials. Die verwachten we binnen twee jaar, in samenwerking met een van onze farmaceutische partners, te kunnen starten. Daarna zal het naar verwachting nog eens vijf jaar duren voor de nieuwe antikankermedicijnen op de markt komen.’
