Pim Kat, oprichter van PhotonFirst en pionier op het gebied van geïntegreerde fotonische meetsystemen, is Koninklijk onderscheiden als Officier de Orde van Oranje-Nassau. Op donderdag 16 december, bij gelegenheid van zijn pensionering, heeft hij het lintje bij hem thuis ontvangen uit handen van de locoburgemeester Jasper Nieuwenhuizen van zijn woonplaats Langedijk in West-Friesland, namens Koning Willem-Alexander.
‘Ik had het nooit kunnen realiseren zonder alle mensen in en rond het bedrijf’
‘Ik ben me niet altijd bewust geweest van wat ik met mijn werk teweeg bracht; je bent toch vooral bezig je gezin te onderhouden en te zorgen dat je niet failliet gaat’, reageerde een trotse Kat met een brede grijns vanaf het erf van zijn boerderij. Gekleed in zijn vertrouwde groene shirt, laarzen aan de voeten, was duidelijk dat hij de onderscheiding niet had zien aankomen. ‘Het is een lange reis geweest met een technologie die nu steeds meer en belangrijke toepassingen krijgt. Maar ik had het nooit kunnen realiseren zonder alle mensen in en rond het bedrijf.’
Er bovenuit stijgen
De hoge onderscheiding in deze Orde wordt niet vaak uitgereikt – ‘maar één keer eerder de afgelopen tien jaar in deze gemeente’, wist locoburgemeester Jasper Nieuwenhuizen. Er komen personen voor in aanmerking die zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor de samenleving. Iemand die in haar of zijn werk bijzondere prestaties levert en zich daarmee onderscheidt van beroepsgenoten, kan worden benoemd in deze orde. ‘Dit moet dan wel echt uitstijgen boven wat normaal gesproken van iemand verwacht mag worden in een dergelijke functie’, en dat is bij Kat zeker het geval, aldus Daan Kersten. Hij is de ceo van PhotonFirst, het bedrijf waarin sinds begin 2021 de activiteiten zijn ondergebracht van Technobis IPS waarvan Kat de oprichter is. Binnen die onderneming heeft Kat de afgelopen vijftien jaar als ‘pionier in integrated photonics sensing, enorm veel tijd, geld, energie, brainpower en wilskracht besteed aan het ontwerpen, ontwikkelen, bouwen, testen en toepassen van geïntegreerde fotonica in een breed scala aan applicaties en demonstrators’. ‘PhotonFirst is hem zeer dankbaar voor het leveren van de pioniersgeest, nieuwsgierigheid en doorzettingsvermogen om een solide basis te leggen voor onze toekomstige groei en de fiber optics sensing markt in het algemeen.’
‘Zag als eerste het fotonica-potentieel’
Het is daarom ook logisch dat Pim Kat de afgelopen jaren met regelmaat aanwezig is geweest in de redactionele kolommen van Link Magazine dat bij uitstek bericht over samenwerking en innovatie in de Nederlandse hightech- en maakindustrie. En vandaar dat ook de uitgever en redactie van Link de voordracht van Kat voor de onderscheiding van harte heeft ondersteund: ‘We hebben Pim Kat leren kennen als een open, authentieke en bevlogen ondernemer die met tomeloze energie nieuwe technologie oppakt en naar de markt probeert te brengen. Hij zag als een van de eersten het enorme potentieel van fotonica, de lichttechnologie die door de EU is aangewezen als een ‘key enabling technology’. Met grote vasthoudendheid heeft hij bijvoorbeeld toepassingen ontwikkeld voor het bewaken van de ‘structurele integriteit’, van lithografiemachines van ASML tot grote passagiersvliegtuigen. Ook heeft hij veel geïnvesteerd in het verpakken van fotonische chips, een cruciale stap naar commerciële toepassingen.’ Fotonica heeft dus op heel veel terreinen grote maatschappelijke impact – en economische impact voor de BV Nederland en het is de overtuiging van uitgever en redactie van Link dat de Nederlandse fotonica-community (onderzoek en industrie) zonder fotonicapionier Kat nu een minder vooraanstaande positie in de wereld bekleden.
Nederland op pole position
Een observatie die alom wordt gedeeld: ‘Pim Kat heeft er met zijn visie, gezonde eigenwijsheid en gedrevenheid mede voor gezorgd dat Nederland een wereldwijd leidende positie heeft opgebouwd in fotonica. Zonder de pioniersgeest en jarenlange inzet van Pim om deze technologie om te zetten in toepasbare producten zou dat niet zijn gelukt. Daarmee staat Nederland op pole position om in de komende jaren vanwege de grote groei van de vraag naar fotonica toepassingen wederom veel banen en economische waarde te kunnen creëren’, aldus Marc Hendrikse, voorzitter van Holland High Tech.
‘Pim Kat is van onschatbare waarde geweest voor het internationaal bekend maken en positioneren van de jonge Nederlandse geïntegreerde fotonica industrie, verbonden in het ecosysteem PhotonDelta. Hij heeft zoveel meer gedaan dan een succesvolle onderneming opgericht. Met zijn visie, enthousiasme en tijd is hij een inspiratie voor startende ondernemers in dit veld, een inspiratie voor wetenschappers en een klankbord voor innoverende bedrijven die met de technologie aan de gang willen’, vult Ewit Roos, CEO van PhotonDelta aan.
Nieuwe onderneming gestart
Pim Kat is ook een man die zijn eigen grenzen goed kent. De uitgever en redactie van Link: ‘Hij zag op tijd in dat hij vooral een technologie-innovator en marktontwikkelaar is en meer aanjager dan manager. Daarom verkocht hij zijn bedrijf Technobis IPS aan een Nederlandse investeerder, zodat mensen die daar meer geschikt voor zijn verder aan de industrialisatie van de technologie kunnen werken. Zelf kan hij zich dan toeleggen op de dingen waar hij goed in is.’
Inmiddels heeft Kat een medische toepassing voor de fotonische meettechniek gevonden waarvoor hij samen met een andere fotonica-voorvechter, de Eindhovense hoogleraar Ton Backx, en twee medici alweer een nieuwe onderneming is gestart, Amazec Photonics. Die ontwikkelt een op fotonica gebaseerde, patiëntvriendelijke en nauwkeurige methode voor het diagnosticeren van hartfalen. Daarmee kan hij bijdragen aan de behandeling en bestrijding van een van de grote moderne volksziektes. De pensionering van Pim Kat, eerder dit jaar 65 geworden, houdt dus allerminst in dat hij de wereld van hightech innovaties verlaat.
