Je moet toch echt een doorgewinterde politicus zijn om met zoveel aplomb te kunnen stellen dat het ‘ombuigingsbeleid’ van het kabinet ervoor gezorgd heeft dat de Nederlandse economie weer goed draait. Zoals Mark Rutte tot vervelens toe herhaalde tijdens de verkiezingscampagne. Natuurlijk weet ook hij wel beter. Natuurlijk weet ook hij wel dat het de ondernemers zijn die zorgen dat de economie draait. ‘Den Haag’ kan hooguit het toerental een ietsje beïnvloeden. De besluiten die wezenlijk zijn voor onze voorspoed, worden niet in het Torentje maar in duizenden directiekamers genomen.
Bij deze Link de Zuid-Nederland-special met daarin een artikel over de kansen die fotonica onze economie biedt. Echter, zoals ondernemer Hans Streng van Luxexcel aangeeft, zijn het niet de overheidsgelieerde organisaties die bepalen of die kansen gepakt worden, maar de ondernemingen. Kleine ondernemingen als Technobis die ervoor hebben gezorgd dat die nieuwe technologie überhaupt commercieel in Nederland bestaat, of grote als ASML en – wie weet – VDL die respectievelijk de enabling technologie en de neus ervoor in huis hebben. Als mensen die voor de uitvoering ervan verantwoordelijk zijn niet zelf de portemonnee hoeven te trekken, worden actieagenda’s – voor onderwerpen als smart industry, Brainport, blockchain of wat dan ook – per definitie geen succes. Niet voor niets zijn de revolving funds van EZ en aanverwante loketten weinig revolving. Niet voor niets zijn juist de private fondsen veel succesvoller: als het zijn eigen centen zijn, denkt een mens het beste na over de bestemming ervan.
In deze uitgave wordt dat laatste ook nog eens door de wetenschap bevestigd. In het artikel over het gebrek aan wederzijdse ‘liefde’ tussen klant en toeleverancier haalt inkoophoogleraar Arjan van Weele de principal-agent-theorie aan die duidelijk maakt dat de relatie tussen een opdrachtgever en leverancier altijd gefrustreerd wordt door maar liefst vier problemen. Eén daarvan is moral hazard: het verschijnsel dat toeleveranciers, eenmaal lekker aan het ontwerpen, ontwikkelen en bouwen op kosten van de klant, de zelfdiscipline in hun uitgavepatroon snel laten varen. Om dat op enig moment door de klant te laten fiatteren met de retorische vraag: ‘Mag het een onsje meer zijn?’
Intussen vaardigt Donald Trump decreten uit voor het leggen van oliepijpleidingen en het heropenen van mijnschachten. Nu heeft die een wat grotere overheidsknop om aan te draaien dan Rutte, maar het economisch effect zal er niet meer om zijn. De afgelopen tien jaar is er een omvangrijke industrie rond duurzame energie ontstaan, van ontwikkelaars en bouwers van zonnecelproductiemachines tot en met bekabelaars van windmolens-op-zee. Met gratis zon en wind in de rug is die markt met geen decreet meer tot staan te brengen. Terwijl de olie & gas niet zal instappen, want ook in die sector geldt: als het zijn eigen centen zijn, denkt een mens het beste na over de bestemming ervan.
Dat alles geldt ook de ontwikkeling van circulaire ketens, het thema van deze uitgave. Laat de overheid zich in deze beperken tot het ruimen van oneerlijke regels en heffingen en de rol van launching customer. Dan draagt ze het meest bij aan economische groei.
Martin van Zaalen
Hoofdredacteur Link Magazine
martin.vanzaalen@linkmagazine.nl
