Het is de bitcoin die de aandacht vestigt op de mogelijkheden van blockchain, maar ook de maakindustrie oriënteert zich nadrukkelijk op de technologie die volgens trendwatchers net zoveel impact zal hebben als de komst van internet. Consultancybedrijf Merino Services onderschrijft die stelling en onderzoekt met verschillende klanten de mogelijkheden en kansen. ‘Met enkele relaties zijn we nu bijna zover dat we een proefcase kunnen gaan draaien. Laten zien dat iets echt werkt is natuurlijk de allerbeste methode.’
Frank Manders, directeur van Merino Services Europa: ‘Blockchain begint aan zijn opmars, zeker weten.’ Foto: Merino Services
‘Blockchain is niet te stoppen’
Frank Manders, directeur van de in Tilburg gevestigde Europese tak van Merino Services, is eerlijk. Eigenlijk had hij dit jaar al de doorbraak verwacht van blockchain in de maakindustrie. ‘Her en der zie je beweging, maar veel ondernemingen kijken de kat uit de boom. Ze geloven wel in de nieuwe technologie en tegelijk zijn ze huiverig om echte stappen te zetten. Waarom? Onder meer vanwege de negatieve sfeer die er rond de bitcoin en de vele andere virtuele munten hangt. Er gaan verhalen rond over witwassen, over geld dat verdwijnt, over hacken en risico’s. Dan is er de volatiliteit van de munten en er zijn zelfs landen die bepaalde cryptocurrency verbieden. Deze factoren worden direct gelinkt aan blockchain, terwijl dat nergens op slaat. Blockchain is niets meer of minder dan een technologisch platform waarop via internet alle mogelijke transacties snel, veilig en gevalideerd afgehandeld kunnen worden. Absoluut een revolutie die ook de complete maakindustrie zal veranderen. Daar zijn we vast van overtuigd.’
Email verleden tijd
Dat geldt nog niet voor de klanten van Merino Services. Grote ondernemingen die wereldwijd opereren en de communicatie en complete bedrijfsadministratie afhandelen via de softwaresystemen van Infor, het bedrijf dat een aantal jaren geleden de activiteiten van softwarebedrijf Baan overnam. In de portefeuille multinationals als VW, Ferrari, Colt International, BEA Systems, Elbit en dichter bij huis Fokker, Boskalis, Krohne en Inalfa Roofsystems. ‘Ondernemingen met vaak tientallen tot honderden vestigingen wereldwijd’, weet Manders. ‘Zij willen werken op één platform en dienen hun toeleveranciers, vervoerders en klanten hierin te integreren. Daarbij willen zij bijvoorbeeld gekoppelde ERP-systemen vermijden. Op dat gebied zijn er wereldwijd maar enkele serieuze partijen die dit kunnen leveren, waaronder Infor LN. Juist deze multinationals behalen enorme voordelen als ze blockchain integreren met hun bestaande informatie-architectuur. Elke transactie wordt dan immers in de blockchain automatisch vastgelegd en gevalideerd. Controle wordt overbodig, een transactie in de blockchain klopt altijd omdat die goedgekeurd is door de betrokken partijen. Communicatie via traditionele kanalen als email en dure EDI-providers is verleden tijd. Betalingen gaan automatisch via de blockchain. Grote bedrijven zullen honderden miljoenen euro’s besparen. En met blockchain worden landsgrenzen pas echt zonder enig probleem geslecht.’
Hyperledger
Met als gevolg het optimaliseren van administratieve stromen. Ook de rol van advocaten, accountants, notarissen en banken zal veranderen of miniem worden. Wellicht de reden voor enige weerstand? Gevestigde partijen voelen zich bedreigd in hun bestaan. ‘Jawel, we zien zeker dat de gevestigde orde zich verzet. Maar het is net als met robotisering. De maakindustrie komt op een hoger niveau en dat levert weer nieuwe banen op. Ik begrijp de houding van banken goed en ik denk ook dat de tegenlobby een snelle doorbraak afremt. Maar blockchain houd je niet meer tegen.’
De huiver is ook wel te verklaren door de onbekendheid en de gecompliceerdheid. Welk platform te kiezen bijvoorbeeld en welke partijen hebben toegang? ‘Er zijn verschillende platforms inderdaad’, legt Manders uit. ‘Ethereum, NXT en Hyperledger zijn het meest bekend. Voor de maakindustrie neigen wij naar Hyperledger. Een niet-openbaar platform met partijen als Linux Foundation, IBM en Intel op de achtergrond. Overigens wel open source, maar deelname in de blockchain is alleen mogelijk na goedkeuring van de betrokken partijen. Neem de autofabrikant als voorbeeld. Die geeft alleen gecertificeerde toeleveranciers die hij vertrouwt toegang tot de blockchain. En dat geldt ook voor de afnemers en de verschillende eigen afdelingen.’
Gevalideerd
Een niet-openbare blockchain is voor honderd procent gebaseerd op vastgelegde afspraken. ‘Enkel gevalideerde partijen hebben toegang. Elke transactie is voor die partijen zichtbaar zodat externe controle overbodig wordt. In de huidige situatie gaat veel tijd verloren met controle en checks. Voorbeeld: de inkoper plaatst een order. Die wordt zichtbaar bij de andere deelnemers in de blockchain, de nodes. Na validatie door die nodes wordt die transactie, volgens een smart contract, vastgelegd in de blockchain en vervolgens is die niet meer te wissen of aan te passen. Wél te zien, zodat er nooit misverstanden kunnen ontstaan en er altijd een legale basis ligt waar geen accountant, advocaat of bank aan te pas komt. Na validatie wordt alles automatisch geadministreerd, de toeleverancier komt in actie en zorgt voor levering door de transporteur die ook in de blockchain zit. Alles grijpt in elkaar, communicatie verloopt automatisch en er kunnen geen misverstanden ontstaan. Het complete proces is zichtbaar en ook kan elk besteld onderdeel tot de bron gevolgd worden, essentieel in de huidige maakindustrie. Hacken is onmogelijk. Blockchain is honderd procent veilig.’
Specialisten
Klanten overtuigen is momenteel de grootste uitdaging van Merino Services, opgericht in India en met vestigingen in Azië, de VS en sinds 2013 ook in Europa. In Tilburg om precies te zijn, waar Frank Manders leiding geeft aan zo’n vijfenveertig consultants. ‘Specialisten uit alle delen van de wereld. Hier werken zowel ervaren mensen als trainees uit Azië, Europa en Amerika. Zij helpen onze klanten op locatie met automatiseringsvraagstukken en vooral internationalisering. Blockchain komt hierbij steeds nadrukkelijker op de agenda. We merken zeker dat er belangstelling is. Daarom organiseren we steeds vaker workshops en trainingen. Met enkele relaties zijn we nu bijna zover dat we een proefcase kunnen gaan draaien. Laten zien dat iets echt werkt is natuurlijk de allerbeste methode.’
Concrete voorbeelden zijn er overigens wel al. ‘Ik weet dat er een businesscase is met een bloemenkwekerij in Afrika die de producten naar Europa uitvoert. Het complete traject wordt via blockchain afgehandeld. Inkoop, verkoop, transport, douane-afhandeling, betaling, echt alles. Dat functioneert uitstekend, zo luiden de berichten van onder meer de hierbij betrokken rederij Maersk. Dit is best al een project op grote schaal. Op kleinere schaal zie je ook bewegingen.’
Apps
Technisch is de overstap naar blockchain geen probleem, verzekert Frank Manders. ‘Internet is de basis. Elke gevalideerde deelnemer krijgt toegang tot de blockchain via computer, laptop of ander device. De apps hiervoor zijn gereed, de back-office, de software en de hardware ingericht. Afgelopen jaar was dan niet het jaar van de doorbraak, in 2018 wordt dat anders. We zien grote en kleine bedrijven proefprojecten doen, onder meer in de voedingssector. Ik verwacht op korte termijn met Merino enkele ondernemingen over de streep te trekken met kleinere cases. Blockchain begint aan zijn opmars, zeker weten.’
