Vergeleken met het sentiment in de markt in maart, begin april is ‘de rust nu grotendeels teruggekeerd’, constateert Erik Spikmans, sales directeur van MCB Nederland in het woord vooraf bij de Branchebarometer mei. ‘De beschikbaarheid van materialen is weer nagenoeg op orde. Maar, de effecten van de oorlog in Oekraïne zijn nog wel merkbaar. Er is een schaarse aan bepaalde grondstoffen en de explosieve stijging van de energiekosten zorgen voor verstoringen in de ketens waardoor grote bouwprojecten moeten worden uitgesteld of geannuleerd. De meeste metaalbedrijven zitten nog goed in het werk, maar het aantal aanvragen is aan het afnemen.’
Onder de titel ‘Samen slim zaken blijven doen’ stelt MCB in samenwerking met Link Magazine en Trumpf regelmatig een branchebarometer op. De MCB-klanten spreken dit keer hun verwachtingen voor mei 2022 uit. Van de deelnemers aan de MCB-branchebarometer is 29 procent oem’er, 14 procent system supplier en 50 procent second tier supplier. Ruim de helft heeft als hoofdactiviteit plaatbewerking, 23 procent doet vooral aan verspaning, en 22 procent noemt andere hoofdbewerkingen zoals buisbewerking, constructie en assemblage. De meerderheid (51 procent) gebruikt hoofdzakelijk staal, gevolgd door rvs (34 procent) en aluminium (11 procent).
Alleen semicon gaat nog uit van stijging aantal aanvragen
De omzetverwachtingen voor deze maand mei zijn wisselend. Bedrijven actief in de semicon rekenen op een – forse – groei van 12 procent ten opzichte van april. De automotive daarentegen gaat uit van een daling van meer dan 8 procent. Een maand eerder ging deze sector ook al uit van een daling. Alleen de semicon rekent nog op een kleine stijging van de aanvragen deze maand. De automotive en de meubelbranche gaan uit van een daling van 15 procent of meer. Deze sectoren zien ook de winstmarge in mei dalen met, de automotive met meer dan 10 procent, de meubelbranche zelfs met 20 procent. Verspaners en plaatbewerkers zien deze maand de omzet nog wel stijgen, maar voor de aanvragen gaan ze uit van een lichte daling. De tweedelijns rekenen voor mei nog wel op een omzetstijging (van 6 procent), als het gaat om de aanvragen zijn alleen de oem’ers licht optimistisch (+2 procent).
Voorraadvorming noodzakelijk
De situatie in Rusland, Wit-Rusland en Oekraïne zorgt voor veel onrust. Met name de food-, bouw- en automotivesector zien zich genoodzaakt voorraden aan te leggen. Over het algemeen maakt de onrust het echter niet noodzakelijk de productiecapaciteit aan te passen. Met name in de bouw en de food moet nogal eens uitgeweken worden naar ‘alternatieve materiaalkwaliteiten’. Veel bedrijven proberen leveringsproblemen te voorkomen door bij meerdere leveranciers in te kopen. Ook wordt regelmatig uitgeweken naar andere diktes en breedtes. Voorts wordt er veel energie gestoken in het plannen van de goederenstroom en het contact onderhouden met de klant, om waar nodig en mogelijk levertijden op te rekken.
Suplacon: Q3 en Q4 zullen minder goed zijn
Supply Chain & Finance director Pim Jansen van metaalbedrijf Suplacon, een van de respondenten van de Branchebarometer, vindt het een ‘interessante tijd’. ‘Er is erg veel aan de hand. Had je me het drie maanden geleden gevraagd had ik je heel andere antwoorden gegeven dan nu. Op korte termijn ziet het er nog goed uit: de orderboeken zijn nog vol. Maar door de lockdown in China, de oorlog, de inflatie en de oplopende rente verwacht ik dat het derde en vierde kwartaal minder goed gaan worden. De hogere rente bijvoorbeeld kan klanten die in hoge mate gefinancierd zijn in de cashflow-problemen brengen en de inflatie kan het consumenten- & productenvertrouwen aantasten. Dat zal de industrie dan gaan raken.’
Te weinig ketentransparantie
Jansen ziet van die neergang inmiddels de eerste tekenen: ‘Het aantal aanvragen gaat naar beneden. Onze materiaalleveranciers vertellen dat ze momenteel minder verkopen. Nu was de orderintake in Q1 wel erg hoog. Het kan zijn dat de voorraden in de keten nu leeggemaakt worden, gestimuleerd door de dalende materiaalprijzen. RVS en staal zijn nog steeds wel significant duurder dan voor de oorlog, maar sinds begin april wel zo’n 10 procent goedkoper geworden. Dan wil je als metaalverwerker graag je duur ingekochte voorraad afbouwen. Maar in hoeverre dat de verklaring is weet ik niet. Daarvoor ontbreekt het aan transparantie. Als meer bedrijven in de keten gebruik zouden maken van oplossingen als Gatewise (die ERP-systemen naadloos verbindt gebruikmakend van het uniforme format ontwikkeld binnen het Smart Industry-fieldlab Smart Connected Supplier Network, red.) zouden klanten, door een beter inzicht in de toekomstige ontwikkelingen in de keten, tijdiger bediend kunnen worden, zonder hamstergedrag.’
Versnelling investeren duurzame energie
Link magazine editie april 2022 thema OOK HET MKB MOET
‘PARIJS’ HALEN. HOE? Lees Link digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl’
De energiecrisis bezorgt de respondenten alom fikse prijsstijgingen waardoor marges onder druk komen te staan. Om problemen te voorkomen worden hogere kosten vaak (deels) doorberekend. Daarnaast wordt bespaard op energieverbruik: de verwarming gaat omlaag en energieslurpende machines worden vervangen. Ook wordt er versneld in duurzame energiewinning geïnvesteerd.
Ook Suplacon heeft recent geïnvesteerd in machines die minder energie verbruiken, vertelt Jansen. ‘De energieprijzen dalen voorlopig niet. Wij kopen onze energie via het inkoopcollectief FME Energy Services die op basis van termijncontracten inkopen. Die heeft laten weten dat we voor 2023 rekening moeten houden met een prijs die een factor 3 tot 3,5 hoger zal liggen. Dus ik ben blij dat we vorig jaar drie nieuwe, energiezuinige fiberlaser snijmachines en Remmert automatisering hebben kunnen installeren en van twee CO2-lasers en een oude fiberlaser afscheid hebben kunnen nemen. We hebben nu een hogere capaciteit, terwijl het energieverbruik van dit bedrijf 20 procent omlaag is gegaan.’
‘Virtuele powerplants’
Vooruitblikkend ziet Jansen een oplossing in de ‘virtuele powerplants’. ‘Dan leg je een claim op een deel van de energieopbrengst van een windpark voor een lange termijn, tegen een vaste fee. Misschien een idee voor FME Energy Services.’
