Hoe kunnen we nieuwe materialen, die bijvoorbeeld zijn ontwikkeld voor de industrie, ook bruikbaar maken voor de mens? Dit onderzoekt Kaspar Jansen, hoogleraar ‘Emerging Materials’ aan de faculteit Industrieel Ontwerpen van de TU Delft. In zijn inaugurele rede tijdens het Future Materials event op 17 juni, neemt hij ons mee in de wereld van nieuwe, betere en slimmere materialen die de producten zoals we die kennen ingrijpend gaan veranderen.
Champignondraden
Praktische toepassingen onderzoeken van materialen die nu nog te duur zijn, maar in de toekomst veel gebruikt gaan worden. Dat is de missie die hoogleraar Kaspar Jansen zichzelf meegeeft in de nieuwe leerstoel ‘Emerging Materials’. Jansen: “We gebruiken nu veel standaard materialen, zoals hout en plastic. Het wordt steeds belangrijker hoe we materialen kunnen hergebruiken. Denk aan champignondraden: schimmels die uitharden en waar je weer slippers van kunt maken.”
Smart materials
Naast nieuwe materialen moeten materialen ook slimmer worden. In het Europese onderzoekprogramma Light.Touch.Matters van Horizon2020 ligt de nadruk op het ontwikkelen van slimme materialen die het welzijn van de mens verbeteren, maar dit reikt verder dan de medische wereld. Kaspar Jansen ging aan de slag met smart materials. Jansen: “Slimme materialen zijn materialen die signalen kunnen waarnemen, bijvoorbeeld door aanraking, of juist feedback geven door op te lichten (luminescentie).”
Dit principe is duidelijk zichtbaar in de speciaal ontworpen paraplu: zodra de druppel de paraplu bereikt, licht het materiaal op. Lichtgevende stof is ook toegepast in de Life Saver, ontwikkeld door VanBerlo in het Light.Touch.Matters project. Een reanimatievest die aangeeft waar je de elektroden moet plakken en met groen en rood licht feedback geeft of je hard genoeg drukt tijdens het reanimeren.
Revolutie in design
De nieuwe materialen zorgen ook voor een revolutie in het design: “Waar voorheen de ontwerper de vorm van het product bepaalde, wordt het nu mogelijk dat de consument de vorm bepaalt. Denk aan lichtgevende verf, dat zal in de toekomst goedkoper worden waardoor mensen de verf zelf kunnen aanbrengen op voorwerpen of textiel. Dit is nuttig, want lichtgevende kleding komt ten goede van de veiligheid op de weg.”
Tentoonstelling ‘Future Materials’
Tijdens het Future Materials event vindt ook een tentoonstelling plaats. Bezoekers kunnen nieuwe materialen die zijn ontwikkeld binnen het Europese Light.Touch.Matters onderzoeksproject zien en ‘bedienen’. Binnen het project zijn nieuwe slimme materialen ontwikkeld die aanraakgevoeligheid combineren met luminescentie. De basistechnologieën zijn lichtgevende ‘piezo plastics’ die aan de TU Delft zijn ontwikkeld, en organische licht-emitterende diodes, ofwel OLEDs.