3D-printen is niet nieuw, maar wat Marketiger in Eindhoven doet, is heel bijzonder. Het bedrijf print in full colour en heeft een workflow ontwikkeld om de hoogst mogelijk kwaliteit te garanderen. In configurators kunnen consumenten en bedrijven zelf hun design bouwen, bestaande assets gebruiken, of ze schakelen de concept artists van Marketiger in en geven het hele proces uit handen. ‘De combinatie van concept art, softwareontwikkeling en productie in hoge volumes is wereldwijd uniek’, aldus directeur Ronald van den Broek.
Marketiger deelt een 3D-design in voxels waarin het inktdruppeltjes mengt om de juiste kleuren te verkrijgen.
Focus op kleur
In de gang van Brainport Industries Campus in Eindhoven lopen twee mannen. Een wijst naar de open productievloer een verdieping lager en zegt met enige verbazing: ‘Het lijkt wel of de machines daar al het werk doen.’ Tussen de rij keurig opgestelde 3D-printers is geen mens te bekennen. Ronald van den Broek kan er wel om lachen. ‘Een printrun kan 11 tot 24 uur duren’, vertelt de managing partner van Marketiger. ‘Dus er hoeft maar een of twee keer per dag iemand langs de machines te lopen om de geprinte delen eruit te halen en een nieuwe job te starten.’
Marketiger is gespecialiseerd in 3D-printen. ‘We zijn superuniek’, stelt Van de Broek, ‘want we doen 3D mass customization.’ Gebogen over een van de printers bekijkt hij de lopende opdracht. ‘Elk van deze figuurtjes is speciaal. Er is er niet één hetzelfde, want ze zijn in onze portal ontworpen door consumenten ergens in de wereld. Die hebben zelf bedacht wat ze willen, hoe het poppetje moet staan en welke objecten erbij moeten komen.’
Op de vleugels van wat een draakachtig monster lijkt te gaan worden, is te zien waarin Marketiger zich onderscheid van veel andere spelers in de additive manufacturing. ‘Wij printen in kleur’, zegt Van den Broek. Dat klinkt niet zo bijzonder maar wie een geprint object van Marketiger in zijn handen heeft, kan niet anders dan onder de indruk zijn. ‘Negen van de tien mensen weet niet dat het überhaupt met deze kwaliteit kan. Die onwetendheid is mijn grootste vijand. Want veel bedrijven hebben al wel eens aan 3D-printen geproefd, ook in kleur, en hebben het vervolgens afgeschreven omdat het niet aan hun eisen voldeed. Die moet ik overtuigen dat wij het anders doen en heel fijne details kunnen printen.’
Juiste mengsel
Van den Broek nodigt geïnteresseerde partijen daarom van harte uit om hem een bestand te sturen met wat ze geprint willen hebben. ‘Dan maak ik een sample en laat ik ze zien dat er een heel groot verschil is tussen wat al die anderen doen en wat Marketiger produceert.’
‘We zijn goed in inkjettechnologie en het algoritme om de juiste kleur te krijgen’
De truc zit ’m niet in de 3D-printers die Marketiger gebruikt. Dat zijn standaard systemen waarmee iedereen aan de slag kan. ‘Maar je zou er niet uithalen wat wij ermee kunnen’, benadrukt Van den Broek. Marketiger heeft afgelopen jaren namelijk een compleet eigen workflow ontwikkeld waarmee het fotorealistisch kan kleurenprinten en waarbij de typische ruwe buitenkant van AM-objecten in geen velden of wegen meer te bekennen is.
‘Het heeft me drie jaar van mijn leven gekost’, lacht Maikel de Wit, mede-eigenaar en het technisch geweten van Marketiger. Hij vertelt dat een design eerst wordt opgedeeld in driedimensionale pixels. ‘Die voxels hebben een volume dat ik kan vullen met een paar inktdruppeltjes van verschillende kleuren. Welke verhoudingen ik voor dat mengsel kies, bepaalt de kleur die jij waarneemt. Die inkjettechnologie en het algoritme om de juiste kleur te krijgen, daar zijn we heel goed in’, aldus De Wit, die er met een knipoog aan toe voegt: ‘Ik bekijk het overigens volledig vanuit de data want ik ben kleurenblind.’
Vol focus houden
Met het juiste mengsel van kleuren is Marketiger er nog niet. Als de objecten van de printplaat af komen, volgt een hele serie nabewerkingen, waaronder het verwijderen van de wax die wordt gebruikt als ondersteuningsmateriaal. Om duidelijk te maken hoeveel knowhow er in die afwerkingsprocessen zit, vertelt De Wit over een van de businesscases van Marketiger: het printen van meerzijdige dobbelstenen die voor sommige (bord)spellen worden gebruikt. ‘Die moeten super shiny zijn. Dat opglanzen doen we in vier stappen, maar daarbij hebben we moeten kiezen uit duizenden verschillende soorten polijststeentjes en -poeders. En we moesten op zoek naar de juiste doorlooptijden, hoeveel water we moeten gebruiken en welke zeep het beste resultaat geeft.’ Al die parameters moeten goed zijn, want ‘we nemen geen genoegen met 98 procent oké’, zegt Van den Broek stellig. ‘We pushen alles continu naar de limiet. En dan krijg je iets speciaals.’
‘We zijn goed in inkjettechnologie en het algoritme om de juiste kleur te krijgen’
Het heeft lang geduurd voordat Marketiger het totale proces volledig onder de knie had. ‘Drie jaar van onderzoek en ontwikkeling’, benadrukt De Wit nog maar eens. ‘Daarin printten we objecten voor klanten waar we echt niet rijk van werden en ook niet echt gelukkig. Het heeft bloed, zweet en tranen gekost om te komen tot waar we wilden zijn, maar nu hebben we het hele proces goed lopen en zijn we onze sales en marketing aan het opschalen. Op dit punt zijn we alleen gekomen door vol focus te houden.’
Concept artists
Marketiger realiseert zich heel goed dat een grote bottleneck van 3D-printen – al dan niet in kleur – zit in de designkosten. ‘Je kunt niet zo maar een bestand voor spuitgieten omzetten in een bestand dat je kunt 3D-printen. En ook een digitale 3D-animatie is niet voldoende; dat bestand heeft namelijk geen printvolume’, weet Van den Broek. ‘Als bedrijven naar me toekomen omdat ze bijvoorbeeld een karakter voor een bordspel willen laten printen, moet ik ze eerst uitleggen dat we niet veel kunnen met een schets op papier. Het kost misschien wel een week werk om zo’n idee goed om te zetten naar een design dat geschikt is voor ons printproces. Daar hangt natuurlijk een flink prijskaartje aan, terwijl de print uiteindelijk maar een paar tientjes gaat kosten.’
Het Eindhovense bedrijf heeft concept artists in dienst om dat proces te begeleiden. Van een 2D-tekening, voor als een klant nog niet precies weet hoe het eruit moet zien, naar 3D-beeld. ‘En inkleuring, want daar heb je weer een andere mindset voor nodig’, aldus Van den Broek. ‘Die mensen hebben we allemaal in huis, zodat we klanten het hele proces uit handen kunnen nemen en ze helemaal kunnen ontzorgen.’
Een goblin en een kip
Bedrijven met een speciale vraag of licentiehouders die bijvoorbeeld de rechten hebben om geprinte versies van SpongeBob te verkopen, zullen niet direct schrikken van de opstartkosten bij Marketiger. ‘Kleur is echter ook heel geschikt voor consumentenproducten’, zegt Van den Broek. ‘Een prototype van een scheerapparaat printen, is natuurlijk leuk, maar zo’n opdracht krijg je niet iedere dag opnieuw. We moeten het dus makkelijk maken voor consumenten om toegang te krijgen tot onze machines. Dan heb ik de wereld aan mijn voeten.’
Marketiger ziet zichzelf meer en meer als softwareontwikkelaar. Het bouwt configurators waarin iedereen zijn ontwerp kan maken en samenstellen. De bestanden die dat oplevert, sluiten direct aan op de features van de 3D-printers en op het proprietary process van Marketiger. Van de Broek laat zien hoe dat werkt voor de dobbelstenen en hij haast zich te zeggen dat de applicatie niet uitmaakt: ‘Want je kunt dit ook industrieel trekken. Dit zou net zo goed een onderdeel kunnen zijn dat een klant in vijftig verschillende kleuren, maten of configuraties wil kunnen uitleveren.’
Op het scherm knutselt hij ondertussen een unieke dobbelsteen bij elkaar. Voor een 20-zijdige dobbelsteen kiest hij eerst de kleuren van de getallen. In het binnenste zet hij een goblin en voegt er een moeras aan toe. ‘Misschien wil je er wel een kip naast hebben staan.’ Hij sleept het beestje uit een bibliotheek en zet hem naast de goblin. ‘Als je jouw configuratie klaar hebt, kun je hem bestellen en zorgen wij dat hij bij jou wordt afgeleverd.’
Koffertje met schaalmodellen
Zoals gezegd, de 3D-printers van Marketiger werken niet alleen voor consumenten. Het Eindhovense bedrijf maakt ook regelmatig schaalmodellen en maquettes voor architectenbureaus. ‘We kunnen ook medische applicaties printen, zoals een heel gedetailleerd full colour model van een hart’, schetst Van de Broek. ‘Maar je kunt ook denken aan situaties waarin je een proces wilt visualiseren, een filtersysteem bijvoorbeeld. Soms hebben bedrijven dat al eens geprobeerd met andere printtechnieken, en werkte het niet. Door die barrière moeten we vaak heen.’
Een interessant marktsegment voor Marketiger is het printen van demomachines. ‘Industriële klanten maken soms zulke grote en complexe systemen dat ze die onmogelijk kunnen meenemen naar een beurs’, zegt De Wit. ‘Daar printen we miniatuurversies voor.’ En dat is niet alleen nuttig in de marketing, maar ook in sales.
Voor AWL leverde Marketiger een oplossing waarmee het verkoopproces werd versoepeld. ‘Dat bedrijf maakt grote lasrobotsystemen voor onder meer de automotivesector’, weet De Wit. ‘Dat zijn machines van tientallen meters lang. Verkopers werkten met geplastificeerde A4’tjes om samen met een klant tot de ideale opstelling te kopen. Nu nemen ze een koffertje mee met geprinte 3D-versies van alle modules en kunnen ze op tafel gaan bouwen.’
De Wit vergelijkt die AM-oplossing met augmented en virtual reality. ‘In het salesproces probeer je een zo goed mogelijk beeld te schetsen om de klant te overtuigen. Dat kan virtueel, maar dus ook fysiek. Dan speel je in op het inlevingsvermogen van de klant. Je kunt de twee zaken zelfs combineren: 3D-geprinte objecten op tafel waar een animatie aan verbonden is als je eroverheen scant met je telefoon. Dat is helemaal tof.’
AMcubator helpt bedrijven op weg in AM
Samenwerking is het sleutelwoord in additive manufacturing, want met alleen een goede 3D-printer ben je er niet. Om optimaal te profiteren van de voordelen die de technologie te bieden heeft, moet alles kloppen: de applicatie, het design, de techniek, het materiaal en de afwerking. Om beginnende en wat meer ervaren spelers op het AM-terrein vooruit te helpen, heeft een aantal printspecialisten op Brainport Industries Campus zich verenigd binnen AMcubator.
Link magazine april 2023, Thema: Parijs halen: De energietransitie. Vraag een exemplaar op bij de uitgever van Link magazine: uitgever@linkmagazine.nl
‘Je kunt AMcubator zien als een loket voor al je vragen over additive manufacturing’, zegt Ronald van den Broek van Marketiger, een van de initiatiefnemers. ‘Bij een printtraject heb je vaak geen idee waar je moet beginnen. Er zijn zo veel spelers dat je door de bomen het bos niet ziet. Bij ons kun je je vraag neerleggen, en we zoeken daar de partijen bij – uit ons eigen cluster en daarbuiten – die van toepassing zijn, want iedereen brengt zijn eigen specialisme in. We kunnen geïnteresseerden gedegen advies geven wat ze heel veel tijd en uitzoekwerk bespaart. Vervolgens helpen we ze met een proof of concept en bouwen we samen naar schaalbare productie. Regelmatig blijkt ook dat 3D-printen innovaties teweeg kan brengen door de functionaliteit van een product of onderdeel te verbeteren.’
Is 3D-printen inmiddels de hype voorbij? Van den Broek denkt van wel: ‘Veel bedrijven hebben er al eens naar gekeken of er een testje mee gedaan. Maar je moet er wel echt voor openstaan. Je moet namelijk bereid zijn om naar je hele supplychain te kijken. Dus niet denken: “In China betaal ik twee kwartjes, waarom zou ik vijf euro betalen voor een geprint deel?” Bedenk eens hoeveel voorraad er bij je dealers wereldwijd ligt en hoeveel je daarvan met een grote korting moet verkopen omdat het anders blijft liggen. Of bekijk hoeveel afval je genereert in de productie. Bij 3D-printen verspil je nagenoeg geen materiaal.’
Er is vaak een crisis nodig om bedrijven anders te laten kijken. ‘Tijdens en na de pandemie krabde iedereen zich eens achter de oren. In de kledingindustrie zaten ze bijvoorbeeld met magazijnen vol spullen die ze niet meer verkocht kregen’, vertelt Van den Broek. ‘Bedrijven die af willen van een voorraad, of die een ander proces voor hun reserveonderdelen willen inrichten, zouden eens aan additive manufacturing moeten denken.’
