OMC wil productiefste vierkante kilometer in hightech en life sciences worden
Massaproductie is grotendeels uit West-Europa verdwenen. Niet uit Turnhout (B), waar Philips Lighting nog altijd miljoenen gastontladingslampen maakt. Nóg, want ook die plant wordt afgebouwd. Om te voorkomen dat allerlei (nieuwe) spelers straks de kennis ontberen om hoogwaardig geautomatiseerd grote volumes te draaien, is de Open Manufacturing Campus opgericht. De eerste huurders zetten hier hun lijnen op, gebruikmakend van elkaars kennis en technologie en die van de grote buurman.
Wie het terrein in het Belgische Turnhout oprijdt, waant zich in Best of Eindhoven, of bij welke naoorlogse Philips-plant dan ook. Een plant van Philips Lighting, in geleidelijke afbouw. Niet kwijnend: de gasontladingslampen die hier worden geproduceerd voor onder meer straat-, winkel- en stadionverlichting, projectoren en beamers genereren nog altijd winst. Nu nog wordt de helft van alle nieuwe straatverlichting uitgerust met de lampen uit deze Vlaamse stad, dertig kilometer ten zuidwesten van Eindhoven. Veel bestaande installaties zullen nog zeker twintig jaar van nieuwe lampen voorzien moeten worden. Het aantal lumen per watt is nu nog min of meer gelijk aan die van de moderne led, maar die technologie, waarmee ook allerlei kleuren gemaakt kunnen worden en die steeds goedkoper wordt, zal de leidende rol gaan overnemen. Over tien, vijftien jaar zal de productie in Turnhout stoppen, verwacht Marc Corthout. ‘Dan zou het mooi zijn als er voor de duizend mensen die hier nu nog hun brood verdienen, nieuwe werkgelegenheid is op dit terrein.’ Daartoe heeft de triple-helix Philips, regio-ontwikkelaar SPK (Strategische Projectenorganisatie Kempen) en lokale hogeschool Thomas More vier jaar geleden het initiatief genomen tot oprichting van een ‘vereniging zonder winstoogmerk’ (in Nederland: stichting) die de Open Manufacturing Campus (OMC) moet gaan realiseren. Oud-Philips-man Corthout kreeg als directeur de leiding over het traject.
Positionering
Een bedrijvencampus op enkele tientallen kilometers van de High Tech Campus Eindhoven (HTCE) en – nog in oprichting – de Brainport Industrie Campus (BIC)? Corthout stelt de vraag over de plek van het OMC zelf. ‘De HTCE is in mijn ogen een voorbeeld van hoe je een open campus moet opzetten, met The Strip en zijn restaurants, cafés en conferentie- en vergaderruimtes. Daar is de kans groot dat je in de rij voor de koffieautomaat, een probleem besprekend met je collega, aangesproken wordt door iemand achter je die zoiets eerder bij de hand heeft gehad. Het is er niet goedkoop, maar dat daar toch al 140 bedrijven gevestigd zijn, zegt genoeg. De HTCE is er echter voor bedrijven die zich bezighouden met het traject van research & ontwikkeling tot en met het prototype. Hier in Turnhout willen we er zijn voor bedrijven die het traject vanaf het prototype oppakken. Bedrijven die willen opschalen door het productieproces te innoveren en vervolgens te gaan produceren. Dan kun je het best hier zitten.’
Massaproductie
‘Dit is een van de weinige plekken in Noordwest-Europa waar nog hightech massaproductie wordt gedaan. Die kennis is in Eindhoven en omstreken niet meer aanwezig. Daar draait het om high mix, low volume, high complexity. Hier maakt Philips jaarlijks nog tientallen miljoenen lampen. Hier gaat het om producten die in een groot volume op een zeer hoogwaardig geautomatiseerde wijze worden geproduceerd. Als je wilt leren hoe je dat doet, dan moet je met je bedrijf hier zitten. En de Brainport Industries Campus die in de planning zit, is ook complementair. Die zal zich weliswaar ook richten op de productie, maar dan wel die van veel lagere volumes, kleinere series. Ik heb daar vaak met John Blankendaal (directeur Brainport Industries, red.) over gesproken’, aldus de geboren Belg, die 25 jaar in het Eindhovense gewerkt heeft.
Veel lagere vierkantemeterprijs
De complementariteit met de HTCE komt tot uitdrukking in de vierkantemeterprijs van de OMC. ‘Een fractie van die in Eindhoven. Dat moet ook wel in een productieomgeving als deze’, weet Corthout. Daarvoor krijgt de huurder vanzelfsprekend verschillende plekken voor informele ontmoetingen met medewerkers van andere huurders, worden voor kennismaking en kennisuitwisseling met regelmaat conferenties georganiseerd en zijn de bijzondere test- en productie-equipment van het Philips-bedrijf beschikbaar, inclusief de operationele kennis. Denk daarbij aan een 3D ct-scanner, scanning elektronenmicroscoop en diverse lasers. ‘Nee, het is hier geen MiPlaza (dat ondersteunt op de HTCE hightech bedrijven en kennisinstituten bij hun innovaties met een aanbod van geavanceerde innovatieservices, deskundigheid en hightech faciliteiten, red.). Hier geen exotische r&d-apparatuur, want dat zouden de huurders dan moeten terugverdienen. Maar wel waardevolle apparatuur waarmee mkb’ers snel hun maakproblemen kunnen ontrafelen en oplossen.’
Na de lancering van OMC in 2014 zijn met een paar miljoen euro aan Europees geld (EFRO) twee panden omgeturnd tot verzamelgebouwen. Die zijn zo ingericht dat huurders binnen een dag, simpelweg door de wanden te verplaatsen, hun kantoor- of productieruimte kunnen aanpassen aan de actuele behoefte. In maart vorig jaar zijn de plusminus tienduizend vierkante meters op de markt gekomen en inmiddels zijn de eerste acht huurders binnen. Daaronder Luxexcel, een Nederlandse start-up die met eigen 3D-printtechnologie grote volumes (led-)lenzen en brillenglazen wil gaan produceren. En Leclanché, een Zwitserse onderneming die batterijen en batterijmanagementoplossingen ontwikkelt en bouwt voor onder meer stadsbussen en tijdelijke opslag van windturbinestroom. Een derde is Peira, een spin-out van de grote farmaceut Johnson & Johnson, die Corthout niet toevallig noemt.
Nanotech en life sciences
‘We zitten hier niet alleen midden in dé Silicon Valley, in de driehoek Eindhoven-Leuven-Aken waar heel veel nano-elektronica-topkennis is geconcentreerd en Imec op ASML-machines de nieuwste siliciumprocessen ontwikkelt voor de grote chipbedrijven. Nee, dit is ook een gebied waar heel veel life science is samengebald. Johnson & Johnson zit met een vestiging met vijfduizend man in Beerse, een voorstad van Turnhout. En ook Biocartis, een spin-out van Philips, overgenomen door de Vlaming Rudi Pauwels, bouwt hier z’n apparaten. Daarmee kun je heel snel dna-onderzoek doen, bijvoorbeeld om aanleg voor of aanwezigheid van kanker vast te stellen. Dit is dus ook de regio waar nanotech en life sciences samenkomen. De wegwerp mini-labo’s, in de vorm van cartridges van Biocartis, is het soort massaproductie dat we hier op termijn zouden willen uitvoeren. Peira zit hier al, juist om voor de productie van hun laboratoriumproducten gebruik te kunnen maken van de technologie van buurman Philips.’
Manufacturingcampus
Marc Corthout richt zich, als bouwer van een ecosysteem van massaproducerende bedrijven, dus bij voorkeur op het snijvlak van nanotech en life sciences. ‘Breng mensen met elkaar in contact, want ze kunnen altijd van elkaar leren. Ik breng partijen samen, dat is mijn rol.’ Inmiddels werken er zo’n honderd mensen binnen de diverse OMC-bedrijven. Doel is, voordat Philips rond 2030* de productie stopt, van de manufacturingplant een bloeiende manufacturingcampus te hebben gemaakt die werk biedt aan achthonderd mensen.
