Een concrete target wil ceo Christan Wendler er niet op plakken. Evengoed is Lenze zich bewust van de klimaatimpact die de onderneming heeft, direct en via klanten en toeleveranciers. Vandaar de investering in (digitale) oplossingen waarmee het de eigen CO2-emissies en die van klanten substantieel naar beneden kan brengen. Zo is er veel effort gestoken in een nieuw, open automatiseringsplatform dat tegelijk de machinebouwer in staat stelt te kiezen voor onder andere een servitization-businessmodel. Medio oktober is dit Nupano-platform gepresenteerd op een tweedaags event voor klanten en pers waarmee de automatiseringsspecialist zijn 75e verjaardag vierde.
Machinebouwer die niet digitaliseert degradeert
Machinebouwers hebben de hardnekkige gewoonte hun apparaten net iets krachtiger en sneller uit te voeren dan nodig is om aan de klanteisen te voldoen. Ze rusten hun producten uit met motoren, gearboxen en regelaars die in staat zijn net wat meer te doen dan strikt noodzakelijk. Maar deze oversizing is niet gratis, economisch noch ecologisch. De drive dimensioning software van Lenze stelt de klant in staat precies die componenten en modulen te kiezen die hij werkelijk nodig om aan de voorwaarden van zijn klant te voldoen. Niks minder, maar ook niks meer, legt ceo Christian Wendler uit in een persoonlijke gesprek. Dat doet hij na afloop van de persconferentie die Lenze Group medio oktober organiseerde als onderdeel van de Executive Convention ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan. ‘Ik schat dat met het voorkomen van het oversizen door onze klanten de CO2-uitstoot die met de bouw van een machine gepaard gaat toch al gauw 25 procent daalt.’
‘Je zult in onze supply-base geen toeleverancier vinden zoals die in de textielsector alom figureren.’
Digital nameplate
Het is een belangrijk instrument van Lenze voor het terugdringen van de footprint van de eigen klanten met machines die ze in hun markt zetten. Belangrijk daarin is ook, wat Wendler noemt, ‘de digital nameplate’ die zijn bedrijf met zijn producten wil gaan meeleveren. Hij doelt daarmee op een digitaal productpaspoort dat de klant in detail informeert over welke materialen in een Lenze-product verwerkt zijn. ‘Zodat die later in de lifecycle gemakkelijk kunnen worden teruggewonnen en hergebruikt. In het verbeteren van de circulariteit van onze business en die van onze klanten willen we het komend jaar verdere stappen zetten.’
ESG-compliancy
Deze zogeheten scope 3-emissies probeert de industrieel automatiseerder ook bij leveranciers terug te dringen. ‘Wij zorgen dat onze activiteiten voldoen aan de ESG-eisen (Environmental, Social & Governance) die de EU stelt. Daartoe doen we ook audits bij onze leveranciers wereldwijd, niet alleen op kwaliteit maar ook op hoe deze ondernemingen hun verantwoordelijkheid nemen ten aanzien van het milieu, hoe ze omgaan met hun mensen en bestuurd worden. Je zult in onze supply-base geen toeleverancier vinden zoals die in de textielsector alom figureren. Wij werken eraan die controle op ESG-compliancy van onze toeleveranciers nog meer systematisch in kaart te brengen zodat we daar gericht op kunnen acteren.’
Geothermie
Ook in scope 1 en 2 worden duurzaamheidstappen gezet, zo maakt Wendler duidelijk, stappen die aan urgentie hebben gewonnen door de energiecrisis die bij uitstek Duitsland treft. ‘In onze kantoren staat de thermostaat tegenwoordig op 19 graden Celsius. Voorts stimuleren we ons personeel zo zuinig mogelijk om te gaan met energie. Voor onze elektriciteitsvoorziening benutten we steeds meer duurzame bronnen.’ De vestiging in Zwitserland gebruikt aardwarmte en is volkomen zero-emissie. Ander vestigingen draaien deels op groene stroom, deels afkomstig van eigen zonnepanelen of zelfs volledig zoals bij de vestigingen in Nederland en België. ‘Wij willen die capaciteit graag uitbreiden maar worden daarin opgehouden door het tekort aan panelen op de markt. Gelukkig zijn wij geen energie-intensief bedrijf. Gas voor verhitting hebben we alleen nodig voor het coaten van onze producten. En die warmte willen we gaan inzetten voor het verwarmen van onze kantoren. Ook hebben we onze intralogistieke processen verbeterd, door het schrappen van een logistieke hub in Frankrijk en door het clusteren van assemblageactiviteiten. Dat scheelt tussenvoorraden, maar ook transportbewegingen en dus vervuilende vrachtwagenkilometers. ’Aldus Wendler die als ‘middellangetermijndoel’ heeft de eigen emissies van Lenze terug te dringen met 20 procent.
Samenwerkend innoveren
Vanzelfsprekend draagt Lenze ook bij aan de decarbonisatie van het machinebouw-ecosysteem door de eigen hardwareproducten energiezuiniger te maken en door de klant te voorzien van digitale oplossingen. Die digitale middelen bieden die klant tegelijk de mogelijkheid nieuwe businessmodellen te creëren waarin bijvoorbeeld service aan de eindgebruiker centraal staat. Zoals Nupano (zie kader) waarvan de presentatie een flink deel van de conferentie in Hameln in beslag nam. Belangrijk in de ontwikkeling van dit type innovaties is in toenemende mate samenwerking met start-ups, toeleveranciers, wetenschappelijke instituten en ook klanten. Om die samenwerking goed te faciliteren heeft Lenze het afgelopen jaar op de vestiging in Extertal het Mechatronics Competence Center gerealiseerd dat medio oktober officieel is geopend. Ook de Digital Hub Industry in Bremen, die deze zomer in gebruik is genomen, moet die open samenwerking aan innovaties aanjagen.
Supply
Veel aandacht vraagt momenteel de samenwerking met toeleveranciers. Want, zoals bijna elke onderneming die afhankelijk is van de toelevering van elektronica, heeft ook Lenze last van tekorten. ‘Of ze me wel eens teleurstellen? Nee, maar we worden wel regelmatig verrast. Door samen met onze eerstelijnstoeleveranciers goed vooruit te plannen voorkomen we veel ongemak. Het draait om goede communicatie en flexibiliteit van alle kanten. Ook van onze klanten. Door tijdige en goede communicatie met klanten kunnen we vaak met alternatieve componenten en producten toch tijdig tot oplossingen komen.’
Nupano biedt de klant nieuw, digitaal businessmodel
Als een machinebouwer niet in staat is digitaal service te verlenen, raakt hij business kwijt aan IT-bedrijven en ziet zichzelf gedegradeerd tot onderdelenleverancier, waarschuwt Werner Paulin, hoofd new automation technology van Lenze. Vandaar de investering van Lenze in Nupano (een samentrekking van New Panorama), een platform dat ‘de brug slaat’ tussen de operationele besturingstechnologie (OT) en de IT. ‘Typisch verkopen machinebouwers hun machine aan een klant die ze vijftien jaar later weer hopen terug te zien. Maar ze beschikken niet over een verdienmodel waarmee ze op regelmatige basis inkomsten kunnen genereren. Dat vergt digitalisering van hun machine, maar die IT-kennis hebben ze meestal niet in huis.’ En aantrekken van IT-specialisten is op de ook in Duitsland zeer krappe arbeidsmarkt uiterst lastig.
Lenze verandert die uitgangssituatie met Nupano, aldus Paulin. Met het platform wordt het mogelijk de functionaliteit van een machine digitaal klantspecifiek en onderscheidend te maken. Ook kan met het platform veel informatie verzameld worden over het functioneren van de machine op basis waarvan online upgrades kunnen worden uitgevoerd. Daarvoor zijn allerhande apps voorhanden die ook de engineer zonder IT-kennis kan gebruiken. De applicaties worden daarbij via een digital twin van de machine getransfereerd naar een industriële pc. Vervolgens worden de apps uitgevoerd door Nupano Runtime, het punt waarop het platform (IT) en de plc (OT) elkaar treffen. Nupano is een open standaard: de apps worden niet alleen door Lenze maar ook door externe IT-specialisten aangeboden.
De eerste klanten zijn reeds met het nieuwe platform aan de slag, waaronder Meba, een fabrikant van bandzaagmachines uit de regio Stuttgart. Met Nupano wil deze machinebouwer intelligentie aan zijn machines toevoegen, onder andere om die gemakkelijk in een lijn met aan- en afvoerrobots te kunnen integreren, aldus managing director Carsten Oberwelland.
>50 procent groei orderboek
Lenze is een typisch Mittelstand-bedrijf waarvan er in de naoorlogse jaren veel werden opgericht, vaak in kleinere steden die veel minder onder de oorlog te lijden hadden gehad. De onderneming werd op 5 november 1946 gestart door Hans Lenze in Aerzen, een dorp even ten zuiden van Hameln. Sindsdien is Lenze uitgegroeid tot een multinational met verkoopkantoren in 45 landen, meer dan 4.000 mensen op de loonlijst en een omzet over het boekjaar 2021/2022 van 832,6 miljoen euro. Een stijging van 21 procent ten opzichte van een jaar eerder, geflatteerd door de inflatie, maar die ook te danken is aan de groei in de markten (onder andere industrial equipment, material handling en consumer goods) waarin Lenze actief is: het orderboek groeide met 50 procent naar meer dat 1 miljard euro. Ondanks de vele crises waar Europa momenteel onder te lijden heeft, is ceo Christian Wendler optimistisch: ‘Automatisering blijft een krachtige, groeiende sector.’