Volgens FME groeit het gebruik van artificial intelligence (AI) in het bedrijfsleven sterk. De ondernemersorganisatie stelt dat AI-toepassingen, zoals advanced manufacturing, smart products, servitization en digital factory, de industrie veel kansen biedt bij productontwikkeling en het verbeteren van productieprocessen. Ook de EU zet zwaar in op AI. De Europese Commissie komt zelfs met een ethische richtlijn voor AI. Maar wat zijn de juridische consequenties van deze ontwikkelingen?
Wie is er aansprakelijk als er schade ontstaat door een AI-toepassing? In de AI-keten komen verschillende partijen hiervoor mogelijk in aanmerking. Dat zijn de ontwikkelaar van de AI-toepassing, maar ook de fabriek en haar afnemers. De ontwikkelaar van de AI-toepassing, die niet per se de aanbieder van de toepassing hoeft te zijn, kan bijvoorbeeld stellen dat de schade is ontstaan door verkeerde toepassing van de applicatie. De fabriek kan daarop reageren door te stellen dat het algoritme van de AI niet deugt en dat daardoor de schade is ontstaan. Het is aan deze partijen om vooraf duidelijke afspraken hieromtrent te maken en daar waar nodig een passende verzekering af te sluiten.
Diezelfde partijen dienen tevens goede afspraken te maken over het intellectueel eigendom (IP). In eerste instantie is het goed om te bepalen wie de rechthebbende is van de AI-toepassing: wie is de feitelijke maker en wie mag de toepassing op welke manier gebruiken? Indien de aanbieder van de applicatie een andere partij is dan de ontwikkelaar, moeten de randvoorwaarden onderling goed worden besproken. Ook dient de licentieovereenkomst met de eindgebruikers duidelijk te zijn.
Tevens is een interessante vraag wie de rechthebbende wordt van wat een AI-toepassing produceert als die iets produceert waarop IP-rechten rusten. Stel dat een AI-toepassing, zoals een robot, in een fabriek een originele en creatieve keuze maakt. Wordt de robot dan auteursrechthebbende, conform de Auteurswet? Zolang AI-toepassingen als robots geen eigen rechtspersoonlijkheid hebben is dat niet aan de orde. Dus zal de fabriek, die de robot in gebruik heeft, stellen dat zij rechthebbende is, terwijl de maker van de robot daar misschien zijn eigen ideeën over heeft. Voorkom dit soort discussies door vooraf schriftelijke afspraken te maken.
We hebben tot nog toe nog maar twee rechtsgebieden besproken. Er zijn nog tal van andere juridische facetten die onderdeel kunnen worden van het toepassen van AI. Denk bijvoorbeeld aan het privacyrecht, wanneer de AI persoonsgegevens verwerkt, of het mededingingsrecht, wanneer de industriële keten algoritmen inzet voor prijsvorming. AI is een onvermijdelijke ontwikkeling met veel kansen voor de industrie, maar ook een ontwikkeling die veel juridische aandacht vraagt.
