Het lange termijn doel van GBM Works is kostenbesparing mogelijk maken voor duurzame energie. De nieuwe vinding van Arntz en Noordam maakt het plaatsen van een fundering voor offshore windmolens goedkoper. Hierdoor zullen de prijzen van de windenergie ook dalen, is hun verwachting. Foto Havenbedrijf Rotterdam
Innovators Ben Arntz en Nick Noordam van GBM Works in Den Haag hebben een methode ontwikkeld voor het geluidloos plaatsen van monopiles in de zeebodem. Hiermee hebben ze de Philips Innovation Award 2017 gewonnen. Hun vinding kan flink kosten besparen bij het plaatsen van funderingen in water.
“De competitie was fors. Dus we zijn erg blij dat we gewonnen hebben. Hierdoor hebben we veel media-aandacht en nieuwe zakelijke contacten gekregen. De jury waardeerde onze grote plannen, de duidelijke businesscase, het prototype en de aandacht van potentiële klanten voor onze innovatie”, aldus Noordam. Nick Noordam en Ben Arntz kennen elkaar 8 jaar van hun studie aan de TU Delft. ‘Afgelopen jaar besloten wij samen een bedrijf te starten’, vertelt Noordam. Hij is afgestudeerd met een master Aerospace Engineering en Arntz is nog bezig met de master Offshore Engineering.
Tweeëneenhalf jaar geleden stuitte Arntz als werkstudent bij Heerema in Leiden op de noodzaak een stille methode te ontwikkelen voor het plaatsen van funderingspalen. “Ik was toen betrokken bij het aanleggen van nieuwe pijpleidingen voor een oliemaatschappij aan de kust van Australië. Om leidingen te kunnen aanleggen, dienen er eerst een aantal palen in de zeebodem geslagen te worden. Dit gaat niet zonder slag of stoot. De hamer die de palen in de zeebodem slaat, produceert een hoog geluidsniveau wat schadelijk is voor zeedieren, met name zoogdieren.”
Walvis kalverseizoen
In bepaalde tijden van het jaar is ter bescherming van de zeedieren heien verboden. Bijvoorbeeld tijdens het kalverseizoen van de walvissen. Wanneer de walvissen in de buurt zijn van het heien worden zij aangetast door de 180 decibel die het heien kan produceren. Het geluid van een opstijgende raket is hiermee te vergelijken.
Wetgeving
In sommige landen zoals Duitsland geldt strikte wetgeving: De geluidsterkte mag de 160 decibel niet overstijgen. Voor de geluidreductie bij het plaatsen van monopiles wordt daarom vaak gebruikgemaakt van een bubbelscherm. Dit is een geperforeerde buis die met behulp van een extra schip rondom de heipaal wordt gelegd, waarna met perslucht een scherm van bubbels wordt gecreëerd. Deze bubbels breken deels de trillingen waardoor het geluid verzwakt. Ook dit kost net als het stilleggen van het heien geld. Uit een rapport van 2015 blijkt dat dergelijke maatregelen rond de € 300.000 per paal extra kost.
Geluidloos
Het idee van GBM Works is om ervoor te zorgen dat een monopile nagenoeg geluidloos de zeebodem ingaat. In plaats van gebruik te maken van een hamer willen de innovators liquefactie toepassen. Liquefactie is in de geologie het verschijnsel waarbij de grond zijn samenhang en sterkte verliest. De grond wordt als het ware tijdelijk vloeibaar en de fundering kan erin zakken.
Prototype
De laatste hand wordt nu gelegd aan de technische tekeningen voor het eerste prototype. ‘In juni en juli gaan we de eerste testen uitvoeren’, vertelt Arntz. ‘Ons eerste schaalprototype heeft een diameter van 20 centimeter en is 5 meter lang. Het volgende geplande prototype zal weer een maat groter zijn. Want de werking van de grond is ook anders naarmate je grotere hoeveelheden liquefactie wilt laten ontstaan.’
Het einddoel is een gevalideerde methode voor het geluidloos plaatsen van een monopile met een diameter van 8 meter en een lengte van 70 meter, maar worden naar verwachting nog groter in de toekomst.
Windenergie
Het lange termijn doel van GBM Works is kostenbesparing mogelijk maken voor duurzame energie. De nieuwe vinding van Arntz en Noordam maakt het plaatsen van een fundering voor offshore windmolens goedkoper. Hierdoor zullen de prijzen van de windenergie ook dalen, is hun verwachting.
Voor de Rotterdamse haven kan de innovatie van GBM Works om diverse redenen gunstig zijn. ‘Onze innovatie is ook toepasbaar voor het stil aanleggen van nieuwe kades, damwanden en aanmeerpalen’, vertelt Noordam.
PHIA
In de aanloop naar de finale van de Philips Innovation Awards hebben ze goede feedback gehad op hun businessplan. Hoe ze hun waarde propositie beter kunnen uitdrukken. ‘Onze planning voor de lange termijn bleek helemaal in orde, maar ambitieus’, aldus Arntz. In de finale zaten nog vier andere kandidaten.
