Nog geen twee jaar geleden bereikte de Economische Barometer van het mkb-metaal het hoogste niveau in ruim tien jaar. Inmiddels staat de barometer, een driemaandelijks onderzoek van de Koninklijke Metaalunie in Nieuwegein, krap boven het niveau van net na de kredietcrisis in 2009. De realisatie in het eerste kwartaal van 2020 ligt weliswaar nog bijna op het niveau van een halfjaar geleden, de waardering ligt inmiddels aanmerkelijk lager. De verwachtingen voor het tweede kwartaal van 2020 laten de grootste neergang zien, zowel qua orderpositie, het aantal vacatures en het bedrijfsresultaat en investeringen.
Leiden dergelijke inktzwarte voorspellingen niet tot het daadwerkelijk uitkomen ervan? Rob van der Werff, bedrijfseconomisch adviseur bij Koninklijke Metaalunie: ‘Dat is economie, helaas werkt het zo. Als we met zijn allen roepen dat het die kant opgaat, gaat het ook die kant op. Doorgaans zie je echter dat als de markt omhoog gaat, de achterban enthousiaster is dan de realisatie. Met andere woorden de verwachtingen worden niet geheel waargemaakt. Omgekeerd geldt dat wanneer de markt naar beneden gaat, de verwachtingen van bedrijven doorgaans negatiever zijn dan de uiteindelijke realisatie.’
Ondanks dit lichtpuntje noteert Van de Werff dat we extreme economische tijden beleven. ‘De klap is veel harder dan tijdens de kredietcrisis. Je ziet de verwachtingen ook verder terugzakken: -63 versus -35. Met andere woorden, meer bedrijven geven aan dat het komend kwartaal slechter zal gaan. Hoe de realisatie zal zijn, is nog afwachten. Het eerste kwartaal is voor het gros van de bedrijven goed verlopen, tot de zomer zullen zij nog geen hele grote problemen ondervinden. Maar als de orderportefeuille opdroogt, krijgen ze het moeilijk.’
Voor de Economische Barometer worden 1.200 leden aangeschreven: oem’ers, toeleverende bedrijven en eindklanten uit een gemêleerde branche van in totaal 14.000 bedrijven, waarvan 85 procent is aangesloten bij de brancheorganisatie. Afgelopen kwartaal reageerden 227 bedrijven, voldoende representatief aldus Van der Werff. ‘Wij voeren een kwalitatief onderzoek en vragen respondenten of het beter, even goed of slechter gaat. Daarvoor heb je minder harde gegevens nodig dan wanneer je de exacte omzet in beeld wilt brengen. Ik gebruik voor subbranches ook geen percentages, maar druk de uitkomsten uit in termen als bovengemiddeld of benedengemiddeld. Voor dit type onderzoek kunnen we zo volstaan met een honderdtal deelnemers. En dan zijn de uitkomsten voor 95 procent betrouwbaar.’
