Producten kunnen nog zo optimaal geproduceerd worden, zolang ze niet bij de klant afgeleverd zijn, ben je nergens. Hoe regel je die logistiek snel en slim? Hoe haal je fricties uit de keten? Nederland zet sterk in op digitalisering van de transportsector. Serviceprovider CargoLedger in Amsterdam ziet daarbij blockchaintechnologie als dé manier om goederen vloeiend en papierloos door de keten te laten stromen.
Met blockchain onderweg naar naadloos handelsverkeer
Blockchaintechnologie is veelbelovend, nog steeds, met als immer genoemde toepassing de bloeiende bitcoinhandel. ‘Denk je in: in de logistiek heb je drie stromen: de informatiestroom – wat moet wanneer en hoe snel waar naartoe vervoerd worden –, de fysieke goederenstroom en de financiële stroom. Die drie lopen parallel door de keten heen’, zegt ceo Hjalmar van der Schaaf van CargoLedger. ‘Elke keer als een lading op een knooppunt overgedragen moet worden, vraagt het veel werk en tijd om de stromen te valideren en op elkaar aan te laten sluiten. Zet blockchaintechnologie in en je hebt er veel meer controle over: wat is de status, hoe gaat het verder, wanneer kan je factuur betaald worden? Die onderliggende laag aan informatie geeft inzicht en vertrouwen.’
Papierberg
Dagelijks gaan in de supply chains nog steeds vele miljoenen papieren documenten de wereld rond: vrachtbrieven, certificates of origin, CMR-vrachtbrieven (CMR is de Franse afkorting voor ‘Verdrag betreffende de overeenkomst tot internationaal vervoer van goederen over de weg’), bills of lading voor vervoer op zee, halal-certificaten, letters of credit. Samen is dat alles complex, foutgevoelig en duur. Dus zet de logistieke keten volop in op digitalisering. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstraat lanceerde de Digitale Transport Strategie om binnen tien jaar het complete goederenvervoer te digitaliseren binnen alle transportmodaliteiten; zeevaart, binnenvaart, spoor, weg, lucht en buisleidingen. Tegen die tijd moet het 100 procent naadloos en bovenal papierloos delen van data binnen de multimodale transportketens een feit zijn.
De Nederlandse Topsector Logistiek lanceerde een jaar of drie geleden al iSHARE, een afsprakenstelsel om het delen van data tussen verladers, logistiek dienstverleners en vervoerders te stimuleren en faciliteren. De aangesloten partners hanteren dezelfde manier van identificatie, authenticatie en autorisatie waardoor zij niet elke keer opnieuw afspraken hoeven te maken om data te delen en die zelfs veilig kunnen delen met partijen met wie ze nog niet eerder zaken hebben gedaan.
Bottom-up
Hjalmar van der Schaaf en Roel Crooijmans, compagnons binnen CargoLedger, hebben samen al langer het bedrijf headON, dat organisaties helpt innoveren. Ze deden onder meer opdrachten voor de Nederlandse Topsector Logistiek en logistieke mainports. Zo was Crooijmans betrokken bij de start van iSHARE. ‘Dan heb je het over de inzet van bestaande technologie. Wij wilden ook kijken wat we met blockchain kunnen doen. Een logistieke keten telt vele partijen die werken met een scala aan systemen, die allemaal gekoppeld moeten worden. Er wordt hard gewerkt aan standaarden, maar met blockchain kun je dat bottom-up regelen. Dat idee triggerde ons.’
CargoLedger begon een jaar of drie geleden – heel treffend in een container als kantoor – in Startup Village op Science Park Amsterdam. ‘Dat was living the brand: letterlijk voelen wat het is om een pakket te zijn’, vertelt Van der Schaaf lachend. ‘We hebben ons ook aangemeld bij de Rotterdamse wereldhaven accelerator PortXL en Digital Hub Logistics Hamburg om in contact te komen met relevante partijen. Samen met een stel softwareprogrammeurs zijn we onze ideeën gaan uitwerken en testen bij eerste klanten.’ Bouwbedrijf VolkerWessels, een aantal baggeraars en het Havenbedrijf Rotterdam waren daarbij betrokken.
Tweede laag
Het resultaat is second layer software: een tweede laag, in dit geval op basis van blockchaintechnologie, die onder bestaande systemen van bedrijven komt te liggen. Partijen wisselen snel en goed via API (Application Programming Interface) hun data uit, het zomaar eenzijdig verwijderen of aanpassen van data is niet mogelijk en wijzigingen zijn transparant over de hele keten heen. Het levert betrouwbare, up-to-date informatie op ‘van muur tot muur’, van verzender tot ontvanger. Het is duidelijk wie wat, wanneer en waar iets gedaan heeft met de data. Van der Schaaf: ‘Compliance, het naleven van de wetten en regels, wordt makkelijker. Douanekantoren en toezichthouders hebben eenvoudiger toegang tot de digitale vrachtinformatie. Je haalt risico’s uit de datastroom en hoeft minder te valideren en verifiëren. Vaak is de relatie tussen verlader en eindklant wel helder en inzichtelijk. Maar op die hele logistieke uitvoering in de supply chain heb je minder grip, omdat zo veel partijen een rol spelen.’ Kortom, ouderwetse handtekeningen op papier in een logistiek proces leveren vertrouwen op: met blockchain is dat vertrouwen op een andere manier te organiseren.
Betalen per gebruik
Klanten zoals verladers, vervoerders, dienstverleners en warehouses nemen een abonnement op de blockchainsoftware van CargoLedger en betalen per gebruik transactiekosten. Vooralsnog focust CargoLedger (inmiddels met tien mensen, van wie de helft in dienst) zich op het wegvervoer binnen Europa en probeert het zo veel mogelijk partijen aan te sluiten, met name in het mkb. ‘Blockchain blijft complex om te bevatten. Wij baseren ons systeem op het veelgebruikte Ethereum-netwerk. Het draait op de achtergrond, zonder dat de gebruiker het merkt en precies hoeft te begrijpen.’ De businesscase is er, aldus Van der Schaaf. Hij claimt dat klanten 58 cent op een euro aan order- en administratiekosten per vracht minder kwijt zijn, door het sneller en betrouwbaar delen van informatie.
‘Het pakket weet straks zelf exact onder welke voorwaarden het vervoerd wil worden’
Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl
CargoLedger heeft ook een koppeling met het genoemde iSHARE. Daarmee kan het bedrijf het toekennen van rechten en rollen aan gebruikers van de blockchain reguleren en ook nog niet eerder betrokken partijen toelaten tot die blockchain. Bovendien is het één van de geaccrediteerde partijen in de Benelux met een eCMR, een digitale vrachtbrief. Als erkende eCMR-leverancier voldoet CargoLedger aan de voorwaarden van het zogeheten eCMR-protocol, waarin bijvoorbeeld de juridische aansprakelijkheid bij beschadiging of vermissing van vracht is geregeld, net als de manier van inspecteren van een lading zonder papieren vrachtbrief. Er lopen pilots om dat soort eCMR-platforms van verschillende providers interoperabel te maken.
Smart logistics
Iedere producent, iedere leverancier, ieder logistiek dienstverlener wil inefficiëntie uit de keten halen, benadrukt Van der Schaaf. Seamless trade, naar alle plekken in de wereld en terug, kan alleen door data te delen. ‘Het vergezicht is ultieme smart logistics: een ondernemer wil wat vervoeren, stelt een smart contract op met alle voorwaarden voor zijn vracht en koppelt die eisen en wensen aan die vracht. Wat er vervoerd moet worden, vindt vervolgens zelf zijn weg binnen de keten: via zelfgekozen vervoersmodaliteiten, via de beste hubs, onder de juiste condities, op tijd, groen en snel. Het pakket weet zelf exact onder welke voorwaarden het vervoerd wil worden.’
