Dit voorjaar presenteerde het Topteam Topsector HighTech Systemen & Materialen (HTSM), samen met een scala aan partijen, het investeringsprogramma Nxtgen Hightech. Daarmee geeft het topteam invulling aan het kernthema Sleuteltechnologieën, een van de vijf pijlers onder het huidige innovatiebeleid van de overheid, gekoppeld aan de grote maatschappelijke uitdagingen, zoals energie, klimaat, zorg, voedsel en veiligheid. Voor oplossingen is onder meer nieuwe equipment nodig en de Nederlandse sterkte in met name de semicon kan hiervoor worden uitgebouwd naar andere domeinen. Deze filosofie is niet nieuw, maar tot nu toe zat er in het topsectorenbeleid weinig geld om daar ook invulling aan te geven. Het Nationaal Groeifonds biedt nu een kans op serieus geld. Met een voorstel voor de invulling van Nxtgen Hightech mikt de sector op 1,5 miljard euro, waarvan tot de helft moet komen uit dit fonds.
De eerste klap bleek een daalder waard, meldt Tom van der Horst. Hij is vanuit TNO de trekker van de werkgroep Nxtgen Hightech, die het voorstel ontwikkelt. ‘Het ministerie van EZK heeft een selectie gedaan en daarbij zijn wij positief beoordeeld. Want we hebben het vanaf het begin breed opgepakt en zijn gestart met vragen en strategische ideeën vanuit bedrijven. Ook zijn we al meteen aan de slag gegaan om projecten met bedrijven concreet uit te werken; het was geen abstracte denkoefening. Bovendien levert de hightech equipment sector een belangrijke bijdrage aan het bruto nationaal product en kan de sector zijn verdienvermogen nog versterken door equipment voor nieuwe toepassingsgebieden te ontwikkelen op basis van competenties die bijvoorbeeld in de semicon zijn opgebouwd. Denk aan lasersatellietcommunicatie, equipment voor stamceltherapie en electrolyzers voor waterstofproductie.’
De werkgroep zat met meer dan driehonderd partijen om tafel en organiseerde ruim vijftig expertsessies om te brainstormen over de invulling van projecten. ‘Je weet nooit zeker of je iedereen hebt bereikt, maar we komen nu een heel eind.’ Consortia van bedrijven en kennisinstellingen hebben 60 projectvoorstellen ingediend, gemiddeld tussen de 20 tot 40 miljoen euro per stuk. Het zijn projecten, waarvan een deel wordt getrokken door kennisinstellingen en een deel door bedrijven, voor het verder uitdiepen en toepasbaar maken van sleuteltechnologieën, van optomechatronica tot dunne film en plasma.
Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl’
Er kunnen nog voorstellen worden ingediend, maar die gaan niet meer mee in de eerste fase van Nxtgen Hightech. ‘Met die zestig projecten zijn we al blij, want ze vormen een brede inhoudelijke invulling van ons programma.’ Een deel is ‘ready to start’. Die start zal halverwege volgend jaar zijn, verwacht Van der Horst. ‘Eind oktober dienen we ons voorstel in bij de commissie van het Nationaal Groeifonds en die komt met haar oordeel in het eerste kwartaal van 2022. Dat oordeel hangt af van het langetermijnverdienvermogen, de bijdrage aan de maatschappelijke ambities, de vernieuwingscomponent en de ecosysteemversterking. Dat laatste vind ik echt positief. Het gaat hier om impulsfinanciering, die dus niet structureel is. De vraag is dan hoe het ecosysteem op landsniveau blijvend wordt versterkt. Daar kijkt de commissie nadrukkelijk naar. Als ik zie hoeveel mensen met enthousiasme hier in de voorbereiding tijd en energie in steken, dan geeft dat, naast het geld, al een extra impuls aan de samenwerking.’ Dan moet het met het oordeel van de commissie wel goed komen, wil Van der Horst maar zeggen.
Met de selectie van ‘ready to start’-projecten heeft de werkgroep ongeveer 60 procent van het budget belegd. Voorstellen die nog onvoldoende gerijpt zijn en nieuwe voorstellen kunnen in een tweede ronde meedingen.
