Hoe bouw je een perfecte en razendsnelle koekjesmachine? Met veel innovatie, engineeringskracht en een goede partner, zo blijkt uit de samenwerking tussen Hellings Machinebouw en Bosch Rexroth. Beide bedrijven bouwden voor een nieuwe klant een machine die maar liefst 2.100 koekjes per minuut kan verpakken.
Hellings Machinebouw ontwikkelt en bouwt met Bosch Rexroth snelle en flexibele verpakker
Kom bij Hellings Machinebouw uit Sint-Oedenrode niet meer aan met de vraag of een beursstand meerwaarde heeft. Want hadden ze twee jaar geleden niet op de Empack gestaan, dan hadden ze nu waarschijnlijk niet een state-of-the-art machine ontwikkeld, gebouwd en geleverd. Op die beurs kwam namelijk een bezoeker langs, die geïnteresseerd was in een verpakkingslijn, waarvan Hellings ter plekke een demo op de laptop kon laten zien. Dat eerste gesprek leidde tot een eerste afspraak op kantoor. Nu – twee jaar later – draait de machine naar behoren bij de nieuwe klant.
Assemblage
Hellings Machinebouw ontwerpt, produceert, levert en plaatst machines en productie- en verpakkingslijnen. Het bedrijf is voornamelijk gericht op de primaire verwerking, processing en verpakking in de voedingsmiddelenindustrie. Op locatie in Sint-Oedenrode vindt zowel het ontwerp, de productie als de assemblage plaats.
De – oneerbiedig gezegd – koekjesmachine maakte Hellings de afgelopen twee jaren met vaste partner Bosch Rexroth, internationaal leverancier van aandrijf- en besturingstechnologieën. Het bedrijf, met de Nederlandse vestiging in Boxtel, biedt naast hydraulische en elektrische toepassingen bijvoorbeeld ook lineaire bewegings- en assemblagetechnologie – inclusief de benodigde software en interfaces.
De samenwerking met Bosch Rexroth gaat al ruim tien jaar terug, zegt Paul Hellings, technisch directeur en eigenaar van Hellings. ‘Het is een bestendige relatie. Je zou zelfs kunnen zeggen dat we zakelijk bevriend zijn. Rexroth is betrouwbaar in de uitvoering en in wat ze leveren. We kunnen gewoon altijd op ze rekenen, dat laten ze elke keer weer zien.’
Snelheden
Het was dan ook geen wonder dat Rexroth erbij werd gehaald toen Hellings aan de slag ging met de machine voor de koekjesproducent. Want de klant, die zijn naam niet genoemd wil hebben, vroeg nogal wat. Hellings: ‘De klant wilde een nieuwe machine, waarmee koekjes geautomatiseerd konden worden geteld, gestapeld en verpakt. Maar liefst 2.100 koekjes per minuut in doosjes. Dat werd in de fabriek nog niet gedaan. Niet met deze hoeveelheden en dus ook niet met de snelheden waarmee de koekjes verpakt moeten worden.’
‘Alleen door flexibel te zijn kun je mee’
De klus was om meerdere redenen ingewikkeld. Koekjes zijn breekbaar; je wilt geen kapotte exemplaren in de winkel. Projectleider Ruud Steenbakkers van Hellings: ‘Het proces verloopt met enorme snelheden. Dus je wilt sowieso controle houden over de aanvoerlijnen en het verpakken. Als het te snel gaat, raak je de oriëntatie kwijt, krijg je heftige bewegingen en heb je doosjes vol met kapotte koekjes. Dat wil je echt niet.’
Hellings en Bosch Rexroth werkten met elk een team van vier man samen aan het project. Ze brachten de uitdagingen in kaart, onderzochten de mogelijkheden, berekenden de kansen en gingen aan de slag met het bouwen. Gaandeweg kwamen ze erachter wát voor klus het eigenlijk was. Hellings: ‘De koekjes moeten over de millimeter nauwkeurig over de banden worden aangevoerd en dat bij milliseconden per koekje.’
Splitter
Er werd uiteindelijk gekozen voor de bouw van een splitter en een stacker, met daarvoor en daartussen transportbanden. De koekjes komen in twee continue stromen aan, worden in de splitter gescheiden in zes stromen van zo’n 350 koekjes per minuut en in de stacker geteld, gestapeld en in doosjes verpakt.
De machine werd in modulaire onderdelen ontwikkeld en gebouwd. Per onderdeel – zoals de band, de stacker en de splitter – kreeg Rexroth de vraag om de aandrijving te regelen, zegt accountmanager Erik de Git. ‘Voor elke functie van de machine moesten we met een geschikte aandrijving komen, met decentrale intelligentie per functie. De hele machine is door ons voorzien van in totaal 45 servomotoren. Dat zegt ook wel iets over de omvang van de klus. En ook over het vertrouwen overigens, dat je in elkaar moet hebben om zoiets tot een goed einde te brengen.’
Behalve de motoren leverde Rexroth voor het project ook de tandwielmodules en alle lineaire geleidingen. ‘Alles wat ervoor zorgt dat de boel draait en dat de koekjes succesvol worden vervoerd naar en in de doosjes’, zegt De Git. ‘En we hebben natuurlijk alles doorgerekend. Kan het systeem wat we willen? Dat wilden we zelf ook graag zeker weten.’
Google Glass
De machine werd in oktober 2020 voor de eerste testen bij de klant afgeleverd. Begin april werden de eerste koekjes daadwerkelijk verpakt. De klant is blij en enthousiast, zegt Steenbakkers. ‘Bijzonder was nog wel dat vanwege corona de eigen technici van de klant de machine op locatie in elkaar moesten zetten. Wij mochten er niet bij. Monteerde iemand van de klant met een Google Glass de boel, en coachten en begeleidden wij hem hier met vier engineers en techneuten via de beamer op afstand. Maar ook dat ging goed.’
De machine is verbonden met internet, alle data zijn door de klant uit te lezen. Ook Hellings kan op afstand meekijken. ‘Maar dat doen we alleen op verzoek van de klant. Als er bijvoorbeeld vertragingen optreden; dan moet er iets in mechanische zin aan de hand zijn. Op basis van de data kunnen we dan kijken wat er mis is en de problemen oplossen. De klant zelf kan op basis van de data bijvoorbeeld in de gaten houden hoe het zit met de efficiëntie. Dat biedt volgens ons meerwaarde voor de machine.’
Flexibel en duurzaam
Lees Link magazine digitaal of vraag een exemplaar op: mireille.vanginkel@linkmagazine.nl
Efficiëntie. Als machinebouwers kijken naar de gewenste foodtransitie in Nederland, dan is dát het toverwoord. ‘Bij bedrijven in de voedingsindustrie wordt nog altijd getobd met de efficiëntie van de bedrijfsvoering’, zegt Hellings. ‘Er is sprake van veel handwerk, en dat is kostbaar. Verdergaande automatisering, zoals in dit geval van de koekjesfabrikant, is van wezenlijk belang. Automatisering en robotisering leiden bovendien tot een hogere kwaliteit van de producten.’
Zowel Hellings als Rexroth is actief in de voedselindustrie. Volgens De Git is het belangrijk dat er wordt ingespeeld op flexibiliteit. ‘Een paar jaar terug moest alles in plastic verpakt. Nu ligt de focus weer op kartonnen verpakkingen. Daar moet je als fabrikant – en dus ook als toeleverancier – op inspelen. Alleen door flexibel te zijn kun je mee. Het voorkomt ook dat er direct nieuwe machines nodig zijn als de markt nieuwe keuzes maakt.’
Flexibel en duurzaam, daar draait het om, zegt Steenbakkers. ‘Wij kunnen een belangrijk verschil maken waar het gaat om duurzaamheid. Inspelen op de wensen van de klant, maar wel met behoud van de bestaande machines. Dan is er niet sprake van kapitaalvernietiging en kun je toch blijven leveren. Dat lijkt mij een mooie win-winsituatie: beter voor de klant en beter voor de fabrikant.’
